بحران سوخت این روزها در لبنان مهم‌ترین دغدغه مقامات و مردم این کشور را شکل داده است. بحران سیاسی که در عدم تشکیل دولت و اختلاف میان جریان‌های مختلف نمود یافته، وابستگی به خارج، افزایش قیمت دلار، اقتصاد مصرفی و انفجار بیروت در نهایت منجر به بحران کمبود شدید سوخت شده است. بخشی از همان سوختی که وجود دارد نیز به سوریه قاچاق می‌شود و ازین رو نبود سوخت صحنه‌های عجیبی در جامعه لبنان پدید آورده است.
لبنان روزانه ۱۲ میلیون لیتر سوخت مصرف می‌کند و این شرکت‌های خصوصی هستند که اقدام به واردات سوخت می‌کنند. در این میان افزایش قیمت دلار سفارش بنزین و گازوئیل از سوی این شرکت‌ها را با اختلال روبه‌رو کرده است. در حال حاضر هر دلار در بازار سیاه به قیمت ۲۰ هزار لیر است و قیمت هر گالن سوخت از سال گذشته تاکنون بیش از ۲۰۰ درصد افزایش یافته که به شدت فضای روانی جامعه لبنان را تحت تأثیر قرار داده است.
در همین حال لبنان کشور مولدی نیست، علی‌رغم بهره‌مندی از معادن ذی‌قیمت در کوههای شمال شرق و منابع نفت و گاز در ساحل مدیترانه، اما آمریکا هرگز اجازه استخراج این منابع را نداده و نبود یک دولت منسجم و مقتدر نیز مزید بر علت شده است. از این رو برای کشوری که عمده نیازهای خود را وارد می‌کند، انفجار بندر بیروت به عنوان دروازه واردات این کشور، ضربه سهمگینی به اقتصاد لبنان وارد آورد و شرایط را وخیم‌تر کرد.
بحران نبود سوخت در لبنان تا جایی پیش رفته است که بیمارستان‌ها برای تأمین برق ژنراتورهای خود با مشکل مواجه هستند، صف‌های طولانی در پمپ‌بنزین‌ها در موارد متعددی منجر به نزاع و درگیری شده است. در ۲۴ مرداد ماه نزاع بر سر بنزین سه کشته بر جا گذاشت. پس از آن انفجار یک تانکر حمل سوخت در منطقه عکار در شمال لبنان، دست‌کم ۲۸ کشته و ۷۹ مجروح در پی داشت. ارتش لبنان هفته گذشته اعلام کرد که ذخیره سوخت برای ماشین آلاتش در حال اتمام است. در پی درگیری شنبه هفته گذشته نیز میان اهالی شهر «مغدوشه» (دارای اکثریت مسیحی) و «عنقون» (دارای اکثریت شیعه) در جنوب لبنان بر سر سوخت، نیروهای ارتش لبنان مجبور به دخالت شدند. در این درگیری شش مجروح داشته و برخی افراد دخیل در این حادثه بازداشت شدند
همه این اتفاقات موجب شده است تا «محمد فهمی» وزیر کشور لبنان در خصوص فروپاشی اجتماعی در این کشور هشدار دهد.
ورود حزب‌الله و دفاع از شأن مردم لبنان
بنابراین در شرایطی که گروههای سیاسی بر سر تشکیل دولت وارد روند فرسایشی شده‌اند و نبود سوخت مردم را به جان هم انداخته و شرکت‌های خصوصی که عمده آنها به جریان‌های سیاسی خاصی مرتبط هستند، از واردات سوخت عاجز شده‌اند و با وجود درخواست چندین باره دبیرکل حزب‌الله لبنان از دولت برای حل بحران، سرانجام سید حسن نصرالله برای اولین بار در سخنرانی ۱۹ خرداد با اشاره به بحران سوخت در لبنان، صف‌های طولانی مردم لبنان در جایگاه های سوخت را توهین آمیز دانسته و پیشنهاد کرد حزب الله با لیر لبنان از ایران بنزین وارد کند تا بحران سوخت در کشورش حل شود.
دبیرکل حزب‌الله آن روز به لبنانی‌ها قول داد که حزب‌الله مردم را رها نخواهد کرد و در صورتی که دولت ثابت باقی بماند اقدام به وارد کردن سوخت از ایران خواهد کرد.
