محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما اظهار کرد: نخستین گام برای اینکه بتوانیم فناوری هسته‌ای را در همه ابعاد زندگی مردم گسترش دهیم، انجام مطالعات و برنامه‌ریزی برای پیشبرد تأثیرگذاری این فناوری از طریق پرتودهی محصولات کشاورزی، مواد غذایی و صنعتی است.
وی گفت: با مطالعات جامعی که با استفاده از مطالعات وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و وزارت راه و شهرسازی در تعامل مؤثر و فشرده انجام و پهنه کشور به ۱۲ منطقه برای پرتودهی تقسیم شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: اکنون این سند، تهیه و دستور کار آن مشخص شده است و اجرای آن با به بکارگیری شرکت‌های دانش بنیان آغاز می‌شود.
اسلامی گفت: در گام دوم، تعامل و ایجاد زمینه برای گفتگوی صنایع غذایی و کشاورزی با شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه ایجاد سلامت محصولات، پیشگیری از آفت‌زدگی و بالا بردن ظرفیت ماندگاری و انبارداری آن‌ها بود که منتهی به تفاهم‌نامه‌هایی در این زمینه شد.
وی افزود: در گام سوم، بومی‌سازی تجهیزات پرتودهی را به سرعت آغاز کردیم، زیرا به دلیل تحریم‌ها، این تجهیزات را به ما نمی‌دهند، بنابراین نهضتی که در غنی‌سازی ایجاد شده بود امروز نیز نهضت جدیدی برای سامانه‌های پرتابل و استقراری در قالب پرتودهی در دستور کار قرار داده‌ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: از مرداد سال آینده، نخستین سری آن‌ها را در مراکزی که طرف‌های مشارکت ما و با اولویت بالا هستند به کار می‌گیریم و این موضوع با سرعت تصاعدی پیش می‌رود.
وی با بیان اینکه ۱۲ قطب، پرتودهی کل کشور را دربر می‌گیرد، افزود: این مناطق شامل مراکزی که به عنوان باراندازهای بزرگ و محل تبادل کالا و مراکز جهاد کشاورزی که کانون‌های مرکزی تولید محصولات باغی و زراعی هستند و مراکزی که وزارت راه و شهرسازی معرفی می‌کند را شامل می‌شود.
اسلامی گفت: در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنیم که بیشترین بازدهی را داشته باشد.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: پرتودهی گاما، آفت‌پذیری محصول را از بین می‌برد و شتاب‌دهنده‌های صنعتی برای ماندگاری آن‌ها در ساختارشان تغییر ایجاد می‌کند.
اسلامی گفت: در استان یزد، بخشی از محصولات صنعتی مانند سیم و کابل و برخی از محصولات کشاورزی به وسیله پرتودهی، مقاومت و بازدهی بیشتری در مقایسه با محصولات مشابه دارند که این می‌تواند افزون بر ایجاد بازارهای بهتر به صادرات آن‌ها کمک کند.
وی افزود: متأسفانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ملت ما از حقوق حقه خود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وظیفه داشت آن‌ها را رعایت کند، به دلیل برخورد گزینشی با کشورها بهره کافی را نبرد.
اسلامی گفت: به این دلیل هر چه که به دست آوردیم، بدون کمک خارجی و با استفاده از ظرفیت داخلی و نیروی انسانی بومی بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: پرتودهی در سیستم فناوری هسته‌ای به ویژه در حوزه کنترل و ابزار دقیق در صنایع پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، صنایع فولاد و سیمان و بخش معدن استفاده می‌شود و سازمان انرژی اتمی در سال‌های گذشته، این فناوری را بومی‌سازی و از آن پشتیبانی کرده است.
وی گفت: برای افزایش رتبه صنایع، ساخت و تولید تجهیزات هسته‌ای را به آن‌ها منتقل کرده‌ایم.
اسلامی افزود: در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها، اندازه‌گیری با سیستم‌های چشمه‌های کبالت انجام می‌شود، اما به دلیل تحریم و پر مصرف بودن این سیستم‌ها، صنایع دچار مشکل شده بودند که با بومی‌سازی آن‌ها این مشکل را رفع کردیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در حوزه سلامت، بیش از ۵۰ رادیوداروی درمانی و تشخیصی در سازمان انرژی اتمی ساخته می‌شود و ۲۰۰ مرکز درمانی از داروهای ما بهره‌مند هستند.
وی افزود: اکنون حدود یک میلیون نفر از داروهای ما استفاده می‌کنند و تلاش می‌کنیم تولید دارو برای درمان بیماری‌های دیگر را گسترش دهیم.
