محسن پاک‌آیین در ارزیابی خود از تحولات افغانستان گفت: در مقطع فعلی واقعیت این است که به نظر نمی‌رسد علی رغم ادعای طالبان مبنی بر پیشروی در افغانستان راه حل نظامی بتواند این بحران را حل کند. حتی اگر طالبان در کابل هم مسلط شود ولی باز هم نمی توان گفت دولت با ثباتی را تشکیل می‌دهد.
وی افزود: در واقع تا زمانی که همه گروه‌های قومی در افغانستان از این حاکمیت رضایت نداشته باشند و ارتش و دولت به اقدامات طالبان رضایت نداشته باشند، امکان این که طالبان بتواند در مسیر نظامی‌گری مشکلی را حل کند وجود ندارد.
این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین بیان کرد: با توجه به این مساله و به طور طبیعی مذاکرات و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بدون دخالت کشورهای فرامنطقه ای مانند آمریکا و عربستان می توانند راه حل خوبی باشد که این بحران به صورت مسالمت آمیز با در نظر گرفتن مصالح همه اقوام و با چارچوب قانون حل شود.
رئیس سابق امور افغانستان وزارت خارجه در ادامه خاطر نشان کرد: اقداماتی مانند آنچه ایران برای نزدیک کردن دیدگاههای طالبان و دولت انجام داد، اقدامات مثبتی است که باید ادامه یابد. اگر چه نمی توان گفت اقدامات سریع به نتیجه می رسد اما تنها راه حل سیاسی می تواند افغانستان را به صلح و ثبات برساند.
پاک آیین اظهار کرد: مذاکرات تهران را می توان مثبت ارزیابی کرد و بیانیه ای هم که منتشر شد مثبت بود، اما این که در اجرا طالبان به خیلی از مفاد عمل نکرده و دنبال نظامی گری است و تحقق یافتن گفت‌وگو ها به رویکرد طالبان بر می گردد که آیا به دنبال گرفتن امتیازات حداکثری است .
وی درباره ی اظهارات طالبان مبنی بر این که خطری متوجه همسایگان نیست گفت: بالاخره همسایگان افغانستان کشورهای دست و پا بسته ای نیستند این که طالبان می گوید به منافع همسایگان تعدی نمی کند منتی نیست زیر ا اگر چنین اقدامی انجام دهد قطعا با برخوردهای قوی همسایگان مواجه خواهد شد.
