نیروی هوایی ارتش از پیروزی انقلاب اسلامی تا آغاز دفاع مقدس نقش پر رنگی در دفاع از کشورمان به خصوص در مقابله با ضد انقلاب در کردستان و مناطق عملیاتی غرب داشته است.
نیروی هوایی ارتش در هنگام تهاجم رژیم بعث به ایران اسلامی در ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ نیز به عنوان یک نیروی واکنش سریع وارد عمل شد و از نخستین ساعت‌های تجاوز بعثی‌ها به کشورمان همواره توانست عملیات‌های موثری علیه آن‌ها انجام دهد. اگر بخواهیم نقش نیروی هوایی ارتش را در دوران دفاع مقدس بیان کنیم باید بگوییم که اگر خلبانان نیروی هوایی و پشتیبانی‌های آنان نبود شاید بسیاری از عملیات‌های دریایی و زمینی مانند عملیات مروارید و والفجر ۸ نیز به پیروزی نمی‌رسید. این نیرو از پایان دفاع مقدس تا کنون هم در عرصه‌های خودکفایی، ساخت و تولید تجهیزات جدید و به روز هم از نیرو‌های پیشگام در نیرو‌های مسلح به شمار می‌رود.
این نیرو از نخستین روز‌های پیروزی انقلاب اسلامی و بعد‌ها در طول دفاع مقدس علاوه بر عملیات‌های مهمی، چون حمله به الولید یا اچ ۳، حمله به اوسیراک، کمان ۹۹، بمباران شهر کوت و بسیاری دیگر از عملیات‌ها نقش مهمی در نابودی توان نظامی ارتش بعثی داشت و در این راه شهدای بسیاری را هم به انقلاب و کشورمان تقدیم کرده است. نخبگان نیروی هوایی ارتش توانستند عملیات‌های بسیاری را علیه دشمن بعثی طراحی و اجرا کنند که تا آن زمان شاید نظیر آن در دنیا وجود نداشت. این نوابغ و نخبگان نه تنها با این عملیات‌ها توانستند دشمن بعثی را مجبور به پذیرش شکست کنند، بلکه کارشناسان نظامی جهان را هم به حیرت واداشتند.
خلبانان جنگنده‌های اف۴ و اف۵ نیز از شجاع‌ترین و بهترین خلبانان ایران هستند؛ خلبانانی از جمله شهید فریدون ذوالفقاری، شهید علیرضا یاسینی، شهید حسین خلعتبری، فرج‌الله براتپور، شهید مصطفی اردستانی و هوشنگ آغاسی بیگ. اف ۵ها و اف۴های ایرانی نیز ستون‌های زرهی رژیم بعث را در دشت خوزستان به گونه‌ای مورد هدف قرار دادند که دشمن نتوانست به هدف خود برای تصرف جنوب خوزستان و دزفول دست پیداکند. باید توجه کنیم که خلبانان ایرانی باعث شدند تا صادرات نفت عراق تحت از حدود دو میلیون بشکه به ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.
نبرد‌های هوایی خلبانان ایران اسلامی علیه رژیم بعثی عراق نیز بخشی جذاب از جنگ است که متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است. اف۱۴های ایران در دست خلبانان بزرگی، چون یدالله خلیلی، اسدالله عادلی، حسین خلیلی، جلیل زندی، فضل‌اله جاویدنیا و ده‌ها مرد بزرگ دیگر نه تنها هشت سال مانع تسلط هوایی دشمن بر آسمان ایران شدند، بلکه حدود ۱۳۰ (پیروزی هوایی ثبت شده) تا ۱۹۰ (پیروزی غیررسمی) را کسب کردند. در حالی که دشمن تنها توانست پنج فروند اف۱۴ ایران را ساقط کند.
خلبانی که نفس منافقین را به شماره انداخت
امیر سرلشکر خلبان شهید ابوالقاسم کامران طره یکی از خلبانان شهید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در نهمین روز از دی ماه سال ۱۳۲۹ در کاشان چشم به جهان گشود. دوران ابتدایی و دبیرستان را در زادگاهش گذراند و مدرک دیپلم خود را با موفق دریافت کرد. اما هیچ کاری غیر از خلبانی نمی‌توانست او را قانع کند و دوست داشت به قدری اوج بگیرد که هر چه بیشتر به خداوند نزدیک شود. همین هم طور شد و کاظم توانست در آزمون دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش با موفقیت پذیرفته شده و در ۱۳۴۹ وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش شود.
دوره‌های مقدماتی پرواز و سایر درس‌های مرتبط را با نمرات بالا در ایران طی کرد و برای طی دوره‌های پیشرفته و تکمیلی به آمریکا اعزام شد. او در آنجا نیز شاگرد ممتاز دوره خود بود و موفق شد تا مدرک خلبانی جنگنده فانتوم را هم با نمره بالا اخذ کند. پس از بازگشت به وطن با دستور ستاد نیروی هوایی ارتش به عنوان خلبان جنگنده فانتوم F ۴ کارش را آغاز کرد و از همان روز بازگشت در آسمان ایران به پرواز درآمد. با پیروزی انقلاب اسلامی او نیز با امام امت بیعت کزد و پرواز‌های خود را علیه دشمنان آغاز کرد.
هنوز مدت بسیاری از انقلاب نگذشته بود که منافقین با پشتیبانی بعثی‌ها و استکبار جهانی توطئه خود علیه انقلاب و مردم آغاز کردند و ارتش ماموریت پیداکرد تا با آن‌ها مقابله کند. نیروی هوایی ارتش یکی از نیرو‌هایی بود که در این عملیات‌ها حضور داشت و خلبانان این نیرو توانستند با عملیات‌های خود منافقین را سرکوب کنند. خلبان کاظم یکی از خلبانانی بود که روز پنجم اسفند ۱۳۵۸ ماموریت گرفت تا با پرواز به پاوه منافقین را نابود کند.
او که توانسته بود با موفقیت مقر منافقین را منهدم کند، در راه بازگشت به آشیانه بود که مورد اصابت یک فروند موشک قرار گرفت و با سقوط جنگنده‌اش به شهادت نائل شد.
نیروی هوایی ارتش در سال‌های پس از جنگ تحمیلی نیز عملیات‌های موفقی را علیه منافقین انجام داد.
