چهاردهه تهاجم بی وقفه و متنوع از سوی دشمنان علیه مردم ایران از هشت سال جنگ تحمیلی تا کارزار تحریمها ، در شرایط کنونی و باتوجه به تغییر مفهوم جنگ و تهاجم، نیازمند ایستادگی متفاوت است. ضرورتی که رهبر معظم انقلاب ۱۹ بهمن در دیدار با فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی به آن تاکید کردند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به «تهاجم ترکیبی» جبهه دشمن علیه ایران یعنی تهاجم اقتصادی، سیاسی، امنیتی، رسانه‌ای و دیپلماسی تأکید کردند: در مقابل این تهاجم ترکیبی و دسته‌جمعی، نمی‌توانیم همیشه در موضع دفاعی بمانیم و ما نیز باید در زمینه‌های مختلف از جمله رسانه‌ای، امنیتی و اقتصادی تهاجم ترکیبی کنیم که در این زمینه اهل فکر و اقدام بخصوص مسئولان، موظف به تلاش هستند». گام نخست عمل به این فرمان مهم، شناخت ماهیت جنگ نوین و ابزارهای آن است و گام دوم حضور جهادی برای تبیین منصفانه.
تغییر هویت جنگ ها در جهان کنونی
هشدارهای رهبر انقلاب درباره ابعاد جدید از جنگ علیه ملت ایران، معطوف به اهمیت جنگ‌های ترکیبی و شیوه‌های نوین جنگ در آینده است و برای درک بهتر این هشدارها لازم است که تعریفی از مفهوم جنگ ترکیبی و ماهیت جنگ‌های آینده داشته باشیم. «یعقوب زهدی» و «فتح الله کلانتری» در کتاب واکاوی رویکردهای جنگ آینده، جنگ ترکیبی یا هیبریدی را جنگی می‌دانند که در آن از ابزارهای متعارف، نامنظم و ناهمگون جنگ ترکیبی شامل استفاده یک بازیگر دولتی یا غیردولتی از همه ابزارهای در دسترس سیاسی، اطلاعاتی، نظامی و اقتصادی با هدف ایجاد بی‌ثباتی در کشور هدف است. از ویژگی‌های جنگ ترکیبی، حضور عناصر عمده نیروهای منظم و نامنظم دولتی و غیردولتی، مشارکت راهبردی، فرماندهی چند وجهی، اقدام همزمان چند بعدی و نداشتن تقارن است.
«حسین پوراحمدی میبدی» و «مسعود رضایی» در مقاله‌ای با عنوان «تحول تاریخی جنگ؛ از الگوهای سنتی تا نوین» درباره ماهیت جنگ‌های نوین آینده نوشتند: «در جنگ‌های آینده یا نسل چهارم می‌توان به سلاح‌های جدید فنون دیگر و ابزارهای ارتباطی متنوع‌تر اندیشید. جنگ‌های آینده متضمن به‌کارگیری شیوه‌ها و شبکه‌های جنگی غیر متمرکز بوده و بیش از هر زمانی عملیات جنگی را به فناوری متکی کرده است. در این شیوه فقط غلبه بر نیروهای دشمن دنبال نمی‌شود بلکه در مقابله با یورش به ذهن و روان گروه‌های تصمیم‌گیرنده دشمن، سعی می‌شود اراده سیاسی نیروی متخاصم در هم شکسته شود. در جنگ‌های آینده استفاده از نیروهای انسانی کاهش می‌یابد و فناوری خود را هر چه بیشتر به کشورها تحمیل می‌کند و بر همین اساس سامانه‌های بدون سرنشین رزمی و فناوری های رایانه‌ای به طور همزمان بر اهمیت آنها افزوده می شود».
رهبری و دو دهه تبیین جنگ نرم
شناسایی کانون های تازه تاثیرگذاری بر ملت های مستقل، از مهم ترین دغدغه های رهبر انقلاب بوده است و در راستای این دغدغه، بیش از بیست سال است که رهبری درباره موضوعاتی توضیح و هشدار می دهند که به گواه آمار و علم، مهم ترین عامل اثرگذار بر افکار عمومی و هدایت آن است: مقوله جنگ نرم. نخستین اشاره ثبت شده از رهبر معظم انقلاب در فیش های سخنرانی ایشان درباره جنگ نرم به سال ۷۹ باز می گردد. ایشان در دیدار با اعضای وقت شورای تأمین استان‌ها به یکی از رویدادهای روز یعنی ایجاد شبکه های رادیویی فارسی زبان علیه جمهوری اسلامی اشاره و تصریح کردند: «تصریح می‌کنند که ما می‌خواهیم با اساس نظام و استوانه‌های آن مقابله کنیم؛ تصریح می‌کنند که باید قانون اساسی نظام عوض شود؛ تصریح می‌کنند که باید براندازی انجام گیرد؛ منتها لطف می‌کنند و می‌گویند براندازیِ آرام باید انجام گیرد!»
