مذاکرات وین این روزها در حالی ادامه پیدا می‌کند که هیات جمهوری اسلامی ایران و سایر هیات‌ها به صورت دو جانبه و چند جانبه در پایتخت اتریش جلسات فشرده‌ای را در سطوح مختلف دنبال می‌کنند.
علی باقری مذاکراه‌کننده ارشد کشورمان در ادامه رایزنی‌های خود در وین ، روز گذشته (سه‌شنبه) با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به بحث و تبادل نظر پرداخت.
رئیس هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران همچنین روز گذشته به صورت دو جانبه با انریکه مورا هماهنگ‌کننده اروپایی گفت وگوها دیدار کرد. پس از این دیدار باقری با نمایندگان سه کشور اروپایی با حضور مورا جلسه‌ای را برگزار کرد.
براساس توافق صورت گرفته میان هیات‌های مذاکره‌کننده، جلسه کمیسیون مشترک برجام در حال حاضر برگزار نمی‌شود و مذاکره‌کنندگان دیدارهای خود را به صورت دو جانبه و چندجانبه ادامه می‌دهند.
در روزهای گذشته یکی از خبرنگاران رسانه‌های غربی از برگزاری کمیسیون مشترک برجام خبر داده بود که به این ترتیب میزان فشار را بر روی هیات ایرانی افزایش دهد؛ اما یک منبع مطلع از مذاکرات وین گفت که روسای هیات‌ها می‌توانند هر زمان که نیاز باشد دیدارهایی را در فرمت‌های مشخص داشته باشند. چنین دیداری به معنای اعلام توافق یا شکست نخواهد بود.
طی روزهای گذشته با توجه به صداهایی که از هیات حاکمه آمریکا شنیده می‌شد، نشان می‌داد که انسجام کافی برای اتخاذ تصمیم سیاسی در مسیر پیشرفت مذاکرات وین وجود ندارد. در ادامه این اختلافات در آمریکا ریچارد نفیو طراح تحریم‌های ایران، به دلیل اختلاف با رابرت مالی رئیس هیات آمریکایی، از تیم مذاکره‌کننده جدا شد و به وزارت خارجه بازگشت.
روز گذشته نیز خبری مبنی بر جدا شدن طراح تحریم‌های ایران از وزارت امور خارجه منتشر شد. ریچارد نفیو در اکانت توییتری خود نوشت: من در تاریخ ۶ دسامبر(۱۵آذر) از تیم آمریکا به دلیل اختلاف نظر حقیقی در مورد سیاست جدا شدم و هفته گذشته نیز از وزارت خارجه آمریکا خارج شدم.
وی افزود: اگرچه افراد زیادی توصیف درستی از دیدگاه‌ها و سوابق من نمی‌دهند، اما با توجه به ماهیت جاری مذاکرات در وین، نمی‌خواهم درحال حاضر جزئیات بیشتری را علنی بیان کنم.
وجود اختلافات داخلی در آمریکا نشان دهنده این است که دولت بایدن در امر مذاکره بی‌اختیار است و نمی‌تواند انعطاف لازم را داشته باشد. همین موضوع باعث شده است که مذاکرات به طول بی‌انجامد. لازم است آمریکا باید با اتخاذ تصمیم سیاسی تکلیف خود و طرف‌های دیگر را در مذاکرات وین روشن کند.
در همین حال، رژیم صهیونیستی نیز مانند مذاکرات منتهی به برجام، نسبت به این مذاکرات بی‌تفاوت نیست و نمایندگان این رژیم در وین حضور پیدا کرده‌اند. این حضور غیرمنتظره به هر دلیلی بدون شک می‌تواند عاملی بازدارنده برای پیشرفت در روند مذاکرات وین در شرایط فعلی باشد.
میخائیل اولیانوف مذاکره‌کننده ارشد روسیه درباره دیدار خود با نمایندگان رژیم صهیونیستی با اشاره به اینکه دیدار او با هیات دیپلماتیک اسرائیل، ارتباطی با مذاکرات وین نداشت، گفت: ما از مواضع یکدیگر آگاه هستیم و به این واقعیت احترام می‌گذاریم که در مورد برجام اختلاف نظر داریم. به همین خاطر چیزی برای بحث وجود ندارد.
از وین شنیده شده بود که تیم‌های چین، روسیه و اتحادیه اروپا از تعلل آمریکا در تصمیم‌گیری و عدم همکاری کشورهای اروپایی در روند مذاکرات گلایه کرده‌اند؛ بنابراین می‌توان چنین ارزیابی کرد ایران، چین، روسیه و اتحادیه اروپا مواضع نزدیک به هم دارند و آمریکا و سه کشور اروپایی با بی‌عملی‌های خود در روند مذاکرات باعث کندی آن شده‌اند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به نزدیک شدن در مرحله حساس و مهم مذاکرات وین، لزوم جدیت و مسؤولیت پذیری طرف های مذاکره کننده با ایران را مورد تاکید قرار داد و رسیدن به این مرحله از گفت وگوها را بیش از هر چیز، ناشی از رویکرد منطقی و نیز ابتکار عمل طرف ایرانی دانست.
وی بر لزوم توافق دسته جمعی میان همه طرف‌های مذاکره‌کننده بر سر متن واحد و ضرورت لحاظ شدن مطالبات مشروع جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد.
مذاکرات وین به مرحله تصمیم‌گیری سیاسی رسیده است؛ اما این تصمیم‌گیری سیاسی مربوط به طرفی است که قوانین و قطعنامه‌های بین‌المللی را زیر پا گذاشته است و با خروج از برجام باعث به وجود آمدن مشکلات فعلی شده است. به همین سبب، اکنون توپ در زمین آمریکا است و با تصمیمات این کشور، سرنوشت گفت وگوها مشخص خواهد شد.
عدم انعطاف‌پذیری آمریکا در پذیرش شروط ایران برای بازگشت این کشور بر سر میز مذاکرات، باعث شده است که مذاکره‌کنندگان کشورمان برای پیشبرد دستورالعمل‌های منطقی و قانونی تهران کار سختی در پیش داشته باشند.
بهتر است دولت آمریکا به جای تعیین ضرب‌الأجل‌های مصنوعی که دائماً نیز در حال تغییر هستند، بر اتخاذ تصمیمات لازم و پیشبرد گفت وگوها تمرکز کند و از ادعاها و اظهارات غیرواقعی دست بردارد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در گفت وگوی تلفنی با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: برخی شتاب زدگی‌ها، بازی تکراری با متن و عدم نمایش اراده جدی برای حصول به توافقی خوب و قابل اتکاء در وین از سوی طرف غربی باعث تطویل غیرضروری مذاکرات شده است.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم در توییتی نوشت: گفت وگوی تلفنی امشب با دکتر باقری (مذاکره‌کننده ارشد کشورمان) دو گزاره را درباره مذاکرات وین در ذهن من قطعی کرد:
۱. افزایش لحظه به لحظه سختیِ کار مذاکره‌کنندگان ایران برای پیشبرد دستورالعمل منطقی و قانونی تهران
۲. تداوم «نمایش» ابتکار عمل از سوی طرف‌های غربی برای فرار از تعهدات
دور هشتم مذاکرات که از ۶ دی ماه در وین آغاز شده، یکی از طولانی‌ترین دورهای مذاکرات است و شرکت‌کنندگان سرگرم تکمیل پیش‌نویس متن توافق و تصمیم‌گیری در مورد برخی موضوعات اختلافی بوده‌اند.
