دکتر حسین اصغری ثانی با اشاره به نشست بغداد که چند روز گذشته در عراق برگزار شد، اظهار کرد: این یکی از اولین نشست‌های بین‌المللی است که در دوره جدید در عراق برگزار شد و هدف آن توسعه روابط خارجی بغداد و توسعه همکاری‌های عراق با دیگر کشورها بوده است و این هم به این دلیل چشم‌اندازی است که عراق برای دوران پس از خروج آمریکایی‌ها از این کشور، دارد.
وی افزود: پس از خروج آمریکا از افغانستان، طالبان به سرعت بر این کشور مسلط شد. اگرچه در دولت قبلی افغانستان فساد در این کشور نهادینه شده بود، اما باز هم این هرج و مرجی که اخیرا در افغانستان شاهد هستیم، در زمان دولت سابق افغانستان اتفاق نیفتاده بود.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه آمریکا اعلام کرده است که از عراق نیز خارج خواهد شد، ادامه داد: یکی از اهداف نشست بغداد، چاره‌اندیشی در خصوص دوران پس از آمریکا در عراق بود. عراقی‌ها بسیار نگران اند که پس از خروج آمریکا از عراق، داعش دوباره به این کشور بازگردد و روند کنونی در این کشور از بین برود. یعنی نگرانی عمده عراقی‌ها به خاطر امنیت کشورشان است.
اصغری بیان کرد: در این بین فرانسه تمایل دارد به عنوان جانشین آمریکایی‌ها در خاورمیانه دیده شود و به عنوان تامین‌کننده امنیت بین‌المللی جنوب غرب آسیا ایفای نقش کند. ضمن اینکه انتخابات ریاست جمهوری فرانسه نیز نزدیک است و مکرون برای سفرش به عراق به این مسئله هم توجه داشته است.
وی با اشاره به اینکه از کشورهای همسایه عراق و برخی از کشورهای عربی نیز برای حضور در نشست بغداد دعوت شده بود، گفت: این دعوت به منظور تقویت رابطه عراق با کشورهای خارجی، به خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام شده بود.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: همچنین دیگر هدف عراق از برگزاری نشست بغداد، میانجی‌گری بین ایران و برخی از کشورها مانند عربستان سعودی بود. این‌ها اهدافی بود که نشست بغداد دنبال می‌کرد، اما برای اینکه ببینیم آیا عراقی‌ها موفق خواهند شد که به این اهداف برسند یا نه، باید صبر کرد.
اصغری با بیان اینکه بخشی از مشکلات کشورهای منطقه از ایدئولوژی‌های حاکم بر این کشورها ناشی می‌شود، ادامه داد: بخشی دیگر از مشکلات منطقه برمی‌گردد به رقابت اشتباهی که بر سر تبدیل شدن به قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه وجود دارد. یک رقابت بیهوده‌ای بر سر رسیدن به قدرت منطقه، بین کشورهای جنوب غرب آسیا شکل گرفته است، اما وقتی به واقعیت‌ها و توانایی‌های کشورهای منطقه از نظر نظامی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نگاه می‌کنیم و کدهای ژئوپولیتیک همسایگان این کشورها را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم عملا این رقابت بیهوده‌ای که شکل گرفته، جز اتلاف منابع و انرژی این کشورها چیز دیگری را در پی نخواهد داشت.
وی افزود: کشورهای منطقه سعی می‌کنند خلاء نیروهای آمریکایی در منطقه را پر کنند و این نه تنها منجر به همگرایی بیشتر این کشورها، مخصوصا سه کشور ایران، ترکیه و عربستان نخواهد شد، بلکه موجب بروز واگرایی و شکاف‌های بیشتر نیز خواهد شد؛ چراکه این سه کشور منافع مشترکی را برای خود تعریف نکرده‌اند. مدتی است که نگاه سخت‌افزاری ترکیه به روابط بین‌المللی، به نگاه نرم‌افزاری‌اش غلبه کرده است. ترکیه در عراق، سوریه، لیبی، افغانستان و آذربایجان نیروی نظامی وارد کرده است که این نشان از نگاه سخت‌افزاری ترکیه به حوزه بین‌الملل دارد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: ایران نیز به حوزه مقاومت نفوذ دارد و برای مبارزه با داعش و تروریسم بین‌الملل بسیار هزینه کرده است، لذا ایران هرگز نمی‌خواهد این میدان را واگذار کند و از نفوذ خود کم کند. از طرفی دیگر عربستان هم منابع مالی و نفوذ بسیار بالایی در جهان عرب دارد. به تازگی مصر هم تقلا دارد به این میدان رقابت‌ها وارد شود. لذا من چشم‌اندازی برای صلح و امنیت بین‌المللی در حوزه خاورمیانه نمی‌بینم.
اصغری با بیان اینکه تمام کشورها صرفا به دنبال منافع خود هستند و هیچ کدام از کشورهای خاورمیانه نه می‌توانند دوست ما محسوب شوند و نه دشمن ما، گفت: به نفع کشورهای منطقه است که ایران دقیقا در همین شرایط فعلی باقی بماند.
وی با بیان اینکه ما در دستگاه سیاست خارجی کشورمان نیاز به تعریف مفهوم سیاست همسایگی داریم، عنوان کرد: وقتی ما از سیاست همسایگی صحبت می‌کنیم، باید توجه کنیم که ایران یکی از کشورهایی است که تعداد همسایگان بسیار زیادی دارد و این همسایگان هر کدام موقعیت و ژئوپولیتیک خاص خود را دارند. لذا ما نمی‌توانیم با همان زبانی که با عراق صحبت می‌کنیم، با ترکیه صحبت کنیم. سیاستی که ما در قبال افغانستان داریم، نمی‌تواند مانند سیاستی باشد که ما در قبال ترکمنستان داریم. ما نیازمند هستیم در قبال هر کدام از همسایگان خودمان سیاستی مخصوص داشته باشیم. متاسفانه یکی از اشتباهات ما این است که سیاستی یکسان در قبال تمام همسایگان خود داریم.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه ما باید نگاه فرهنگ‌محور و اقتصادمحور به مسائل بین‌المللی را جایگزین نگاه امنیتی کنیم، تصریح کرد: نگاه فرهنگ‌محور و اقتصادمحور ما هم نباید بر پایه یک سری ایدئولوژی‌ها باشد، بلکه باید بر پایه اشتراکات فرهنگ و تمدن ایرانی در حوزه فلات ایران باشد. ما باید بر مزیت‌های نسبی خودمان متمرکز باشیم تا از طرفی حساسیت‌هایی که بر پایه نگاه‌های ایدئولوژیکی در منطقه شکل گرفته را کمرنگ کنیم و از طرفی دیگر اهداف اقتصادی خودمان را دنبال کنیم. اگر نگاه و الویت ما مسائل اقتصادی باشد، بخش زیادی از مشکلات ما حل خواهد شد.
اصغری با تاکید بر اینکه ما نیازمند ترمیم روابطمان با تمام کشورهای دنیا هستیم، بیان کرد: ما به هر میزانی که روابط خارجی خودمان را تنظیم کنیم، به همان میزان هم منافع آن را به دست خواهیم آورد. لذا نیاز است که یک تجدید نظر اساسی در حوزه روابط خارجی کشور انجام شود.
