علی باقری مذاکرهکننده ارشد ایران در مذاکرات احیای توافق هستهای در وین ، لغو تحریمها را اولویت اصلی تیم مذاکره کننده عنوان و خاطرنشان کرد: آن چیزی که ما در این دور از گفتوگوها روی آن تاکید داریم و از قبل، هم توسط شخص آقای رئیس جمهور و هم توسط دیگر مقامهای جمهوری اسلامی بر روی آن تاکید شد، این بود که اولویت و محوریت اصلی در گفتوگوهای وین، لغو تحریمهای غیرقانونی و ظالمانهای است که علیه ملت ایران تحمیل شده است. تحریمهایی که هم برخلاف معیارها و قواعد حقوقی بینالمللی و هم برخلاف یک توافق بینالمللی به نام برجام و هم برخلاف قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است.
باقری در ادامه عنوان کرد: علاوه بر ایران، دیگر اعضای گروه ۱+۴ و حتی خود دولت جدید آمریکا نیز اذعان دارند که کار دولت قبلی آمریکا در خروج از برجام اقدام نادرستی بوده و لذا به همین دلیل است که دولت بایدن میخواهد از آن خطای گذشته برگردد و به معاهده سال ۲۰۱۵ بازگردد.
معاون وزیر خارجه گفت: در ۶ دور از گفت وگوهای وین، در نهایت طرفین به چند پیشنویس از جمله دو پیشنویس در مورد موضوع لغو تحریمها و همینطور اقدامات هستهای ایران دست پیدا کردند. اما در ایران انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد، دولت جدیدی با نگاهها و اولویتهای جدید بر سر کار آمد و در موضوعات مختلف به ویژه در عرصه سیاست خارجی، فعالیت خود را آغاز کرد. بر این اساس ، بدیهی و طبیعی بود که دولت جدید جمهوری اسلامی ایران نسبت به پیشنویسی که در ۲۰ ژوئن سال جاری در وین به دست آمد ملاحظات و اصلاحاتی را مد نظر داشته باشد. بر این اساس، طرف ایرانی آن ملاحظات و اصلاحات مدنظر را در مورد موضوع هستهای و لغو تحریمها وارد متن پیشنویس ۲۰ ژوئن ۲۰۲۱ کرد.
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران افزود: در پیشنویس ۲۰ ژوئن در موضوع اقدامات هستهای، اختلافات متعددی بین دو طرف وجود داشت. بر همین اساس هم متن آن پیشنویس دربرگیرنده تعداد زیادی از برکت -Bracket- بود که نشان دهنده اختلاف موضع دو طرف بود. اصلاحاتی که توسط تیم جدید در مورد آن پیشنویس درج شد، کمتر از مواردی اختلافی است که در ۲۰ ژوئن در روی متن پیشنویس وجود داشت و هنوز هم وجود دارد. بر این اساس در طول این دوره از گفتوگوها که از ۲۹ نوامبر آغاز شده، نشستهای مختلف و متعدد در سطوح کارشناسی و مقامهای ارشد مذاکرهکننده در مورد هر دو پیشنویس برگزار شد.
باقری به برگزاری نشستهای متعدد میان طرفین در این دور از مذاکرات اشاره و عنوان کرد: در چند روز گذشته، جلسات متعددی بین دو طرف در قالب کارگروه هستهای شکل گرفت تا بتوانیم موارد اختلاف دو طرف را در پیشنویس اقدامات هستهای در چارچوب مشخصی شناسایی کرده و موارد این اختلافات را محدود کنیم. بر همین اساس نشستهای بین دو طرف همچنان در جریان است تا بعد از نهایی شدن محورهای اختلافی بین طرفین، مذاکرات درباره رفع آن اختلافها آغاز شود. از چند روز قبل و با آغاز این دیدارها، پیشرفتهای خوبی حاصل شده است.
