چیزی تا پایان عمر دولت دوازدهم نمانده و تا چند روز دیگر، مسئولان دولت تدبیر و امید باید عرصه مدیریت اجرایی کشور را تحویل آیت الله رئیسی و تیم انتخابی اش بدهند.
آنچه در این روند اهمیت بالایی دارد، استفاده از مدیران و کابینه توانمند و افرادی است که بتوانند در روند تحول و حل مشکلات موجود پا به پای رئیس جمهور منتخب حرکت کنند.
درباره اینکه چه مدیرانی باید روی کار بیایند تا بتوانند آیت‌الله رئیسی را در مسیر حل مشکلات یاری کرده و در نهایت برای مردم رفاه و آرامش در حوزه های مختلف فراهم کند، مسیر مشخص و روشن است، در این باره رهبر معظم انقلاب در سخنرانی های مختلف خود به ویژگی هایی برای مدیران اشاره کردند که اگر در دولت سیزدهم این خصوصیات در انتخاب مسئولان مورد توجه قرار گیرد، می‌توان امیدوار بود که دولت در ادامه مسیر اتفاقات خوب و مثبتی را رقم بزند.
* داشتن روحیه جهادی و انقلابی
براساس آنچه رهبر معظم انقلاب فرمودند یکی از ویژگی هایی که وزرا و مسئولان دولت لازم است داشته باشند، داشتن روحیه جهادی و انقلابی است. رهبر معظم انقلاب بارها به این مطلب تاکید کرده اند که با عزم ملی و مدیریت جهادی می توان همه گره ها را باز کرد. از سویی مسئولان کشور در سال های ابتدایی انقلاب ثابت کرده اند با چنین روحیه ای می توان سخت ترین مشکلات را رفع کرد در مبارزه با مسائل مختلف پیروز شد.
مدیری روحیه جهادی و انقلابی دارد که برای عبور از مشکلات و شکستن موانع پیش روی پیشرفت کشور شب و روز نشناسد. همواره ارتباط نزدیکی با مردم داشته باشد و با استفاده از ظرفیت های مختلف هر کاری می تواند برای حل مشکلات مردم انجام دهد.
مدیر جهادی و انقلابی ویژگی های مهمی دیگری نیز دارد که رهبر معظم انقلاب در سخنان خود بارها به آنها اشاره کرده اند که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می کنیم.
* دشمن شناسی
دشمن شناسی از ویژگی های مهم دیگری است که یک مدیر در کشور ما باید داشته باشد. مسلما مدیری که نتواند دشمن و تهدیدات دشمن را خوب بشناسد برای مقابله با آن برنامه ریزی صحیحی ندارد.
رهبر انقلاب همواره درباره بحث دشمن شناسی تاکیداتی داشته اند و یکی از شاخصه های مدیریت جهادی را دشمن شناسی می دانند. ایشان می فرمایند: «باید دشمن را شناخت... دشمنی او را باید فهمید، نقشه او را باید تشخیص داد... این شد حرکت جهادی و مدیریّت دستگاه؛ چه مدیریّت دانشگاه، چه مدیریّت وزارت، چه مدیریت هر بخشی از بخش های گوناگون این عرصه عظیم، خواهد شد مدیریت جهادی.»
* کارآمدی
کارآمدی در مدیریت به معنای انجام صحیح و درست کارهاست. یکی از مشکلات در دولت آقای روحانی استفاده از برخی مدیرانی بود که کارآمدی لازم را نداشتند و همین هم موجب مشکلاتی برای کشور شد.
مدیریت جهادی و انقلابی، مدیری کارآمد است.مدیری که از ظرفیت های مختلف برای حل مشکل به درستی استفاده می کند. برای همین هم هست که رهبر معظم انقلاب کارآمدی را به عنوان هویت و حیثیّت نظام، مطرح می کنند.
* داشتن روحیه جوانی و روحیه خدمت
یکی از مسائلی که در سال های اخیر همواره مورد تاکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته، داشتن روحیه جوانی برای مدیران است. مدیری که از روحیه جوانی و خدمت برخوردار باشد برای رسیدگی به امورات کشور و حل مشکل مردم، ساعت و وقت نمی شناسند. روحیه جوانی، البته سن و سال نمی شناسد، گاهی یک مدیر 50 ساله هم از روحیه و ویژگی های جوانی برخوردار است. نشاط، توانایی، شجاعت، خلاقیت، ابتکار، خطرپذیری و داشتن امید از ویژگی‌های یک مدیر با روحیه جوانی است. رهبر معظم انقلاب نیز بر همین اساس، همواره بر جوانگرایی و به‌کارگیری جوانان صالح، مؤمن، انقلابی و جهادی در عرصه‌های مختلف و در نهایت تشکیل دولت جوان حزب اللهی تأکید کرده‌اند.
