دبیرکل سازمان ملل دوازدهمین گزارش خود از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را هفته گذشته به این شورا ارائه داد تا در نشست روز سه شنبه ۲۳ آذرماه جاری (۱۴ دسامبر ۲۰۲۱) مورد بررسی قرار گیرد.
دبیرکل سازمان ملل در این گزارش با اشاره به دشواری های سال های اخیر در موضوع برجام ، همچنان از برجام به عنوان بهترین گزینه برای حل و فصل موضوع هسته ای ایران و دیپلماسی چندجانبه یاد کرده است.
گوترش در گزارش خود از فعالیت های دیپلماتیک در قالب گفت و گوهای انجام شده در ماه آوریل تا ژوئن گذشته و همچنین نشست های اخیر کمیسیون مشترک برای بازگشت همه طرف ها به تعهدات خود وفق برجام استقبال و درخواست همکاری نزدیک و موثر میان طرف های موضوع را ارائه کرده است.
دبیرکل سازمان ملل در عین حال بر ضرورت تسریع این فعالیت ها و اجتناب از تاخیر در فرآیند مذاکرات اشاره داشته است.
گوترش مشابه گزارش های اخیر خود بر ضرورت رفع تحریم ها ی هسته ای یکجانبه آمریکا علیه ایران و بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام تاکید می کند و به طور خاص اظهار می دارد که رفع تحریم های مرتبط با حوزه نفتی ایران، فرآیند احیای برجام را تسهیل خواهد کرد.
دبیرکل سازمان ملل البته نسبت به اقدامات متقابل هسته ای ایران نیز ابراز تاسف کرده است.
این گزارش با ارجاع به مکاتبات کشورهای غربی و رژیم اسرائیل در خصوص برنامه موشکی ایران و ادعاهای مرتبط با نقض قطعنامه ۲۲۳۱، پاسخ های نمایندگی جمهوری اسلامی ایران به این ادعاها و مواضع کشورمان در خصوص ماهیت مشروع و متعارف فعالیت های دفاعی و موشکی ایران را مدنظر قرار داده است.
قرار است مطابق ادوار قبلی، این گزارش به همراه گزارش شش ماهه تسهیلگر قطعنامه ۲۲۳۱ در نشست عادی شش ماهه شورای امنیت سازمان ملل در روز سه شنبه ۲۳ آذرماه ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گیرد.
مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نیویورک در این نشست سخنرانی خواهد کرد.
انتظار می رود فضای نشست شورای امنیت متاثر از مذاکرات و گفت و گوهای جاری در وین، متمرکز بر اولویت روند اقدامات و مذاکرات دیپلماتیک برای احیای کامل مفاد برجام و بازگشت ایالات متحده آمریکا به این توافق قرار گیرد.
نشست قبلی شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی گزارش دوره‌ای دبیرکل این سازمان درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ مربوط به توافق هسته‌ای ایران ۳۰ ژوئن (۹ تیرماه) برگزار شد.
دبیر کل سازمان ملل متحد در یازدهمین گزارش خود نیز در مورد اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، بازگشت آمریکا به برجام را اقدامی مناسب دانسته و از واشنگتن خواسته بود تحریم ها علیه ایران را لغو و معافیت ها را تمدید کند.
دور تازه مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) برای رفع تحریم‌ها از روز پنجشنبه ۹ دسامبر (۱۸آذرماه) با نشست کمیسیون مشترک برجام آغاز شده است.
تروئیکای اروپایی که تابع نظرات ایالات متحده به عنوان ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است با مقصرنمایی ایران در مذاکرات تلاش می‌کند تا روند گفت‌وگوها را به سود سیاست‌های کاخ سفید منحرف کند.
دیپلمات‌های ارشد انگلیس، آلمان و فرانسه پس از دیدار با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که به وین سفر کرده است، با صدور بیانیه‌ای مشترک، نقش مخرب ایالات متحده در بروز مشکلات کنونی اجرای برجام را نادیده گرفته و ادعا کردند که ایران مانع پیشرفت در مذاکرات احیای مفاد این توافق است.
این در حالی است که میخائیل اولیانوف نماینده روسیه نزد سازمان های بین المللی در وین روز دوشنبه اعلام کرد که روند مذاکرات جاری در وین بین ایران و گروه ۱+۴ درحال پیشرفت است.
به گزارش خبرگزاری تاس، اولیانوف گفت: اگرچه روند مذاکرات وین خیلی سریع نیست اما درحال پیشرفت است.
وی افزود: از جمله مسائلی که در روند مذاکرات جاری در وین درحال بحث و گفت و گو است، مسائل مربوط به فعالیت های هسته ای ایران است.
سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز در گفت و گو با ریانووستی اعلام کرد: فکر می کنم که اکنون احتمال اینکه ما به توافق برسیم در مقایسه با آنچه قبل از ازسرگیری مذاکرات بود، افزایش یافته است و بهتر است بگویم که دلایلی وجود دارد که انتظار پیشرفت داشته باشیم.
این مقام ارشد وزارت خارجه روسیه اظهار داشت: پیشنهادات ایران در خصوص برجام نشان دهنده جدیت حداکثری تهران برای احیای توافق هسته ای است.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از ۱۳ سال مذاکرات بین‌المللی فشرده، در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) منعقد شد. برجام یک هفته بعد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید و به عنوان ضمیمه الف به قطعنامه مذکور پیوست شد.
اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ برجام از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است اگر سایر طرف‌های باقی‌مانده در برجام تصمیم بگیرند تعهدات خود را مطابق با توافق اجرا کنند، گام‌های مربوط به کاهش تعهدات برجامی ایران قابل بازگشت خواهد بود.
دولت دموکرات بایدن که ازمنتقدان خروج دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا از برجام است نه تنها اقدام جدی برای بازگشت به تعهداتش انجام نداده که به سیاست فشار حداکثری دولت سابق ادامه داده است.
