گفت‌وگوهای دور جدید می‌تواند آخرین دور مذاکرات باشد

علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات وین (جمعه) بعد از نشست اختتامیه کمیسیون مشترک برجام در جمع خبرنگاران گفت: این دور از گفت‌وگو‌ها با توجه به این‌که دولت جدید در ایران شکل گرفته بود و تیم جدیدی هم برای گفت‌وگو‌ها ماموریت پیدا کرده بود، قاعدتا همراه خودش دیدگاه‌ها و مواضع دولت جدید را به وین آورده بود.

 

مذاکره کننده ارشد ایران در وین گفت: بر همین اساس ما در قبال گفت‌وگو‌هایی که در ۶ دور قبل انجام گرفته بود و پیش‌نویس‌هایی که تا آن زمان تولید شده بود، مواضع، دیدگاه‌ها و اصلاحات مدنظر تیم ایرانی را لحاظ کردیم و این را در اسناد مذاکراتی درج کرده و به طرف مقابل ارائه کردیم. به طور مشخص دو سند برای مذاکرات مهم بود، یکی سند مربوط به لغو تحریم‌ها که اولویت اصلی و دستورکار مهم تیم مذاکراتی ایران بود، البته این اولویت صرفا مربوط به ما نیست، بلکه طرف‌های دیگر از جمله برخی از اعضای ۱+۴ مانند چین هم به صراحت در جلسات تصریح کردند که اولویت مدنظر آن‌ها منطبق با اولویت جمهوری اسلامی ایران است و آن موضوع لغو تحریم‌هاست.

 

او ادامه داد: بر همین اساس، این اصلاحات و موارد مورد نظر تیم جدید در سند مربوط به لغو تحریم‌ها درج و به طرف مقابل ارائه شد. بر این اساس چارچوب جدیدی برای گفت‌وگو در مورد لغو تحریم‌ها شکل گرفت.

این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: در طول چند روزی که گفت‌وگو‌های وین هفت را داشتیم، در حدود کمتر از ۲۰ روز، چند جلسه در مورد موضوع لغو تحریم‌ها بین طرفین هم در سطح روسای هیأت‌های مذاکره کننده، هم در سطح کارگروه‌ها و هم در سطح کارشناسان برگزار شد. چند سند هم بین طرفین مبادله شد درباره دیدگا‌ه‌های دو طرف در خصوص اصلاحات یا تغییراتی که در متن باید داده شود، که این اسناد بین دو طرف یعنی طرف ایرانی و طرف مقابل مورد مبادله قرار گرفت که آخرین سند را (جمعه) درباره لغو تحریم‌ها دریافت کردیم.

معاون سیاسی وزیر خارجه درباره موضوع هسته‌ای ادامه داد: در آن موضوع نیز ما دیدگاه‌ها و مواضع و اصلاحات مدنظر خودمان را بر روی پیش نویسی که در دور ششم گفت‌وگو‌های وین تنظیم شده بود درج کرده و به طرف مقابل ارائه کردیم.

باقری اعتقاد دارد که  تفاوت سند مربوط به هسته‌ای با سند مربوط به لغو تحریم‌ها این بود که طرف اروپایی، اصلاحاتی که ایران در آن سند اعمال کرده بود که در واقع نظرات دولت جدید بود و در آن سند اعمال شده بود، را به عنوان مبنای مذاکرات نمی‌پذیرفت و تصریح داشت که همه باید به پیش نویسی که در دور ششم نهایی شده برگردند و مذاکرات بر اساس آن پیش نویس ادامه یابد. اما براساس منطق و استدلالی که داشتیم، در مقابل این موضع غیرمنطقی ایستادگی کردیم و تصریح کردیم که باید مواضع تیم جدید لحاظ شود و در طول مذاکرات با هم مباحثه خواهیم داشت تا به یک جمع بندی مورد وفاق دو طرف دست یابیم.

مذاکره کننده ارشد ایران افزود: ولی متاسفانه با یک مقاومت غیرموجه از سوی طرف اروپایی مواجه شدیم، ولی این باعث نشد که تیم ایرانی از مواضع اصولی، مبنایی، منطقی و مشروع خودش دست بکشد. به ویژه در طول یک هفته گذشته، مذاکرات بسیار سنگین و فشرده بین طرفین در سطوح مختلف، چه در سطح روسای هیأت‌ها، چه در سطح کارگروه‌ها و چه در سطح کارشناسی بین دو طرف شکل گرفت و دیدگاه‌های طرفین با هم مبادله شد تا در نهایت طرف اروپایی نیز مجاب شد که دیدگا‌های جمهوری اسلامی ایران به عنوان مبنایی برای مذاکرات جدی و نتیجه بخش پذیرفته شود.

معاون سیاسی وزیر خارجه گفت که هم در موضوع تحریم‌ها و هم در موضوع هسته‌ای به دو سند جدید مذاکراتی دست یافتیم که این‌ها دیگر سند پیش نویس مذاکرات ۲۰ ژوئن نخواهند بود، بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز می‌شود.

باقری در پاسخ به این سؤال که آیا با برگزاری دور هفتم مذاکرات اختلافات کاهش یافته است؟، گفت: ما در این دور از مذاکرات مواضع خود را در دو سند رفع تحریم‌ها و هسته‌ای درج کردیم که این مبنای گفت‌وگو‌ها شود و در مسیر گفت‌وگو‌ها مشخص می‌شود که این مواضع به هم نزدیک می‌شود یا از هم دور می‌شود و یا به توافق نزدیک‌تر می‌شویم یا باز مشکلات بیشتر خواهد بود. ولی همانگونه که گفتم طرف اروپایی ابا داشت از این‌که دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران را به عنوان مبنای گفت‌وگو بپذیرد. آن‌ها در این مسیر مقاومت می‌کردند و به طرف ایرانی فشار می‌آوردند که مواضع خودش را پس بگیرد و ایران هم بپذیرد که براساس چارچوبی که در وین ۶ توسط ۱+۴ و ایران نهایی شده بود، بر آن اساس مذاکرات جلو رود.