دبیرکل حزب‌الله لبنان پس از آن بارها از اینکه عزت مردم کشورش در کارشکنی داخلی و خارجی لگدمال می‌شود ابراز نگرانی کرد و سرانجام در روز عاشورای حسینی (ع) با اعلام خرید سوخت و اعلام خبر حرکت کشتی‌های حامل سوخت از ایران به سمت لبنان، درباره هرگونه تعرض به آنها شدیدا به آمریکا و رژیم صهیونیستی هشدار داد. نصرالله در سخنرانی پنجم شهریور نیز خبر کشتی سوم حامل سوخت برای لبنان را رسانه‌ای کرد.
مقامات حزب‌الله نیز بارها گفته‌اند که این جنبش در هیچ عرصه‌ای مردم لبنان را رها نخواهد کرد. چه در زمینه عقب راندن متجازوان خارجی باشد و چه بحران سوخت و دارو پیش آید.
البته پرونده سوخت تنها پرونده‌ای نبود که سید حسن نصرالله وعده حل آن را داد، بلکه گفت که حل بحران دارو نیز از اولویت‌های حزب‌الله است و حزب‌الله داروهای ایرانی را به بازار لبنان وارد خواهد کرد.
مقامات حزب‌الله نیز بارها گفته‌اند که این جنبش در هیچ عرصه‌ای مردم لبنان را رها نخواهد کرد. چه در زمینه عقب راندن متجازوان خارجی باشد و چه بحران سوخت و دارو پیش آید و این مسائل برای مقاومت هیچ جنبه سیاسی نداشته و بلکه از بُعد اجتماعی ماجرا و دفاع از شأن مردمی که خود دارای منابع است اما خارجی‌ها مانع استحصال آن می‌شوند، اقدام می‌کند.
عبدالباری عطوان نویسنده سرشناس جهان عرب نیز روز چهارشنبه در یادداشتی در این خصوص نوشت که چه این نفتکش‌ها به ساحل لبنان برسند و بارشان را خالی کنند و چه مورد هدف قرار گیرند، جنبش حزب‌الله و رهبرش سید حسن نصرالله پیروز این داستان خواهند بود و بر محبوبیتشان افزوده می‌شود. او تأکید کرد که در هر صورت حزب‌الله و سید حسن نصرالله به عنوان طرف حامی مردم لبنان و مدافع حاکمیت و عزت این کشور ظاهر شده‌اند.
ورود هراسناک وابستگان داخلی و قدرت‌های خارجی به ماجرا
پس از سخنرانی اخیر دبیرکل حزب‌الله لبنان و اعلام خبر خرید سوخت از ایران، به یکباره جریان سعودی و آمریکایی در داخل و مقامات آمریکایی و صهیونیستی همزمان با جریان رسانه‌ای عربی-غربی سراسیمه وارد شده و حملات خود را آغاز کردند.
در ابتدا سعد الحریری، نخست‌وزیر پیشین و ناکام از تشکیل کابینه، این اقدام حزب الله را برای لبنان خطرناک توصیف کرد و آن را موجب زیر سؤال رفتن استقلال و حاکمیت لبنان دانست! او فراموش کرده بود که در آبان ۱۳۹۶ به دستور مقامات سعودی به ریاض رفت و مجبور به استعفا از سمت نخست‌وزیری شد و دو هفته نیز در بازداشت به سر برد، تا جایی که مقامات لبنانی دست به دامان فرانسه برای آزادی او شدند. سعد الحریری مطمئنا فراموش نکرده است که در آن زمان این حزب‌الله لبنان بود که با کنار گذاشتن تمامی اختلافات تمامی تلاش خود را برای اطمینان یافتن از سلامتی وی صرف کرد و زمانی که سعد الحریری از اسارت سعودی‌ها به بیروت بازگشت، این واقعه را تبریک گفت. گویا بازداشت نخست‌وزیر قانونی یک کشور و اجبار وی برای استعفا لطمه‌ای به حاکمیت لبنان وارد نکرد.
پس از او دیگر شخصیت‌های وابسته به ریاض در لبنان نیز زبان گشوده و متذکر حفظ عزت و حاکمیت لبنان شدند.!!
اما در عرصه خارجی، تنها چند ساعت پس از خبر سید حسن نصرالله درباره خرید سوخت از ایران، «دوروتی شیا» سفیر آمریکا در لبنان که تا آن زمان صرفا نظاره‌گر بحران سوخت در این کشور بود، به یکباره طرح سوخت‌رسانی از مصر به لبنان از طریق اردن و سوریه را پیشنهاد کرد که طبق آن خط لوله گاز از مصر به اردن کشیده شده و از آن‌جا به سوریه می‌رود و سپس وارد شمال لبنان می‌شود.