رهبر انقلاب سال ۸۵ و در دیدار با مسئولان و کارگزاران کشور، ضمن تاکید بر اینکه بدون آزاداندیشی رشد اجتماعی، علمی و فلسفی ممکن نیست، درباره خطرات نوعی از آزادی مورد ادعا توضیح دادند: «من فهم غلط از آزادی را تأیید نمی‌کنم، من براندازی خاموش را - آن‌چنانی که خود آمریکایی‌ها گفتند و عواملشان چند سال قبل در اینجا سادگی و بی‌عقلی کردند و به زبان آوردند - برنمی‌تابم و رد می‌کنم.»
ایشان سال ۸۸ و در دیدار با دانشجویان و نخبگان علمی هم تاکید کردند: «در جنگ نرم، قدر مسلّم نخبگان فکری‌اند که باید به میدان بیایند. یعنی شما افسران جوانِ جبهه‌ی مقابله‌ی با جنگ نرم هستید».
فرمانده کل قوا سال ۹۴ و در بیانات نوروزی خود، ضمن اشاره به حضور جوانان در میادینی چون راهپیمایی روز قدس و ۲۲ بهمن، بیان کردند: «این جوانها همان جوانهایی هستند که شبانه‌روز به‌وسیله‌ی رسانه‌های صوتی و تصویری و اینترنتی، در زیر بمباران تخریب قرار دارند؛ غوغایی است در دنیا؛ در دنیای مجازی. در دنیای رسانه‌های صوتی و تصویری، صدها رسانه، و با یک اعتبار هزارها رسانه، در حال بمباران افکار جوانهای ما هستند».
رهبر معظم انقلاب سال ۹۸ در دیدار با بیسجیان نظام سلطه را ضد آزادی ملت ایران دانستند و توضیح دادند: «نظام سلطه ضدّ این آزادی است، یک روز با استعمار، یک روز با استعمار نو، یک روز با شیوه‌های امروز -که شیوه‌های جنگ نرم است- پدر ملّتها را دارند درمی‌آورند؛ البتّه هر جا لازم باشد با نیروی نظامی وارد می شوند و هیچ اِبائی هم نمی کنند».
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال جاری و با توجه به شدت گرفتن هجمه های تبلیغاتی علیه امید مردم در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری، آیت الله «سیدابراهیم رییسی» بار دیگر تصریح کردند: «امروز بیشترین تحرّک دشمنان ما علیه ما بیش از تحرّکات امنیّتی و اقتصادی، تحرّکات تبلیغاتی و جنگ نرم و تبلیغات رسانه‌ای است؛ برای اینکه بر افکار عمومی مردم مسلّط بشوند مبالغ هنگفت هزینه می کنند، فکرهای بسیاری را در مجموعه‌های فکری برای این کار استخدام می کنند تا بتوانند با جنگ روانی، با تبلیغات گوناگون، افکار عمومی کشورها را -از جمله بیشتر از همه امروز کشور ما را که هدف سوء‌نیّت قدرتهای بزرگ است- قبضه کنند و در اختیار بگیرند». رهبری با کلیدواژه های جنگ تبلیغاتی، جریان تحریف، انقلاب رنگی، نفوذ و جنگ نیابتی، بارها و به تناوب درباره شیوه های نوین جنگ علیه مردم ایران هشدار دادند.
ابزارهای جنگ نوین علیه دولت و مردم
در جنگ نوین علیه ایران سلاح به کار رفته بمب و موشک نیست که این شیوه در هشت سال جنگ تحمیلی مورد استفاده قرار گرفت و جوانان ایران به قیمت جان آن را ناکام گذاشتند. در جنگ نوین ابزار ایران هراسی است و هدف انزوای جمهوری اسلامی در جهان، ابزار رسانه های متنوع است و هدف ناامیدسازی مردم از بهبود شرایط و آینده کشور، ابزار تحریم است و هدف معیشت مردم. نمونه های این رویکرد هم در چهاردهه از عمر نظام سیاسی کم نیست و در سال های اخیر شدت هم گرفته است.
