«عباس باقرپور اردکانی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در اتریش در گفت‌وگویی با مجله سوسایتی اتریش به تشریح روند جاری مذاکرات در وین پرداخت.
گفتنی است، علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران دیشب (چهارشنبه) در توئیتی با بیان اینکه زمان تصمیم گیری طرف‌های مذاکراتی ما فرارسیده، اعلام کرد: بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌ایم، اما تا وقتی درباره همه چیز توافق نشده باشد، درباره هیچ چیز توافق نشده است.
* میراث ننگین ترامپ همچنان تداوم دارد
وی در ارزیابی از وضعیت کنونی مذاکرات گفت: هدف این دور از مذاکرات دستیابی به یک موافقتنامه جدید نیست. در واقع، این مذاکرات از زمانی آغاز شد که دولت آمریکا اعلام کرد خط مشی قبلی آنها برای کنار گذاشتن برجام در ماه می ۲۰۱۸ یک اشتباه راهبردی و سیاست شکست خورده بود و در نتیجه، قصد خود را برای بازگشت به برجام ابراز داشتند. اکنون کشورهای باقیمانده در برجام شامل ایران و ۱+۴ یعنی چین، فرانسه، روسیه، انگلیس به اضافه آلمان و اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده، در حال بحث و بررسی نحوه اصلاح خروج غیرقابل توجیه و یکجانبه آمریکا از توافق و اینکه آن کشور تحت چه شرایط و الزاماتی صلاحیت پیوستن دوباره به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ وین را خواهد داشت، هستند.
وی افزود: با توجه به اینکه سیاست فشار حداکثری ترامپ برای رسیدن به اهداف خود شکست خورد، بایدن، رئیس جمهور فعلی آمریکا به طور علنی با آن مخالفت کرد و وعده تغییر آن را داد. در عین حال، مایه تاسف است که میراث ننگین ترامپ که همان تحریم‌های غیرانسانی علیه مردم ایران است، همچنان تداوم دارد.
سفیر ایران در وین ادامه داد: این گفت‌وگوها به عنوان یک فرآیند مهم چندجانبه، پیچیده و حساس است. بازیگران و متغیرهای گوناگون خارج از این فرآیند در حال اثرگذاری مثبت یا منفی روی آن هستند. ما از نقش سازنده و مثبت اتریش و هم چنین میزبانی این گفت‌وگوها که با هدف احیای یکپارچگی برجام در حال انجام است، قدردانی می‌کنیم. از منظر ما، مهمترین عامل برای موفقیت در این روند چندجانبه آن است که تمامی طرف‌های مشارکت کننده اراده جدی و واقعی برای تضمین دستیابی به یک نتیجه جامع و فراگیر را داشته باشند. در رابطه با رویکرد طرف ایرانی، من می‌توانم تصریح کنم که این قصد جدی کاملا وجود دارد.
* سکوت اروپا در قبال تروریسم اقتصادی علیه ملت ایران
باقری اردکانی درباره خواسته‌های اصلی ایران در این مذاکرات نیز خاطرنشان کرد: اجازه دهید تا زمینه‌های اصلی ایجاد وضعیت کنونی را مرور کنیم. برجام بر دو پایه اصلی استوار بوده است: تعهدات هسته‌ای ایران و تعهدات متقابل برای برداشتن تحریم‌های سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران و همچنین تقویت روابط اقتصادی و تجاری معمول با کشورمان. تمامی این موارد با جزییات آن در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تبیین و تصریح شده است. همچنین مطابق متن برجام، طرف‌های دیگر متعهد شده‌اند «دسترسی‌های ایران را در حوزه های تجارت، فناوری، تامین مالی و انرژی تضمین کنند.» به طور مشخص، ایالات متحده به صراحت متعهد شده است تا علاوه بر برداشتن تحریم‌ها علیه ایران، «نهایت تلاش خود را با حسن نیت برای حفظ پایداری برجام و جلوگیری از اخلال در تحقق بهره‌مندی کامل ایران از برداشتن تحریم‌ها به عمل آورد».
وی ادامه داد: ایران به صورت کامل به تعهدات برجامی خود از سال ۲۰۱۵ متعهد بوده است و ۱۵ گزارش متوالی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این واقعیت را تایید می‌کند. در حالی که ایران تعهدات خود را به صورت کامل اجرا می‌کرد، دولت آمریکا آنچه که رئیس جمهور سابق‌شان «کارزار فشار حداکثری» علیه ایران می‌نامید را به راه انداخت، کارزاری که البته شکست خورد.
