رامین مهمانپرست سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در خصوص مذاکرات وین میگوید که در مذاکرات اخیر، طرف ایرانی بحث لغو همه تحریمها را به عنوان راهکاری که باید در این مذاکرات دنبال کند مطرح کرده و به دنبال تامین حداکثری منافع ملی از یک موضع جدیدی وارد مذاکره شد. الان کشورهای غربی با دو مسئله روبرو هستند؛ از یک طرف فکر میکنند تاخیر در مذاکرات منجر به بروز مشکلات جدی اقتصادی برای ایران میشود، بنابراین ایرانیها مجبورند امتیاز داده و انعطاف بیشتری نشان بدهند.
به گفته سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه، از طرف دیگر نگران این هستند که تاخیر در توافق ممکن است ما را به لحاظ پیشرفتهای هستهای به یک نقطه برساند که از نظر آنها نقطه برگشت ناپذیر باشد و تمام تلاشهایی که برای محدود کردن ما داشتند، به شکست منجر شود؛ بنابراین یک بیم و امیدی در کشورهای غربی نسبت به مذاکرات وجود دارد، از یک طرف مایل هستند حق و حقوق ما به شکلی که مطلوب است پرداخت نشود و یا آنکه شرط و شروط جدیدی ارائه شود و خواستههای غیرمنطقی خود را تحمیل کنند. از یک طرف نیز مایل نیستند که این توافق با تاخیر انجام شود، چون میدانند ما به دنبال تامین منافع و نهایتاً به دنبال رسیدن به یک توافق خوب هستیم که حقوق ملت ما را تامین کند.
پس از خروج یک جانبه آمریکا از توافق برجام در مه ۲۰۱۸ و اعمال تحریمها ی یک جانبه از سوی واشنگتن، آینده برجام در هالهای از ابهام فرو رفت. در همین راستا، کمیسیون مشترک برجام از ماه آوریل برای یافتن راههایی برای احیای توافق هستهای دست به کار شد و هفت نشست در این خصوص برگزار کرده است.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه گفت: شرایط طرف غربی نیز به یک شکلی پیچیده شده و آنها نیز از دسترسی ما به یک نقطه برگشتناپذیر ترس دارند، لذا من فکر میکنم توافق نهایتاً صورت میگیرد، اما این موضوع زمانبر است و میتوان یک دوره زمانی ۶ ماهه تا یک ساله را برای آن پیشبینی کرد. این دوره زمانی میتواند خیلی تعیین کننده باشد؛ تمامی امید کشورهای غربی به این است که ظرف ماههای آینده، با فشارهای تحریمی و محدودیتهای اقتصادی، نتوانیم وضعیت داخل را کنترل کنیم و تورم و فشارهای معیشتی به نقطهای برسد که ما را مجبور به دادن امتیاز کند.
به نظر نمیآید طرف غربی از هدف خود برای پایین کشیدن ایران از موضع اش دست کشیده؛ در واقع قدرتهای غربی با احاطه رسانهای که دارند، سعی میکنند جوسازی کنند و فشار بیشتری به طرف ایرانی وارد کنند تا امتیاز بگیرند؛ برخی از اقداماتی که دولت آمریکا در آستانه برگزاری مذاکرات انجام میدهد، از جمله اعلام تحریمهای جدید علیه ایران، قطعا تاثیر منفی بر جو مذاکرات میگذارد.
به گفته مهمانپرست، باید این نقطه ضعف را تبدیل به یک نقطه قوت برای ادامه مذاکرات کرد و با اتخاذ تصمیمات اساسی و بزرگ، جراحی اقتصادی کشورمان را هرچه سریعتر شروع کنیم و ساختارهای اقتصادی و اداری کشور را اصلاح کنیم تا هدف کشورهای غربی به نتیجه نرسد. اگر آنها مشاهده کنند که علیرغم همه فشارهایی که وارد میکنند، موفق به کنترل تورم شدیم و قدرت خرید مردم را افزایش دادیم، با تولید و ایجاد اشتغال، چرخ اقتصاد را به حرکت درآوردیم، به این نتیجه میرسند که فشارها و خواستههای غیر منطقیشان دیگر اثری ندارد و سعی میکنند به آن نقطه توافق خودشان را نزدیکتر کنند.
کارشناس مسائل سیاسی معتقد است که اگر احساس کنند ما در کنترل مسائل اقتصاد داخل کشور ناتوان هستیم و نتوانستیم تغییرات بزرگ را ایجاد کنیم و فشارها روز به روز بیشتر میشود، طبیعتاً آنها به خواست غیرمنطقی خودشان اصرار بیشتری کرده و سعی میکنند با مطرح کردن شرایط جدید و خواستههای بیشتر، ما را از رسیدن به آن توافق نهایی دور کنند. اگر قرار باشد که ما از موضع قدرت در مذاکرات، از حقوق کشور و ملت دفاع کنیم، چارهای جزآنکه تصمیمات بزرگی برای اصلاح ساختار اقتصادی کشور بگیریم، نداریم.