پروژه ایران هراسی مهمترین ابزار جنگ نوین، با پرونده هسته‌ای ایران پیش می‌رود و با وجود همکاری‌های گسترده جمهوری اسلامی با نهادهای مورد تایید بین المللی و تاکید موکد رهبر انقلاب بر بی نیازی ایران به سلاح‌های هسته ای، تلاش می شود، حق هسته ای ایران به عنوان کشور عضو جامعه جهانی و تمام پروتکل‌های آن به عنوان موضوع تهدید کننده صلح جهانی تفسیر شده و در بند قطعنامه‌های متنوع قرار گیرد. این در حالی است که به اذعان منابع رسانه‌ای غربی چون خبرگزاری بلومبرگ تیم ۲۶۹ نفره ناظران و تحلیلگران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تمرکز خود را بر روی ایران گذاشته‌اند در تعداد بازرسی‌های خود رکورد به جا گذاشته‌اند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۱۰۳ روز-نفر را به نظارت از سایت‌هایی که ایران در آنها اورانیوم غنی‌سازی می‌کند، اختصاص داده است.
تقلای گنجاندن ایران در کنار ترکیب واژه «جنگ طلب» درحالی صورت می گیرد که جمهوری اسلامی یکی از بزرگترین قربانیان جنگ طلبی در جهان است و هشت سال متحمل جنگی شده است که دیکتاتور بعث به حمایت و هدایت مدعیان صلح طلبی به راه انداخت. نام ایران در حالی آلوده به واژه ناپاک ترور می‌شود که جمهوری اسلامی در چهاردهه گذشته بزرگترین قربانی ترور بوده و هفده هزار شهید ثبت شده ترور دارد و مدعیان مبارزه با تروریسم، حامیان بزرگِ بزرگترین تروریست دولتی یعنی رژیم صهیونیستی هستند.
بزرگترین کارزار تحریمی تاریخ علیه ایران از دیگر ابزارهای جنگ نوین است که حتی راه‌های خرید دارو مواد غذایی را برای مردم ایران محدود و مسدود می‌کند تا فشارهای اقتصادی و معیشتی به اعتراضات سیاسی و اجتماعی منجر شده و ایران را در آستانه فروپاشی قرار دهد! مرور تحریم‌های بازگشته علیه ایران در دوره حضور «دونالد ترامپ» رییس جمهور پیشین آمریکا در کاخ سفید، تنها بخشی از این جنگ نوین علیه مردم ایران را نشان می دهد: عصر روز ۱۸ اردیبهشت ۹۷ و ساعاتی پس از خروج ترامپ از برجام، مجوز دو شرکت بوئینگ و ایرباس برای فروش هواپیمای مسافربری به ایران لغو شد.
در مرداد مبادلات با دلار، ریال، خرید و فروش و صدور و بیمه محموله های طلا و فلزات گرانبها و صنعتی، خرید و فروش اسناد و اوراق بهادار و تحریم صنایع خودروسازی کالاهای ایرانی تحریم شد. از ۱۴ آبان ماه ۱۳۹۷ کشتیرانی و نفتکش، صنایع هوایی، بانک ها و نهادهای مالی، منسوجات و تولیدات معدنی، محصولات پتروشیمی، صنایع آهن و فولاد و سیمان، بانک مرکزی، شبکه بانکی سوئیفت، موسسات بازرگانی و صنعتی، صندوق توسعه ملی ایران، شرکت‌های عمرانی، سازمان های فضایی و در نهایت نفت و معیانات گازی در فهرست تحریم ها قرار گرفت.
آوریل ۲۰۱۹ (فروردین ۱۳۹۸) آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد و معافیت‌های نفتی معدود مشتریان نفت ایران را با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران تمدید نکرد. در بحبوبه تحریم‌های آمریکا سازمان بین المللی انرژی صادرات نفت ایران را کمترین میزان در ۴۰ ساله گذشته اعلام کرد و آرام آرام شرکت‌ها، اشخاص، سازمان ها، مسوولان در فهرست بلندبالای تحریم های آمریکا قرار گرفتند. از این قاعده رهبر معظم انقلاب، وزرای کابینه دولت دوازدهم، روسای پیشین مجلس، فرماندهان کنونی و سابق و اسبق سپاه پاسداران، قضات، دانشمندان هسته ای مستثنا نبودند.
