مصطفی خوشچشم درباره روند مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ اظهار کرد: طرف آمریکایی و اروپایی به دنبال این هستند که با صحبت کردن از محدودیت زمانی و تعیین ضرب الاجل و از طرف دیگر طولانی کردن مذاکرات، ابتکارات و درخواستهای ایران در حوزه راستیآزمایی و تضمینها را با چالش مواجه کنند.
وی افزود: طرف غربی میخواهد مذاکرات را تا موعدی که خودشان به آن ضرب الاجل میگویند، طول دهد تا ایران در این بازه زمانی چند هفتهای تحت فشار قرار گرفته و از تلاشهایش برای ایجاد یک مکانیسم کامل و دارای جزئیات و عملیاتی برای راستیآزمایی و تضمینها صرف نظر کند و به یک راستیآزمایی و تضمین فقط فرمالیته بسنده کند.
این تحلیلگر سیاست خارجی در عین حال تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران هیچ ضرب الاجلی را به رسمیت نخواهد شناخت تا مکانیسم راستی آزمایی و تضمینها به درستی تبیین و تثبیت شود.
خوش چشم، افزایش فشارهای رسانه ای و سیاسی بر تیم مذاکرات ایران در روزهای اخیر را یادآور شد و افزود: برای مدت کوتاهی فشارها کمتر شده بود اما همان طور که انتظار میرفت طرف غربی با رسیدن به بخشهای چالشبرانگیز و جزئیات کار، فضای تبلیغاتی تهدید و فشار و مقصرنمایی ایران را مجدداً تشدید کرده است.
وی با اشاره به اظهارات اخیر مقامات ارشد فرانسه و آمریکا علیه ایران گفت: هدف فشارهای اخیر این است که تیم مذاکرات ایران را از دنبال کردن ایجاد فرمول و مکانیسمی کامل و دارای جزئیات برای راستی آزمایی رفع تحریمها برحذار دارند و یا اینکه حداقل جمهوری اسلامی را به یک توافق موقت راضی کنند.
این کارشناس مسائل راهبردی با بیان اینکه آمریکاییها به شدت دنبال این هستند که مهمترین اهرم جمهوری اسلامی یعنی غنیسازی ۶۰ درصد را متوقف کنند و از دست ایران در بیاورند، تصریح کرد: اگر توافقی حاصل شود، جمهوری اسلامی مصمم است که این توافق پایدار، ماندگار و قابل اتکا باشد بنابراین جمهوری اسلامی به هیچ عنوان به این سمت نخواهد رفت که به سادگی از کنار غنیسازی ۶۰ درصد بگذارد و بر اساس یک توافق موقت عمل کند.
خوش چشم گفت: تاکنون، پیشنهادی مبنی بر توافق موقت در میز مذاکره ارائه نشده و فقط این مساله در رسانههای غربی مطرح شده است. آنچه گفته شده، در رسانهها بوده اما مشخص است که یکی از دو هدف اصلی آنها همین است. طرف غربی توافقی میخواهد که فاقد واقع گرایی، عملگرایی و قابلیت راستی آزمایی باشد.
وی افزود: آمریکا توافقی میخواهد که هزینههای آن برای آمریکا کم باشد اما جمهوری اسلامی از ابتدا اعلام کرده که هیچ محدودیت زمانی را در مذاکرات نمی پذیرد و تنها خط قرمزش منافع مردم و مصالح جمهوری اسلامی است.
سیاست همسایگی قدرت چانهزنی ایران را در مذاکرات بالا برد
این کارشناس ارشد مسائل بین الملل به سفرهای اخیر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه به کشورهای حوزه خلیج فارس و چین و در عین حال، سفر آتی آیت الله ابراهیم رئیسی رییس جمهوری به روسیه اشاره کرد و گفت: گسترش روابط با کشورهای منطقه، چین و روسیه به صورت غیرمستقیم بر مذاکرات هم موثر است و میتواند با کم اثر کردن تحریمها، به مذاکرات هم کمک کند و قدرت تیم مذاکره کننده ایران را در چانهزنیها افزایش دهد زیرا راه اصلی مبارزه با تحریمهای آمریکا بی اثر کردن آنهاست.
خوش چشم تصریح کرد: هر زمانی که تاثیرگذاری تحریمها کاهش یابد و این اسلحه در دستان طرف آمریکایی کم اثرتر شود آنوقت در اتاق چانهزنی، ایران دست برتر را خواهد داشت و طرف آمریکایی و غربی ضعیفتر خواهد شد.
وی افزود: گسترش روابط با دیگر کشورها، همسایگان، چین و روسیه منافع اقتصادی زیادی برای ایران دارد اما در کنار این منافع مستقیم، موجب می شود که جمهوری اسلامی دست برتر را در مذاکرات داشته باشد.
این تحلیلگر سیاست خارجی گفت: باید از پتانسیلهای موجود در گسترش روابط با کشورهای منطقه بیشترین بهره را برد زیرا حتی کشوری مانند امارات متحده عربی که در معادلات منطقهای و جهانی کنار ریاض و واشنگتن قرار داشت، با خروج آمریکا از منطقه و تغییر ترتیبات منطقه ای در کنار ایران قرار گرفته است.
کشورهای منطقه به دنبال بهبود روابط خود با ایران هستند
خوش چشم افزود: کشورهای منطقه متوجه شده اند که آمریکا در حال خروج از منطقه بوده و نظم و ترتیبات منطقهای دچار تغییر شده است. این کشورها فهمیده اند که در این نظم جدید، جایگاه جمهوری اسلامی قدرتمندتر و برجسته تر از سابق خواهد بود و قطعاً کشورها باید خودشان را با این وضعیت جدید تنظیم کنند و برای حفظ و پیشبرد منافع خود بهتر است که روابط بهتری با جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.
وی تصریح کرد: در همین چارچوب، امارات و ترکیه و دیگر کشورهای منطقه علیرغم مخالفتهای آمریکا و سعی واشنگتن برای دور نگه داشتن آنها از ایران، به دنبال ترمیم و بهبود روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی هستند.
این کارشناس مسائل منطقه درباره تغییر رویکرد کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه امارات متحده عربی گفت: اخیرا، ابوظبی درخواست هیاتی از نمایندگان آمریکا که خواستار توقف روابط با ایران تا تعیین تکلیف برجام شده بودند را رد و به این ترتیب ثابت کرد که نقش واشنگتن در معادلات و روابط دوجانبه کشورهای منطقه با تهران کمرنگتر شده و کشورهای منطقه از جمله کشورهای پیرامونی کمتر تحت تاثیر آمریکا تصمیم میگیرند.
خوش چشم، سفر وزیر امور خارجه به چین و در عین حال، سفر رییس جمهوری به روسیه را از نظر اقتصادی بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: این سفرها میتواند برای ما حاوی منافع گوناگون در حوزههای اقتصادی، فناوری، سرمایهگذاری، حمل و نقل، انرژی و آی تی باشد و به بهبود فضای اقتصادی کشور کمک کند.