اسلامی گفت: هیچ وقت غربی‌ها در شعارهای فریبندهِ بشردوستانه، صادق نبوده‌اند و تحریم‌هایی که به ما تحمیل کرده‌اند، شامل دارو و غذا نیز بوده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: رآکتور تهران فقط در موضوع دارو و مسائل انسان‌دوستانه کارآیی دارد، اما نه تنها سوخت این رآکتور را تأمین نکردند، بلکه قطعات آن را نیز ندادند.
وی گفت: اگر رآکتور تهران سرپا و فعال است و به بخش پژوهش و تولید رادیودارو خدمات ارائه می‌دهد، به دلیل تلاش پژوهشگران داخلی و تفکر خودباوری است.
اسلامی افزود: امروز بخشی از رادیوداروها در رآکتور تهران و بخشی نیز در مرکز شتاب‌دهنده کرج تولید می‌شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در برجام متعهد شده بودند سوخت ۲۰ درصد رآکتور تهران را بدهند، اما از آن سر باز زدند و ما با کار جهادی به آن دست یافتیم و متخصصان کشور این سوخت را براساس معیارها و استانداردها تولید و از آن بهره برداری می‌کنند.
وی افزود: تولید شتاب دهنده‌های الکترونی که بخش مهم تولید رادیوداروهاست، جزو برنامه‌های اصلی ما قرار دارد.
اسلامی گفت: کارکرد این شتاب‌دهنده‌ها با توجه به اینکه کاملاً انسان‌دوستانه، علمی و پژوهشی است، اما به ما نمی‌فروشند و حتی قطعات آن را نیز نمی‌دهند، خباثت را به آخر رسانده‌اند و قطعات معیوب را با گران‌ترین قیمت می‌خواهند به ما بفروشند، البته سیستم، هوشیار است و بازرسی و کنترل انجام می‌شود، فروش قطعات خراب و دستکاری شده جزو مرام آن‌هاست.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ناامیدی از بیگانه و نداشتن اعتماد به آن‌ها در بین نیروهای سازمان انرژی اتمی وجود دارد، افزود: خودباوری موجب شده است گستره بسیار بیشتری از تصورات را در حوزه بومی‌سازی و پژوهش بدون نیاز به دیگران انجام دهیم و نیاز خود را رفع کنیم.
اسلامی گفت: امروز گام توسعه‌ای برمی‌داریم و نه تنها به وضع موجود بسنده نکرده، بلکه برنامه بلندپروازانه‌ای را برای بهره‌مندی کشور از فناوری هسته‌ای تهیه کرده‌ایم.
وی افزود: ما متهم می‌شویم که صنعت هسته‌ای را برای غنی‌سازی مواد در مصارف غیر صلح‌آمیز استفاده می‌کنیم، در حالی که سرفصل‌های گوناگون برنامه هسته‌ای برای رفع نیازهای کشور است.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: برق هسته‌ای به دلیل پایداری، پاک بودن و نداشتن آلایندگی، مؤثرترین انرژی است که دنیا به آن روی آورده است، بنابراین برای تولید هزار مگاوات برق هسته‌ای برنامه‌ریزی کرده‌ایم؛ این موضوع نقش فناوری هسته‌ای در اقتصاد ملی و زندگی مردم را اجرایی می‌کند.
اسلامی افزود: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ که اکنون در مراحل تصویب در مجلس شورای اسلامی است، الگوهای مختلف گذاری مانند فاینانس و منابع داخلی برای ایجاد ظرفیت تولید ۱۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای تا سال ۱۴۲۰ پیش‌بینی شده است، این طرح حدود ۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد، در این طرح، بیشتر نیروگاه‌ها هزار مگاواتی است که سایت‌های آن را نیز نهایی کرده‌ایم.
اسلامی گفت: برخی از این طرح‌ها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشت، اما طرف‌ها ساخت آن را رها کردند و رفتند.
وی افزود: طرح ۳۵۰ مگاواتی دارخوین از جمله این طرح‌هاست که به علت ظرفیت صنعتی و ابعاد تجهیزات آن می‌توانیم از صنعت داخلی برای ساخت آن استفاده کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در طرح دارخوین پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، ۲ نیروگاه ۹۵۰ مگاواتی نیز پیش‌بینی شده بود که آن را در دستورکار قرار خواهیم داد؛ نیروگاه ۳۵۰ مگاواتی را با باور و ظرفیت‌های داخلی می‌سازیم.
اسلامی گفت: ساخت ۲ نیروگاه ۹۵۰ مگاواتی و ۳۵۰ مگاواتی همزمان به ما فرصت ارتقای صنعتی و ساخت نیروگاه‌های دیگر را می‌دهد.
