نقش پلیس بد فرانسه در مذاکرات وین

در حالی که ۱۰ روز دیگر به برگزاری دور جدید مذاکرات وین بین ایران و گروه ۱+۴ (فرانسه، انگلیس، آلمان، چین و روسیه) باقی مانده و ایران عنوان کرده که خواستار دستیابی به یک توافق خوب است و «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه نیز موفقیت مذاکرات هشتم آذر را در گرو «اراده جدی» و «آمادگی عملی» طرف مقابل برای «لغو تحریمها » می‌داند، باز هم فرانسه همچون دوران مذاکرات ژنو و وین که به توافق برجام منجر شد، در حال ایفای نقش پلیس بد است. آن زمان «لوران فابیوس» وزیر خارجه وقت فرانسه در حال ایفای این نقش (پلیس بد) بود و این روزها «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه کنونی.

آنگونه که وزیر خارجه فرانسه در جدیدترین اظهاراتش در مصاحبه با روزنامه «لوموند» عنوان کرده است: «اولین بررسی که باید انجام دهیم این است که آیا گفت‌و‌گو را از جایی که در (مذاکرات ماه) ژوئن با دولت قبلی ایران متوقف شد ادامه می‌دهیم، یا خیر».

نقش پلیس بد فرانسه در مذاکرات وین

ژان ایو لودریان به لوموند گفت: «اگر این مذاکرات (هشتم آذرماه در وین) ساختگی باشد، باید برنامه جامع اقدام مشترک برجام را توخالی ارزیابی کنیم».

از اواسط فروردین ماه سال جاری (۱۴۰۰) تا اواخر خرداد ماه شهر وین میزبان ۶ دور مذاکره بین ایران و گروه ۱+۴ برای احیای برجام بود که با تغییر دولت در ایران این مذاکرات متوقف و قرار شد در دولت جدید درباره آن تصمیم گیری شود که در نهایت بعد از بررسی‌های انجام شده و رایزنی‌هایی که این مدت بین «علی باقری» معاون سیاسی وزیر خارجه با «انریکه مورا» هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام و همچنین طرف‌های برجامی صورت گرفت، هشتم آذر ماه زمان برگزاری دور جدید مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا اعلام شد.

در همین خصوص حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه چندی پیش درباره مذاکرات پیش رو در وین با بیان این‌که قصد نداریم در بن‌بست‌های باقی‌مانده از گفت‌وگوهای پیشین، بمانیم، در اینستاگرام نوشت: اگر طرف‌های مقابل با رویکردی جدی و مثبت وارد وین شوند، دستیابی به یک توافق خوب آن هم در کوتاه مدت امکانپذیر است.

در حالی که جمهوری اسلامی ایران همچون قبل از خود حسن نیت نشان داده و طرف متعهد برجام بوده، شاهد دخالت‌های نا به جا و لفاظی‌های مقامات فرانسوی هستیم که دوران مذاکرات ژنو و وین را به ذهن متبادر می‌کند. البته این دخالت‌های نا به جا و گزافه گویی‌ها، تنها مختص وزیر خارجه فرانسه (لودریان) نبوده و «آن-کلیر لگندر»، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز هفته گذشته در پی انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این گزارش را «بسیار نگران‌کننده» توصیف کرد.

در گزارش آژانس به افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ۲۰ و همچنین ۶۰ درصد در ایران اشاره شده بود.

سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در نشست خبری روز پنجشنبه ۲۸ آبان ماه در پی انتشار گزارش آژانس گفت: «ایران بایستی بدون فوت وقت به اجرای تمامی تعهدات و وظایفش در قبال آژانس اتمی برگردد، همکاری با این سازمان را از سر گرفته و به اجرای کامل برجام بازگردد. شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بایستی به ارسال پیامی قاطع به ایران در این زمینه کمک کند.»

سخنگوی وزارت خارجه فرانسه ۱۸ آبان ماه نیز با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی لودریان و امیرعبداللهیان گفته بود که لودریان در این گفت‌و‌گو اعلام کرده که ضروری است از سرگیری مذاکرات برجامی با ایران بر همان اساسی که تا قبل از ۲۰ ژوئن (۳۰ خردادماه ۱۴۰۰) در جریان بود، ادامه یابد.