«وسیم بزی» کارشناس لبنانی در این باره به الجزیره گفت که پیشنهاد سفیر آمریکا در خصوص سوخت رسانی به لبنان پس از سخنرانی دبیرکل حزب‌الله، یک پیروزی برای مقاومت لبنان محسوب می‌شود، آمریکایی که تا آن زمان لبنان را تحت محاصره شدید قرار داده بود، اکنون با ابتکار سید نصرالله، در صدد نقض محاصره بر آمده‌اند و این واکنش نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها نگران افزایش محبوبیت حزب‌الله لبنان در میان مردم این کشور شده‌اند، وگرنه تا پیش از آن خبری از این گونه طرح‌ها نبود.
در این میان «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر مأمور به تشکیل کابینه لبنان نیز به صراحت پاسخ منتقدان را داده و به کنایه گفته است: «شما اگر به ما یک عدد شمع بدهید [دیگر از ایران سوخت نمی‌خریم.] هرگز این بار سوخت را تا زمانی که جایگزینی برای آن ارائه نکنید، رد نخواهیم کرد.»
نجیب میقاتی در این‌جا به طور غیر مستقیم به منتقدان لبنانی و منطقه‌ای گفته است که چرا لبنان نباید از ایران سوخت بگیرد، در حالی که آمریکا و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در طول شش ماه گذشته و تشدید بحران سوخت هیچ اقدامی نکردند.
او در پاسخ به منتقدان که گفته‌اند با خرید سوخت از ایران، لبنان تحت تحریم بین‌المللی و منطقه‌ای خواهد رفت نیز گفت که ما هرگز اجازه نمی‌دهیم موضوع کشتی ایران، لبنان را به خطر انداخته یا در معرض تحریم‌ها قرار دهد.
نظر مردم لبنان چیست؟
مرکز پژوهشی-آماری «الدولیه للمعلومات» مستقر در بیروت، جمعه هفته گذشته پس از انجام یک نظرسنجی در ارتباط با نظر مردم این کشور درباره اظهارات اخیر سید حسن نصرالله درباره واردات سوخت از ایران، نتیجه این نظرسجنی را منتشر کرد. این نظرسنجی در حالی منتشر شده که سعد الحریری و هم صنفی‌های او مدعی هستند که مردم لبنان سوخت وارداتی از ایران را نخواهند پذیرفت.
الدولیه للمعلومات ضمن انتشار نتیجه نظرسنجی بر روی وبگاه خود، توضیح داد که این نظرسنجی در فاصله روزهای ۲۳ تا ۲۵ آگوست از طریق ارسال پیامک برای یک نمونه آماری متشکل از ۸۰۰ نفر از طوایف و گروههای سنی مختلف در نقاط متفاوتی از لبنان صورت گرفته است.
این مرکز آماری اعلام کرد که ۶۰.۱% از مردم لبنان تصمیم سید حسن نصرالله درباره وارد کردن سوخت از ایران را تأیید می‌کنند، ۱۷.۶% از مردم این کشور ترجیح داده‌اند در این مورد نظری ندهند و ۲۲.۳% مردم مخالف این تصمیم بوده‌اند.
این مرکز پژوهشی همچنین در بخش دیگری از گزارش خود اعلام کرد که ۶۵.۱% جامعه آماری یادشده در پاسخ به سؤال: «در صورت رسیدن بنزین و مازوت از ایران، چه موضعی خواهی داشت؟» آمادگی خود را برای خرید سوخت ایرانی اعلام کرده‌اند.
با تمامی این اوصاف، سه کشتی حامل سوخت ایران هم اکنون در راه رسیدن به لبنان هستند. دبیرکل حزب‌الله لبنان صراحتا هشدار داده است که عرشه این کشتی‌ها خاک لبنان محسوب می‌شود و در صورت هرگونه تعرضی، مهاجمان با پاسخ سخت مواجه خواهند شد. تحربه ارسال بنزین از ایران به ونزوئلا و عبور از مقابل ناوگان آمریکایی و همچنین صادرات سوخت به سوریه به خوبی نشان می‌دهد که بعید است آمریکایی‌ها یا صهیونیست‌ها بتوانند مانع رسیدن کشتی‌ها به لبنان شوند، هرچند به گفته عبدالباری عطوان این ماجرا در هر صورت صداقت حزب‌الله و مقاومت را ثابت می‌کند و مردم لبنان که چشم انتظار رسیدن محموله‌های سوخت هستند، این روزها به خوبی حامیان خود را شناخته‌اند.
