طبق گفته مسئولین، ما قرار بود در سال ۱۴۰۰ صادرکننده واکسن باشیم اما با گذشت یک سال و نیم از همه‌گیری بیماری در کشور، نه‌تنها صادرکننده واکسن نشده‌ایم که واردکننده خوبی هم نیستیم. دلیل کندی در روند واکسیناسیون در اغلب موارد، اختلال در روند واردات واکسن اعلام‌شده و این یعنی واردات واکسن با مشکل مواجه بوده است.
یک. طبیعتا مانند بسیاری از اشکالات در دولت رو به پایان آقای روحانی، آدرس مشکلات ما کاخ سفید و خلاصه ریشه کمبود واکسن، تحریم‌هاست. هرچند تحریم بی‌تأثیر نیست، اما در سیاست‌های اعلامی از همان ابتدا مقرر بود از آمریکا که بانی اصلی تحریم‌هاست واکسن نخریم . دنیا فقط غرب نیست و تولیدکننده‌های معتبر واکسن در جهان چندقطبی امروز کم نیستند. خرید واکسن از روسیه و چین و چند کشور دیگر تولیدکننده واکسن، می‌توانست با دیپلماسی فعال، بسیار بهتر و بیشتر از چیزی باشد که امروز هست.
دو. زحمات خانواده بزرگ بهداشت و درمان کشور در ۱۸ ماه اخیر بی‌نظیر و غیرقابل‌جبران است و قدردان تلاش خستگی‌ناپذیرشان هستیم، اما به نظر می‌رسد بین بخش‌های عملیاتی و بخش مدیریتی حوزه سلامت فاصله معناداری وجود دارد. تعدد وعده‌های انجام‌نشده و تصمیمات بی‌تأثیر یا حتی مخرب ستاد کرونا و مسئولان اصلی آن، اگر هم در شرایط امروز قابل‌چشم‌پوشی باشد، یقینا باید بعدها مورد واکاوی قرار گیرد. درست است که فرمانده را در دوران جنگ زیر سؤال نمی‌برند، اما نمی‌توان بعد از جنگ هم از بررسی قصور یا تقصیر احتمالی صرف‌نظر کرد که چنین اقدامی موجب از دست رفتن تجربیات و تکرار اشتباهات خواهد بود.
سه. همچنان تأثیرات اقتصادی کرونا پررنگ و صدالبته مغفول است. تصمیماتی همچون وام یک‌میلیونی کرونا، هرچند در برابر شدت فشار اقتصادی کم اثر بود، اما همان هم دیگر تکرار نشد. با راه‌اندازی چند پویش و تبلیغ و تعویق مالیات و اجاره و مسائلی ازاین‌دست هم نمی‌توان به جنگ وضعیت اقتصادی امروز رفت. از سوی دیگر، محل تأمین زندگی بسیاری و به‌ویژه سالخوردگان، دریافت همین اجاره‌هاست و نمی‌توان از آن‌ها انتظار داشت اجاره دریافت نکنند.
تعطیلات دولت ازجمله تعطیلی چند روز اخیر هم تنها به تعطیلی دستگاه‌های دولتی و برخی خدمات موردنیاز مردم منجر شده، اگرنه کاسبی که زندگی‌اش از همان مغازه کوچکش تأمین می‌شود تحت هیچ شرایطی کسب‌وکارش را تعطیل نخواهد کرد و تجربه هم نشان داد که در همین روزها تعطیل نکرده است.
چهار. اساسا تعطیل کردن بدون تأمین کردن معاش بی‌معناست. حقوق‌بگیران دولت چون از درآمد پایان ماهشان مطمئن هستند، از هر تعطیلی فورا استقبال می‌کنند و در برخی نمونه‌ها حتی به پیشواز تعطیلی می‌روند! اما بخش خصوصی، حیات و معاشش به همین فعالیت روزمره وابسته است که تابه‌حال چندین بار و هر بار از چند روز تا چند هفته ظاهرا تعطیل‌شده است.
پنج. رئیس‌جمهور روز گذشته گفته است که یک‌میلیون و صد هزار نفر در دوران کرونا بیکار شده‌اند که با محاسبه بخش‌های غیررسمی و بدون بیمه و چارچوب قانونی کار، به این معناست که چند میلیون نفر بی‌درآمد شده‌اند. بر اساس آمار دستگاه‌های متولی در ۶ ماهه ابتدای سال ۹۹، از هر ۴ خانواده ایرانی یک خانواده کمتر از یک‌میلیون تومان در ماه خرج و هزینه کرده‌اند که وحشتناک است. از سوی دیگر بر اساس آمارها، بین ۳ تا ۵ میلیون دانش‌آموز ترک تحصیل‌کرده یا در آستانه ترک تحصیل‌اند. آمارهایی ازاین‌دست یادآور همان موضوع است که پیش‌ازاین در همین رسانه بارها در مورد آن نوشته‌ایم که شعار شکست کرونا مفید نیست، باید با برنامه مشخص، تعیین کنیم که کرونا را به چه قیمتی شکست می‌دهیم!
سید محمد بحرینیان
