یک رسانه آمریکایی امروز چهارشنبه (۹ فوریه/ ۲۰ بهمن) گزارش داده چین و روسیه در مذاکرات رفع تحریمها در وین آمریکا را برای پذیرش خواستههای ایران تحت فشار قرار دادهاند.
پایگاه واشنگتنفریبیکن که از رسانههای نزدیک به جریان نومحافظهکار در آمریکا است این تحلیل را در داخل گزارشی با موضوع اولین حضور « رابرت مالی »، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در یک جلسه استماع برای گزارشدهی محرمانه به کنگره درباره روند مذاکرات وین مطرح کرده است.
فریبیکن که ارتباطات نزدیکی با تندروترین قانونگذاران ضدایرانی در کنگره آمریکا دارد در این گزارش بر ضرورت حضور رابرت مالی در جلسه علنی کنگره برای گزارشدهی به مردم درباره برجام تأکید کرده است.
این رسانه نوشته است: «مذاکرات وین، از سوی منتقدان تند و تیز ایران در کنگره هم زیر ذرهبین قرار گرفته، چرا که شواهد روزافزون حکایت از آن دارند که روسیه و چین رهبری فشارها را بر ایالات متحده در جهت پذیرش خواستههای ایران برای رفع تحریمها را بر عهده گرفتهاند.»
گروهی از رسانههای غربی که با مواضع دولت آمریکا درباره برجام مواضع همسوتری دارند از زمان آغاز مذاکرات رفع تحریمها در وین تلاش کردهاند خط خبری شکاف میان هیأتهای ایران، چین و روسیه را در مذاکرات رفع تحریمها در وین برجسته کنند. با وجود این، شواهد متعدد دیگری در نقض این گزاره وجود دارد.
به عنوان مثال، نشریه «فارنپالیسی» چهارشنبه دو هفته پیش به نقل از یک دیپلمات غربی تصریح کرده بود کشورهای غربی حاضر در مذاکرات رفع تحریمها در وین کاملاً با روسیه درباره ایران همنظر نیستند. این دیپلمات غربی در ادامه تصریح کرده بود روسیه و کشورهای غربی در خصوص نحوه ایجاد موازنه میان فشارها و امتیازها (که تحلیلگران گاه از عبارت استعاری «چماق و هویج» برای اشاره به آنها استفاده میکنند) در قبال ایران دچار اختلاف هستند.
علاوه بر این، روسیه، چین و ایران روز ۲۵ آبانماه سال جاری به توافقی برای تقویت همکاریها در خصوص مذاکرات رفع تحریمها در وین دست پیدا کرده بودند. وزارت خارجه چین در بیانیهای در آن زمان گفت: ««چین، روسیه و ایران همچنان به تقویت هماهنگی و همکاری ادامه میدهند تا اطمینان حاصل کنند که مذاکرات درباره ازسرگیری پایبندی به برجام در مسیر درست قرار دارد و برای رسیدن به نتایج مثبت در اسرع وقت تلاش خواهند کرد».
ساعاتی قبلتر از این بیانیه سه جانبه، علی باقری، مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران هم در پیامی در توییتر نوشته بود: «امروز نشست مجازی مفیدی با شرکای چینی و روسی داشتم؛ با تاکید بر همسویی سه کشور در مقابله با یکجانبه گرایی و تقویت همگرایی در مذاکرات پیش رو، مجددا تصریح شد آمریکا باید همه تحریمهای غیرقانونی را لغو کند.»
چین و روسیه بارها آمریکا را مقصر اصلی وضعیت فعلی پیرامون برجام دانسته و بر ضرورت رفع تمامی تحریمهای یکجانبه علیه ایران برای هموار کردن مسیر اجرای کامل برجام تأکید کردهاند. پکن و مسکو تحریمهای یکجانبه آمریکا را غیرقانونی و بخشی از «دیپلماسی زورگویانه» واشنگتن میدانند.
دور هشتم مذاکرات وین از روز گذشته (سهشنبه) با برگزاری جلسه دوجانبه بین علی باقری مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و انریکه مورا هماهنگکننده گفتوگوها از سر گرفته شد. علی باقری روز سهشنبه برای شرکت در این گفتوگوها در رأس هیأتی وارد وین شده بود.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی روز سه شنبه و همزمان با ادامه دور هشتم مذاکرات در وین بین ایران و ۱+۴ برای رفع تحریم ها در توئیتی نوشت: «ظرفیتها و توانمندیهای اقتصادی و تکنولوژیک کشور دارای ساختار یکپارچه است و رفع تحریمها با هر شناسهای باید برای همه بخشها ماهیت یکسان داشته باشد. تجربه قبلی ثابت کرد که بدون رفع جامع و موثر تحریمها، انتفاع اقتصادی پایدار از برجام بیشتر شبیه یک سراب است.»