سفیر ایران در اتریش خاطرنشان کرد: زمانی که آمریکا از توافق خارج شد و به نقض آن و نقص قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ادامه داد، ایران، عمدتا به دلیل وعده هایی که طرف‌های اروپایی دادند، بیش از یک سال همچنان به اجرای تعهدات خود به طور کامل ادامه داد. تنها زمانی که برای همگان روشن شد اتحادیه اروپا و طرف‌های اروپایی قادر به ترمیم و جبران کاستی‌های وارد شده نیستند، ایران، بر اساس حقوق تصریح شده در متن برجام، تصمیم به کاهش تدریجی برخی تعهدات خود گرفت.
به باور باقری اردکانی توقف اجرای تعهدات متقابل، تنها راه تعدیل وضعیت پیش‌رو برای ایران بود و جمهوری اسلامی ایران این گام را بر اساس مفاد برجام و همچنین اصول کلی حقوقی اتخاذ کرد.
وی بیان کرد: واقعیت تلخ این است که در حالی که ایران برای تقریبا چهار سال بهره‌ای از منافع برجام نبرد، برخی، شامل کشورهای اروپایی، نه تنها قادر به ایفای تعهدات خود نبودند، بلکه جای تاسف دارد که حتی در برابر تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی ایالات متحده آمریکا، که می توان آن را به مثابه تروریسم اقتصادی علیه ملت ایران نامید، سکوت پیشه کردند.
* آمریکا برای برداشته شدن تحریم‌ها تصمیم جدی بگیرد
این دیپلمات ارشد ایرانی تصریح کرد: اکنون که آمریکا قصد بازگشت به این توافق را دارد، دولتمردان آن بایستی درک کرده باشند که آنها باید نگرانی‌های ناشی از قصورهای قبلی خود را مورد توجه قرار دهند و اینکه نمی‌توان به ایفای تعهدات آنها در آینده اتکا کرد و خوشبین بود، مگر آنکه اجرای تعهداتشان به شکلی عینی قابل راستی آزمایی باشد. لازم است آمریکا برای برداشته شدن تحریم‌ها تصمیم جدی بگیرد و نشان دهد که از سیاست‌های شکست خورده قبلی خود فاصله گرفته است. این هدف از طریق برداشتن همه تحریم‌های ناسازگار با برجام، به نحوی که قابل راستی آزمایی بوده و متضمن ارایه تضمین‌ها باشد، محقق خواهد شد.
* آمریکا ثابت کند می‌تواند به عنوان شریکی قابل اعتماد در نظر گرفته شود
وی در پاسخ به این سؤال که یک توافق جدید تا چه میزان برای ایران مهم است؟ اظهار داشت: آن چیزی که برای ایران اهمیت دارد، آن است که امکان بهره‌مندی و انتفاع موثر از آنچه وعده داده شده و قانونا از برجام انتظار می‌رود را داشته باشد. علاوه بر این، به دلیل قصورها و تخلفات ارتکابی ایالات متحده از زمانی که برجام در سال ۲۰۱۵ توافق شده است، این انتظار منطقی است که به ایران تضمین‌های کافی برای آنکه وضعیت یاد شده دوباره رخ نخواهد داد، داده شود. در واقع، با توجه به اینکه آمریکا نشان داده است که شریکی غیرقابل اطمینان حتی برای دیگران است، اکنون زمان آن رسیده است که این کشور ثابت کند می‌تواند به عنوان شریکی قابل اعتماد در نظر گرفته شود.
* ایران پیشاپیش سهم و هزینه خود را برای اقدام با حسن نیت و از خودگذشتگی پرداخته/ واشنگتن باید نگران از دست رفتن فرصت جاری باشد
وی در پاسخ به این پرسش که یک توافق تنها در صورتی حاصل خواهد شد که همه طرف‌ها آماده فداکاری و برداشتن گام‌هایی به سمت یکدیگر باشند. ایران در چه زمینه‌هایی ممکن است این کارها را انجام دهد؟ خاطرنشان کرد: ایران پیشاپیش سهم و هزینه خود را برای اقدام با حسن نیت و از خودگذشتگی پرداخته است؛ آنگاه که با وجود خروج آمریکا از برجام که نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد نیز بود، به مدت بیش از یک سال به طور کامل به همه تعهدات برجامی خود پایبند ماند. حتی فرصت موجود کنونی که اجازه داده است تا در مورد بازگشت به توافق گفت‌وگو شود نیز به دلیل اقدام مسئولانه و از روی حزم و درایت ایران می‌باشد.
باقری اردکانی عنوان کرد: به علاوه، ایران اعلام کرده است که در صورتی که همه طرف‌ها تعهدات خود را به طور کامل اجرا کنند، ایران نیز آماده بازگشت به ایفای کامل تعهدات خود است. بر این اساس، ما خواستار اجرای کامل و قابل راستی‌آزمایی برجام هستیم. مانع عمده در این راه، فقدان تصمیم سیاسی از سوی آمریکا می باشد. واشنگتن باید نگران از دست رفتن فرصت جاری باشد.