وی افزود: با ساخت نیروگاه ۳۵۰ مگاواتی، الگوی کاری ما ثبت، تدوین و به دیگر کشورها ارائه می‌شود؛ طراحی این نیروگاه انجام شده و مدارک آن وجود دارد، فقط بحث تأمین اقلام و تجهیزات آن است.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: اکنون با توجه به توان صنعتی کشور می‌توانیم ساخت نیروگاه ۳۵۰ مگاواتی را به طور کامل اغاز کنیم.
اسلامی گفت: فاز یک نیروگاه بوشهر در مدار است، اما به دلیل حل نشدن مسائل مالی، فاز ۲ و ۳ این نیروگاه، تأخیر سنگینی دارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: امیدواریم با توافقاتی که در نتیجه سفر رئیس‌جمهور به روسیه برای مدل تأمین مالی فاز ۲ و ۳ انجام شد، ساخت آن سرعت یابد.
اسلامی گفت: این طرح ۲۷ ماه تأخیر دارد که با تأمین مالی امیدواریم سال آینده و سال‌های بعد بخشی از آن جبران و اجازه ندهیم مدت تأخیر، بیشتر شود. در این مدت تأخیر، کارهای خوبی برای ساخت داخل و استفاده از ظرفیت صنایع برای سهم ایرانی این قرارداد انجام شد و اکنون زمینه بسیار مناسب و شرایط فراهم است که ساخت نیروگاه با سرعت انجام شود.
وی گفت: ابعاد توافق مالی با روسیه روشن و مهم، اجرایی کردن آن است. سوختی که در نیروگاه‌های ما مصرف می‌شود، حدود ۴ درصد است و مشکلی از این جهت نداریم.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: با طرف خارجی برای تأییدیه صلاحیت، ایمنی، پایداری، قابلیت اطمینان براساس استاندارد برای دریافت گواهینامه صلاحیت به عنوان تولیدکننده و گواهی صلاحیت محصول از نظر کمی و کیفی، مذاکرات پایداری انجام شده و در دستورکار ماست.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: نکته دیگر در بحث سوخت، فرآوری خوراک ورودی تولید سوخت هسته‌ای است که از معادن اورانیوم آغاز می‌شود.
اسلامی گفت: در دو سال گذشته سازمان انرژی اتمی تحرک خوبی را در بخش معادن داشته است و امیدواریم با فرآیندهای گوناگونی که تعریف کرده و سفره گسترده‌ای که باز کرده‌ایم همه مواد معدنی که پرتوزا هستند، فعال کنیم و بتوانیم برای ۱۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای، کیک زرد تولید کنیم.
وی افزود: هر هزار مگاوات، ۳۰۰ تن کیک زرد در سال نیاز دارد که باید بتوانیم آن را تأمین کنیم.
اسلامی گفت: بهره‌برداری، فناوری، ظرفیت‌سازی و تنوع فرآیندهای مربوط به معادن را برای تولید سوخت هسته‌ای گسترش داده‌ایم.
وی با بیان اینکه نیروگاه‌های هسته‌ای گران‌ترین نیروگاه‌ها هستند، افزود: برای ایجاد یک کیلووات نیروگاه گازی، به ۵۰۰ تا ۵۵۰ دلار سرمایه‌گذاری نیاز است، اما ساخت یک کیلووات نیروگاه هسته‌ای بیش از ۴ هزار دلار، سرمایه می‌خواهد.
اسلامی گفت: وجه تمایز نیروگاه هسته‌ای نسبت به نیروگاه‌های دیگر عمر ۶۰ ساله نیروگاه هسته‌ای و پایین بودن هزینه‌های آن در دوره بهره‌برداری است.
وی افزود: نیروگاه هسته‌ای پر بازده‌ترین، پاک‌ترین، به صرفه‌ترین و پایدارترین برق را به شبکه توزیع تزریق می‌کند.
اسلامی گفت: نیروگاه بوشهر در هفت سالی که کار کرده است، حدود ۵۰ میلیارد کیلووات ساعت برق به شبکه تزریق کرده و از این محل حدود ۸۰ میلیون بشکه نفت، معادل ۶ میلیارد دلار صرفه‌جویی شده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: با توجه به اتمام سوخت فسیلی در دهه‌های آینده ایجاب می‌کند بسیار فعال‌تر و سریع‌تر به سمت تولید برق هسته‌ای پیش برویم، زیرا مزیت رقابتی، اقتصادی، زیست‌محیطی دارد.