البته «سعید خطیب‌زاده» این اظهارات مداخله جویان همتای فرانسوی را بی جواب نگذاشت و گفت: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان عضو مسئول آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، همواره تأکید دارد که حیثیت آژانس به‌عنوان یک نهاد فنی و تخصصی سازمان ملل متحد باید از شائبه هرگونه رفتار و کنش سیاسی به دور باشد. بر این اساس هرگونه موضعگیری مقام‌ها و نهادهای سیاسی کشورهای مختلف با هدف تأثیرگذاری بر رفتار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خدشه به حیثیت فنی و تخصصی آژانس قلمداد شده و بدون تردید ترفند استفاده ابزاری از ظرفیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیش از آن که موجب بهرمندی عاملان آن شود، مشروعیت بین‌المللی اقدام‌های آژانس را زیر سوال می‌‌برد.

البته در این میان، پایگاه خبری آکسیوس در گزارش خود ۱۹ آبان گزارش داده بود که انگلیس فعالانه آمریکا، فرانسه، و آلمان را برای انتقاد از ایران در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت فشار قرار داده ولی دیپلمات‌های اروپایی عنوان کرده‌اند که با توجه به اقدام ایران در اعلام بازگشت به مذاکرات وین، بعید است چنین اقدامی اتفاق بیفتد. 

در گفت‌وگوی اخیری نیز که امیرعبداللهیان با لودریان در پی ابتلای وزیر خارجه ایران به کرونا داشت، امیرعبداللهیان ایران و فرانسه را دارای ظرفیت‌هایی بزرگ خواند و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران برای گسترش همه‌جانبه روابط دوجانبه بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک آمادگی دارد و می‌توان مناسبات را در حوزه‌های مختلف بیش از پیش گسترش داد.

گفتنی است فرانسه همواره یکی از کشورهایی بوده که به بحث موشکی و توان دفاعی ایران نیز پرداخته و خواستار گفت‌وگو در این زمینه شده است. البته وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی تلفنی اخیرش با همتای فرانسوی بار دیگر برنامه دفاعی ایران را حق حاکمیتی کشور خواند و افزود: بی‌اعتنا به رفتار غیرسازنده تحریمی آمریکا، به افزایش توان دفاعی کشورمان با قدرت ادامه می‌دهیم.

حال در این میان، وزیر خارجه فرانسه این روزها در حالی باز هم لفاظی‌ها علیه ایران را آغاز کرده که در تماس تلفنی با امیرعبداللهیان گفته بود که پاریس از بازگشت همه طرف‌ها به برجام حمایت می‌کند و هر آنچه در توان داشته باشد در این راستا انجام می‌دهد و ابراز امیدواری کرده بود که گفت‌وگوهای پیش رو در وین با پیشرفتی سریع همراه شود.

البته ناگفته نماند که لودریان اخیرا دو بار با «آنتونی بلینکن» همتای آمریکایی خود درباره مذاکرات وین و برنامه هسته‌ای ایران تلفنی گفت‌وگو کرده بود.

در سفر اخیری هم که علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه به پاریس داشت، وی در گفت‌وگویی با لوفیگارو پس از دیدارش با «فیلیپ ارورا» مدیرکل سیاسی وزارت خارجه فرانسه در محل این وزارتخانه، گفته بود: «اگرچه رویکردهای روسیه یا چین به موضع ما نزدیک‌تر است، اما از لحظه دیدار امروزم (با ارورا) تصور می‌کنم که فرانسه می‌خواهد نقش جدی‌تری در این مذاکرات ایفا کند».

از سوی دیگر، این کشور به همراه آمریکا و دو عضو اروپایی برجام (آلمان و انگلیس) و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (+) نیز پنجشنبه ۲۷ آبان ماه بیانیه‌ای علیه ایران صادر کردند و ایران را به انجام «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده در منطقه» متهم و ادعا کردند: «گفت‌وگوهای منطقه‌ای و بازگشت دوجانبه به برجام، به نفع کل خاورمیانه خواهد بود و امکان شراکت‌های منطقه‌ای و مبادلات اقتصادی بیشتر را فراهم خواهد کرد ضمن آنکه نتایج پایداری برای رشد و رفاه همه مردم آن منطقه از جمله ایران خواهد داشت.»

این بیانیه واکنش «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را به همراه داشت و گفت که این نشست و بیانیه تنظیم شده، آنچنان ساختگی، نمایشی و فاقد مشروعیت است که ارزش پاسخگویی ندارد.