بر اساس آمارهایی که از سوی گمرک و اتاق بازرگانی تهران منتشر شده، در پایان ۹ ماهه سال جاری، میزان صادرات غیرنفتی ایران از مرز ۳۵ میلیارد دلار گذشته و به این ترتیب افزایشی حدودا ۴۰ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ثبت رسانده است.
این آمار در حالی به ثبت رسیده که سال گذشته تجارت ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا، با کاهش مواجه شده بود و از ابتدای سال جاری با کاهش نسبی محدودیتها و شروع فرایند واکسیناسیون علیه کرونا، برخی از مشکلات کاهش یافته است.
با توجه به تداوم تحریمهای اقتصادی علیه ایران، دولت تلاش کرده در کوتاه مدت، راهی برای حفظ آمارهای صادراتی پیدا کند که یکی از آنها افزایش صادرات به کشورهای همسایه و منطقه بوده است. هر چند همچنان چین اصلیترین شریک تجاری ایران به شمار میرود اما با حذف این کشور، تمام شرکای اصلی تجاری در منطقه یا میان همسایگان قرار دارند و سازمان توسعه تجارت اعلام کرده که به دنبال افزایش سهم ایران از بازار این کشورهاست.
جدیدترین گزارش این سازمان نشان میدهد که سهم کشورهای عربی منطقه از تجارت ایران افزایش یافته و میتوان به بالاتر رفتن این آمار در سالهای آینده نیز امیدوار بود.
در میان ۲۰ کشور اول هدف محصولات صادراتی ایران با میزان صادراتی در حدود ۳۲ میلیارد و ۵۳۷ میلیون دلار( ۹۲.۶ کل صادرات) کشورهای عربی شامل عراق با ۶ میلیارد و ۷۸۰ میلیون دلار و سهم ۱۹.۳ درصدی (پس از چین) در رتبه دوم و امارات متحده عربی با ۳ میلیارد و ۴۳۴ میلیون دلار و سهم ۹.۸ درصدی(بعد از ترکیه) در رتبه چهارم بازارهای هدف صادراتی محصولات ایرانی قرار داشتهاند. همچنین عمان با ۴۴۲ میلیون دلار و۱.۳ سهم از کل صادرات ایران طی مدت مذکور(پس از افغانستان، هند، پاکستان، اندونزی، تایلند) در رتبه ۱۰ کشورهای هدف صادراتی ایران قرار گرفته است. سوریه نیز در این مدت با ۱۶۳ میلیون دلار در ردیف ۱۹ مهمترین بازارهای هدف صادرات ج. ا. ایران قرار گرفته است.
همچنین ایران در ۹ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ حدود ۱۶ میلیارد و ۶۲۲ میلیون دلار (سهم ۵۳ درصد از کل صادرات کشور) به ۱۵ کشور همسایه داشته است که از این میزان حدود ۱۰ میلیارد و ۸۸۰ میلیون دلار به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس صادر شده است. در میان فهرست فوق کشورهای عراق رتبه اول و امارات متحده عربی(پس از ترکیه) در رتبه سوم طرفهای صادراتی ایران قرار داشتهاند.
همچنین عمان(پس از کشورهای افغانستان، پاکستان) در رتبه ۶ طرفهای صادراتی ایران قرار داشته است. کشورهای کویت با ۱۰۹ میلیون دلار و قطر با ۱۰۸ میلیون دلار، کویت با ۹۲ و بحرین با ۶ میلیون دلار (پس از کشورهای روسیه، آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان و قزاقستان) به ترتیب در رتبههای ۱۲ تا ۱۴ طرفهای صادراتی ایران در میان ۱۵ کشور همسایه طی مدت مذکور قرار گرفتهاند. عربستان نیز کماکان بدون کسب سهم قابل توجهی از صادرات ایران در رتبه آخر طرفهای صادراتی در میان همسایگان قرار داشته است.
صادرات ایران به عراق و امارات در ۹ ماهه اول سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزش به ترتیب ۱۴ درصد و چهار درصد رشد را نشان میدهد.