معاون وزیر خارجه به نقش رژیم صهیونیستی در این گفتوگوها پرداخت و توضیح داد: ما با دو فضا و دو محیط مواجه هستیم که یک فضا داخل اتاق مذاکره و فضای دیگر خارج از اتاق مذاکره در جریان است. در داخل اتاق مذاکره، طرفهای حاضر مشخص هستند اما در خارج از اتاق مذاکره، مشخص نیست که چه هویتهایی حضور دارند. همان هویتهای تنش زایی که تلاش میکنند با اقدامات تروریستی، تاسیسات هستهای ایران را هدف قرار دهند، به طور جدی تلاش میکنند تا علاوه بر تخریب فضای خارج اتاق مذاکره، این فضای مخرب و غیرسازنده را به داخل اتاق مذاکره هم سرایت دهند.
علی باقری ادامه داد: تلاش جدی صهیونیستها در فرآیند مذاکرات و سعی آنها برای تاثیرگذاری منفی، سلبی، تخریبی و غیرسازنده در داخل اتاق مذاکرات واضح و مشخص است. برای همین هم، مقامهای مختلف رژیم صهیونیستی تلاش میکنند این نقش تخریبی را به نوعی به بازیگران صحنه مذاکرات نیز تسری دهند.
مذاکرهکننده ارشد ایران در گفتوگوهای وین ادامه داد: بعضی از این بازیگران دچار یک تناقض رفتاری شدهاند؛ از یک طرف میگویند که ما میخواهیم مذاکره کنیم تا برجام احیای شود و امریکا به برجام برگردد، از طرفی دیگر با یک موجود نامشروعی که ابتدا برای از بین بردن و تخریب این توافق تلاش جدی کرده، مقاله مشترک مینویسند و یا با این هویت نامشروع، ملاقاتهای طولانی مدت دارند. هرگونه خلل در مسیر پیشرفت گفت و گوها مربوط به بازیگرانی است که به صهیونیستها فرصت، ظرفیت و امکان میدهند که بتوانند علیه فرآیند گفتوگوها اقدام کنند.
باقری عنوان کرد: هنوز در موضوع تحریمها، فرآیند جدی و واقعی آغاز نشده است. البته چند پیشنویس بین طرفین مبادله شده است اما نکته مهم آن است که از نظر ما هر تحریمی که متناقض با مفاد برجام باشد باید لغو شود؛ چه این تحریمها در دوران اوباما وضع و اعمال شده باشند چه در دوران ترامپ، چه بایدن. همین طور همه تحریمهای مرتبط با برجام و تمامی تحریمهایی که تحت کارزار فشار حداکثری دولت قبلی اعمال شدهاند، چون مرتبط با برجام است میبایست لغو شوند.
معاون وزیر خارجه در خصوص اقدامات هستهای ایران پس از خروج امریکا از برجام توضیح داد: اقدامات هستهای ایران در چارچوب معاهده انپیتی و توافقنامه پادمان انجام میشود و همه فعالیتهای هستهای ایران به طور کامل زیر نظر بازرسان آژانس صورت میگیرد. ایران هیچ فعالیت هستهای مخفی ندارد و تمامی اقدامات هستهای ایران که در حال انجام است، دقیقاً مطابق با برجام است چراکه مواد ۲۶ و ۳۶ برجام، این حق را به ایران میدهند که اگر طرف مقابل تعهدات خود را انجام ندهد ایران میتواند بخشی یا همه تعهداتش را انجام ندهد. ما بارها اعلام کردیم که اقدامات ما اقدامات واکنشی و جبرانی است و ما یک سال بعد از خروج آمریکا اقدامات هستهای خود را آغاز کردیم
باقری ادامه داد: پیشنویسهایی که از ۲۰ ژوئن باقی مانده موارد اختلافی بسیاری دارد. موضوع تضمین و همینطور موضوع راستی آزمایی از جمله مواردی است که هنوز بین طرفین اختلاف وجود دارد و میبایست در طول مذاکرات برطرف شوند تا بتوانیم به یک توافق مورد قبول دو طرف دست یابیم.
مذاکره کننده ارشد ایران در نشست وین در پاسخ به سوالی درباره بزرگترین مانع بر سر راه برجام گفت: من فکر میکنم اگر طرف مقابل، اراده جدی و آمادگی عملی برای پایبندی به همه مفاد برجام را بدون استثنا داشته باشد ما در زمان بسیار کوتاهی میتوانیم به توافق دست پیدا کنیم و اجرای برجام را در عمل ببینیم.