ابزار دیگر جنگ ترکیبی علیه مردم ایران، بهره گیری از پیشرفته ترین ابزارهای رسانه ای و ارتباطی برای اثرگذاری بر ذهن و روان ایرانیان است، این جنگ در برهه های مختلف، شدت و ضعف پیدا می کند اما در شش ماه دولت سیزدهم در طوفانی‌ترین حالت خود بوده است.
هرآنچه دولت در این مدت انجام داده بی آنکه به دلایل، اثرات و حتی تبعات طبیعی آن پرداخته شود، مورد هجمه بوده است. دستاوردهای سیاست داخلی و خارجی دولت، تصمیماتی که ساختارهای رانت زا و فسادآفرین را اصلاح می کند، تسهیل زندگی روزمره مردم با اصلاح قوانین موجود و حتی حضور در میز مذاکرات وین، حضور شبانه روزی دولتمردان در صحنه های مختلف گرچه همگی در مسیر عادی سازی زندگی ایرانیان انجام می شود اما در سایه رقابت های سیاسی داخلی و اقدامات ناامید ساز خارجی منحرف شده، منقطع و دروغ روایت و تفسیر می شود. فنون این جنگ روانی که خاکریزهای آن عمدتا تلویزیون‌ها و گوشی‌های همراه مردم ایران است؛ برجسته سازی نقاطی است که وجود آن ها در دولت ها چندان غیرعادی نیست، درشت نمایی، تکرار رویدادها با ابزارهای مختلف، هجمه خبری یکباره، تقطیع، تحریف، دست کاری، جهت دهی و برداشت سلیقه ای از اخبار.
نمونه های این رویکرد را می‌توان در پوشش خبر سفرهای خارجی و استانی رییس جمهور، در مصوبات دولت و مجلس، در ورزش و فرهنگ و جامعه ایران به وفور دید وگرچه هیچ نگاه منصفی، نمی تواند نافی کاستی ها و چالش های بسیار باشد اما نوع پرداخت به سوژه های داخل ایران (هرچه باشد)؛ یکسان است و سیاه و ناامیدکننده از بهبود.
منصفان جهادی به میدان بیایند
تغییر ماهیت قدرت در جهان امروز و عبور البته نامحسوس از مولفه‌های قدرت سخت، مردم و اعتماد و امید آنها به نظام سیاسی را هم به عنوان یکی از مهمترین مولفه های قدرت نوین تعریف می کند و اهمیت آن را نشان می دهد، با چنین دیدگاهی دغدغه رهبرانقلاب درباره آثار و تبعات جنگ نرم علیه دولت و مردم بهتر قابل فهم خواهد بود. رهبر معظم انقلاب راهکار مقابله با این هجمه ها را به میدان آمدن رسانه‌ها دانستند و وظیفه همگان بویژه مسئولان و متولیان رسانه ملی و صاحبان انواع رسانه‌ها را به میدان آمدن و روایت صحیح پیشرفت ها و خدمات بزرگ انقلاب دانستند و افزودند: کارهای بزرگ و حماسه‌آمیزی در طول این چند دهه در عرصه‌های گوناگون همچون اقتصادی، اجتماعی، عمرانی، آموزشی، بهداشت و درمان، صنعتی، دینی و فرهنگی، دیپلماسی و سیاسی، دفاعی و امنیتی رقم خورده است اما به علت کم‌کاری‌ها انعکاس و خبر چندانی از این اقدامات حیرت‌آور در مجموعه رسانه‌ای کشور وجود ندارد، در حالی‌که هر یک از آنها سرفصلی برای جهاد تبیین است.
آگاه سازی و تبیین حقایق مهمترین پادزهری است که می‌تواند زهر هجمه‌ها و تبلیغات را خنثی کند و رهبر معظم انقلاب در دیدار پنجم مهر سال جاری با جمعی از دانشجویان به مناسبت اربعین حسینی، امکانات ناشی از فضای مجازی و رسانه‌ای برای روشنگری و پاسخ به ابهامات را مغتنم خواندند و گفتند: البته اصل قطعی در قضیه جهاد تبیین و بازگویی حقایق، استفاده از شیوه‌های اخلاقی و بیان مسائل همراه با منطق، متانت، عقلانیت کامل و استفاده از عواطف انسانی، و پرهیز از دشنام، تهمت، دروغ و فریبکاری در مواجهه با افکار عمومی است.» در این مسیر راه دشواری در پیش است و منصفان باید رویکرد جهادی در پیش گیرند تا در مسیر حراست از امید مردم موفق شوند.
