با روی کار آمدن دولت سیزدهم و انتصابات جدید در مسائل مربوط به خارج از کشور، به نظر میرسد دولت رویکرد جدیدی در خصوص مسائل خارجی در پیش دارد؛ رویکردی که به گفته مسئولان بر مبنای تعامل سازنده با کشورهای دنیا با حفظ عزت و اقتدار ملی است.
حضور در مجامع جهانی و نشستهای بین المللی یکی از ارکان تعامل با دنیا و دفاع از حق کشور در خارج از مرزها است.
یکی از این مجامع که در روزهای آینده فعالیت خود را شروع میکند، اجلاس سازمان همکاری شانگهای است که با هدف برقراری موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه ایجاد شد و تاکنون توانسته است نقش موثری در معادلات منطقه ایجاد کند.
این اجلاس که با حضور کشورهای ایران، چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و هند به عنوان عضو اصلی و مغولستان، افغانستان و بلاروس به عنوان کشورهای ناظر برگزار میشود، از ۲۵ شهریور به میزبانی تاجیکستان برگزار خواهد شد.
سالهای قبل ایران به عنوان عضو ناظر در این نشست حضور داشت و این برای اولین بار است که ایران به عنوان عضو اصلی نشست شانگهای در آن شرکت میکند.
سید ابراهیم رئیسی هم به دعوت رسمی امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان، به همراه جمعی از وزرا و همراهان خود راهی این کشور خواهند شد.
او که قرار بود در حاشیه این اجلاس با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور کشور روسیه هم نخستین دیدار خود را داشته باشد، به دلیل ابتلای یکی از نزدیکان پوتین به ویروس کرونا و انتقال او به قرنطینه، سفرش لغو و دیدار حضوری رئیسی و رئیس جمهور روسیه به زمان دیگری موکول شد؛ البته سید ابراهیم رئیسی سه شنبه شب با پوتین تماس گرفت و بر ضرورت روابط دو کشور با یکدیگر تاکید کرد.
اما نکته حائز اهمیت در این میان، حضور مقامات کشورها در سطوح بالای این اجلاس است که کیفیت آن را تحت الشعاع قرار داده است.
محمدجواد جمالی نوبندگانی کارشناس سیاسی در تشریح اهمیت این نشست گفت: چیزی که در این اجلاس بیش از هر موضوع دیگری اهمیت دارد، دیدارهایی است که در حاشیه آن شکل میگیرد و انجام میشود؛ دیدارهایی که، چون در سطوح عالی مقامات هر کشور انجام میشود میتواند از استحکام زیادی برخوردار باشد و تمامی موارد در همه حوزهها را شامل شود.
جمالی نوبندگانی در این باره افزود: این که دولت جدید به روابط با کشورهای شرقی اهمیت میدهد، اجلاس شانگهای را بیش از هر زمان دیگری به امری مهم تبدیل کرده است که میتواند فرصتهای خوبی برای کشور ایجاد کند و همین موضوع باعث شد که ایران شرایط حضور در این جمع را بپذیرد و از عضو ناظر به عضو رسمی اجلاس شانگهای تبدیل شود.
او با اشاره به این موضوع که ایران نخستین سال است که به عنوان عضو رسمی این اجلاس شرکت میکند، عنوان کرد: حضور ایران در بین اعضای رسمی اجلاس شانگهای اتفاقات تازهای را پیش روی کشورهای عضو این اجلاس و کشور ما قرار میدهد که میتواند روابط خارجی ما را با کشورهای شرقی از گذشته مستحکمتر و کیفیت روابط را تقویت کند.
عبدالرضا عزیزی، کارشناس سیاسی با اشاره به اهمیت این نشست میگوید: با روی کار آمدن دولت جدید و تغییر گرایش دولت از شرق به غرب، اجلاس شانگهای فرصت خوبی برای ارتباط ایران با آسیای شرقی و تقویت پیوندها با کشورهای شرقی است.
برگزاری این اجلاس در سطوح رؤسا میتواند به برقراری ارتباط با سایر کشورها کمک بیشتری داشته باشد و استحکام بیشتری در پیوندهای بین کشورها ایجاد کند.
عزیزی در این باره میگوید: با توجه به اینکه کشورهای حاضر در این اجلاس روابط خوبی با ایران دارند و برخی از آنها از همسایگان ما هستند، موضوعی که رئیس جمهور باید در دیدارهای خود با مقامات این کشورها مدنظر داشته باشد، بحثهای اقتصادی و مباحثات تجاری است.
با توجه به تغییر نگرش و گرایش دولت از سوی غرب به سمت شرق به نظر میرسد اجلاس شانگهای که نخستین حضور رئیس دولت جدید در یک برنامه خارجی است، میتواند عیار دولت سیزدهم در روابط خارجی را به بهترین نحو به نمایش بگذارد و بیش از هر زمان دیگری دنیا را با برنامه تعامل خارجی دولت جدید به ریاست سید ابراهیم رئیسی آشنا کند.
بدون شک حضور کشورهای عضو پیمان شانگهای در سطوح عالی مقامات، میتواند دیدارهای مهمی را در حاشیه این اجلاس رقم بزند که شاید ارزش و اهمیت آنها از اجلاس بالاتر باشد و دستاوردهای مهمتری برای کشور به ارمغان بیاورد.
اجلاس شانگهای ، دیدار با مقامات خارجی و توسعه روابط خارجی کلید واژههایی هستند که احتمالا در روزهای آینده و با آغاز بیست و یکمین اجلاس دولتهای عضو پیمان همکاریهای شانگهای مطالب بیشتری در ارتباط با آنها خواهید شنید.