گفت‌وگوهای دور جدید می‌تواند آخرین دور مذاکرات باشد

او ادامه داد: در این مدتی که ما در وین بودیم به ویژه مذاکراتی که از روز پنجشنبه هفته گذشته (۱۸ آذر ماه) تا دیروز به طور جدی ادامه داشت، با یک اصرار بلاوجه طرف اروپایی مواجه بودیم برای حذف دیدگاه‌های طرف ایرانی، به عنوان مبنایی برای مذاکرات، که با مقاومت و استدلال‌ها و منطقی که طرف ایرانی ارائه کرد، طرف مقابل نهایتا پذیرفت که نگاه جمهوری اسلامی ایران در مواردی که مدنظرش بود در پیش نویس هسته‌ای در داخل سند درج شود و آن مبنایی برای گفت‌وگو شود.

باقری در پاسخ به این سؤال مبنی بر این‌که شما قبلا گفته بودید که پیشنهاد سازنده‌ای از سوی غربی‌ها دریافت نکرده‌اید و آیا بعد از پایان دور هفتم همین را می‌گویید یا خیر، چون انریکه مورا عنوان کرده که پیشنهاد‌هایی از سوی اروپایی‌ها و آمریکا بود و آیا این‌ها در این متون درج شده است؟ گفت: هیچ پیشنهاد مشخصی از طرف اروپایی به ما ارائه نشد. این‌ها قبل از این‌که گفت‌وگو آغاز شود بیان کرده بودند که ما در مورد بعضی از موضوعات از جمله بحث تضمین‌ها پیشنهاد‌ها و ابتکاراتی را داریم، ولی در این دور از گفت‌وگو‌ها ما هیچ پیشنهاد و ابتکاری از طرف آن‌ها دریافت نکردیم.

معاون سیاسی وزیر خارجه درباره این‌که چرا الان تصمیم گرفته شد در گفت‌وگو وقفه ایجاد شود و دوباره از سر گرفته شود؟، ادامه داد: در مدتی که گفت‌وگو می‌کردیم، صرفا گفت‌وگو برای این بود که مبنای مذاکرات مورد نظر و وفاق دو طرف قرار گیرد. با گفت‌وگو‌هایی که روز گذشته (پنجشنبه) به پایان رسید، طرفین به مبنای مورد وفاق برای ادامه گفت‌وگو‌ها دست پیدا کردند و نتیجه این دستاورد این شد که تیم‌ها یک وقفه‌ای را در مذاکرات بدهند و بعدا برگردند بر روی متونی که مورد نظر همه طرف‌ها برای مذاکرات است بنشینند و گفت‌وگو‌های جدی خود را پیگیری کنند.

او افزود: در مورد تحریم‌ها سندی که طرف ایرانی به طرف مقابل ارائه کرد مبنای گفت‌وگو قرار گرفت و بر همین اساس هم چند جلسه در سطوح مختلف بین دو طرف برگزار و هم چند سند به عنوان دیدگاه‌های دو طرف بین طرفین رد و بدل شد که آخرین سند را امروز (جمعه) در حوزه رفع تحریم‌ها دریافت کردیم و در موضوع هسته‌ای طرف مقابل بر این تأکید داشت که آن سندی مبنای مذاکرات باشد که در وین ۶ به جمع بندی رسیده شده است. ما دیدگاه‌های جدیدی داشتیم و آن‌ها نمی‌پذیرفتند. در این یک هفته تلاش بر این بود که به یک نظر واحد برسیم که در نهایت آن‌ها پذیرفتند اصلاحات و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران بر روی سند نهایی وین ۶ اعمال شود.

باقری گفت: بر این اساس ما دیگر نه درباره تحریم‌ها و نه درباره هسته‌ای سند وین ۶ را در دستورکار نداریم، بلکه اسنادی است که با اصلاحات طرف ایرانی، به عنوان مبنای گفت‌وگو‌ها قرار خواهد گرفت. در چند روز آینده گفت‌وگو‌ها برگزار می‌شود، ولی قرار شد هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام با همه هیأت‌ها در تماس باشد تا زمانی که مورد توافق همه هیأت‌ها باشد همه به وین برای ادامه گفت‌وگو‌ها برگردند.

مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات وین در پاسخ به سؤالی درباره اصرار طرف‌های اروپایی برای دستیابی به توافق جدیدی فراتر از تعهدات در برجام نیز گفت: اصلا چنین چیزی مطرح نبوده است و مبنای گفت‌وگو‌ها در چارچوب توافق سال ۱۳۹۴ است و به هیچ وجه هیچ مبنای دیگری توسط هیچ کسی مطرح نشده و توسط هیچ طرفی هم قابل قبول نخواهد بود. به هر حال اختلاف وجود دارد. همان اختلافی که در وین ۶ بوده، هست و چند تا هم اضافه شده است.

او در پایان گفت که گفت‌وگو‌های دور جدید می‌تواند آخرین دور گفت‌وگو‌ها باشد، طبیعی است اگر طرف مقابل دیدگاه‌ها و مواضع منطقی جمهوری اسلامی ایران را بپذیرد، در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توانیم به توافق برسیم. این بستگی به طرف مقابل دارد.