اسلامی گفت: ۲۰ فروردین سال آینده تعدادی از دستاوردهای هسته‌ای به نمایش در می‌آید و تلاش می‌کنیم این روز به عنوان نقطه عطفی برای فناوری هسته‌ای باشد.
وی افزود: با توجه به اینکه اتهام‌های ناروا و مزاحمت برای کشورمان در این زمینه ایجاد می‌کنند و هیچ چیزی جز دشمنی در حق ما انجام نمی‌دهند، قصد داریم بیستم فروردین تصویر متفاوتی از صنعت هسته‌ای کشورمان برای دنیا نشان دهیم.
اسلامی گفت: نمایشگاه کاملی از همه فرآیندها شامل بالادستی و پایین دستی در زمینه هسته‌ای و اینکه این صنعت چیست، چه تأثیراتی دارد، در کجای آن هستیم و چه باید داشته باشیم، نشان خواهیم داد.
وی افزود: در ۲۰ فروردین الگویی از همکاری را برای ایجاد یک زنجیره متعهدِ تأمین‌کننده و پشتیبانی‌کننده برای صنعت، فناوری و پژوهش هسته‌ای ارائه می‌دهیم.
اسلامی درباره وضع رآکتور آب سنگین اراک نیز گفت: این رآکتور تا پایان سال آینده تکمیل می‌شود.
وی افزود: بر اساس برجام، مزاحمت‌های زیادی برای مدل رآکتور و نوع طراحی آن ایجاد کردند و مشارکت فعالی در تغییر این رآکتور داشتند، اما هیچ همکاری‌ای برای ساختن آن انجام ندادند و دانشمندان کشورمان با استعداد و به‌کارگیری صنعت، بیشتر تجهیزات آن را ساختند که اکنون مراحل نهایی خود را طی می‌کند.
اسلامی درباره خرابکاری صهیونیست‌ها در کرج و نطنز، گفت: برای مقابله با این دشمنی‌ها روزنه‌هایی که از آن وارد شده بودند و حفره‌هایی که سیستم داشت شناسایی و بازمهندسی کردیم و این روند ادامه دارد.
وی افزود: همه فرآیندهای اجرا و کل چرخه امور اجرایی و مدیریتی را بازبینی کردیم.
اسلامی گفت: چیدمان مراکز هسته‌ای را در عرصه کشور اصلاح می‌کنیم و تغییر می‌دهیم که موضوعی نتواند طمع دشمن را تحریک و تشویق کند. در حال اصلاح آرایش استقراری‌مان در کشور هستیم.
وی گفت: این حوادث نشان داد ما بسیار سریع می‌توانیم خود را بازیابی کنیم. این خرابکاری‌ها اگرچه ضایعاتی داشت، اما قدرتی را به لطف الهی به دنیا نشان داد که این حرکت‌های دشمن نمی‌تواند بر اراده ملت ما اثر بگذارد و بسیار سریع و تصاعدی ظرفیت خود را گسترش دادیم.
اسلامی گفت: شتاب در ساخت تجهیزات هسته‌ای ما را به بلوغ رسانده است. حرکت خباثت‌آلودی که دشمن انجام داد موجب شد ظرفیت‌های خود را برای قابلیت‌سازی و پشتیبانی از صنعت هسته‌ای افزایش و گسترش دهیم.
وی گفت: از نظر دشمن، فناوری‌های پیشرفته و قدرت‌ساز برای ما ممنوع است، بر این اساس مزاحمت ایجاد می‌کند و این مزاحمت‌ها موجب شد برای دفع آن مذاکراتی شود که از آن سند برجام خارج شده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: نکته مهم در این موضوع این بود که با تصمیم نظام بتوانیم خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که از این شر عبور کنیم، بنابراین قابلیت‌سازی و ایجاد ظرفیت و بالا بردن راندمان و پایین آوردن ریسک و هزینه‌ها و افزایش راندمان، هدف ما در پژوهش بوده است.
اسلامی گفت: توانستیم با نقش‌آفرینی نیروهای جوان، مؤمن، متعهد و دانشمند به این موضوع دست یابیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با گرامی داشت یاد شهدای هسته‌ای، افزود: اگر این شهدا جریان‌سازی نکرده بودند، امروز گستره عظیمی از جوانان دانشمند در حوزه فناوری هسته‌ای نداشتیم.
اسلامی گفت: از نظر ظرفیت و زمان باید منتظر نتایج مذاکرات برای لغو تحریم‌ها باشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: هر چه وزارت امور خارجه کشورمان و تیم مذاکره‌کننده در جهت لغو تحریم‌ها تنظیم کند، از نظر ظرفیتی باید خود را با آن‌ها تنظیم کنیم.