گاهی ممکن است به اشتباه اینگونه برداشت شود که منظور از تشکیل دولت جوان حزب اللهی، دولتی است که مدیران و مسئولان آن دارای سن خاصی باشند. رهبر معظم انقلاب در این باره تاکید کرده اند: «من البتّه -همچنانکه قبلاً هم در سال گذشته تأکید کردم و مکرّر هم گفته‌ام- به دولت جوان و حزب‌اللهی معتقدم و به آن امیدوارم و البتّه دولت جوان صرفاً به معنای این نیست که باید یک رئیس‌دولت جوان، آن هم مثلاً جوان به معنای ۳۲ ساله داشته باشد؛ نه، دولت جوان، [یعنی] یک دولت سرِ پا و بانشاط و آماده‌ای که در سنینی باشد که بتواند تلاش کند و کار بکند و خسته و از کارافتاده نباشد؛ منظور این است. بعضی‌ها تا سنین بالا هم به یک معنا جوانند؛ حالا همین شهید عزیزی که شما از او اسم بردید - شهید سلیمانی، و بنده شب و روز به یاد او هستم - شصت و چند سال سنّش بود، ایشان که خیلی جوان نبود؛ اگر دَه سال دیگر هم زنده می‌ماند و بنده زنده می‌ماندم و بنا بود که من مشخّص بکنم، او را در همین جا نگه می‌داشتم، یعنی کنار نمی‌گذاشتم او را که جوان هم نبود. بنابراین بعضی اوقات افرادی که در سنین جوانی هم نیستند، کارهای جوانانه خوبی را می‌توانند انجام بدهند. به هر حال به نظر من علاج مشکلات کشور، دولت جوان حزب‌اللهی و جوان مؤمن است که می‌تواند کشور را از راه‌های دشوار عبور بدهد.»
* حفظ ارتباط با مردم
انقلاب اسلامی با حضور و پشتیبانی مردم به پیروزی رسید و بعد از آن هم در دوره های مختلف با حمایت مردم استمرار پیدا کرد، از این پس نیز لازم است این نقش مهم مردمی حفظ شود. یکی از اقداماتی که در دولت ها باید صورت گیرد این است که ارتباط نزدیک مسئولان با مردم حفظ شود و مسئولان پاسخگوی مردم باشند.
مردمی بودن مسئولان مصادیقی دارد که باید رعایت شود، در این باره رهبر معظم انقلاب درباره مردمی بودن می فرمایند: « اینکه ما این قدر می گوییم و می شنویم که باید مردمی باشیم، یعنی این. مردمی بودن به ادّعاکردن نیست. با مردم، با زندگیِ مردم کنار بیاییم، مثل مردم زندگی کنیم، با طبقات مختلف مردم انس بگیریم. این، معنای مردمی بودن است.»
از نگاه رهبر انقلاب یک جنبه مردمی بودن هم این است که مسئول خودش را دارای شأن و روحیه‌ی خدمتگزاری به مردم بداند؛ و نگاهش به مردم، از بالا نباشد.
مقام معظم رهبری از بالا نگاه کردن به مردم را شدیدا نهی می کنند و اینکه کسی از موضع بالا به آحاد مردم نگاه کند را غلط می دانند و از مسئولان می خواهند در هر جایی هستند خودشان را خدمتگزار مردم بدانند. معظم له در دوران ریاست آیت الله رئیسی بر قوه قضائیه از مسئولان قضایی می خواهند کاری کنند که دسترسی مردم به قوّه‌ی قضائیّه آسان شود. قطعا این موضوع در بحث دولت و مسئولان دولتی هم صدق می کند و شاید از اهمیت بالاتری هم برخوردار باشد.
* ارتباط با دانشگاهیان و مراکز علمی
یکی از مواردی که مسئولان باید به آن توجه جدی کنند، استفاده از ظرفیت دانشگاهیان و مراکز علمی و دانشگاهی برای حل مشکلات است. مسئولی که بتواند از این ظرفیت که متاسفانه در بسیاری از دولت ها به آن بی توجهی شده، استفاده کند، قطعا می تواند کارنامه درخشانی را از خود به جای بگذارد.
مقام معظم رهبری همواره به دانشگاه و دانشگاهیان نگاه ویژه ای داشته اند و بارها از قشر دانشگاهی خواسته اند برای حل مسائل به مسئولان کمک کنند.
بر همین اساس مسئولی که بتواند از این ظرفیت عظیم بهره ببرد می تواند بسیاری از مشکلات را از میان بردارد.
مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید و جامعه دانشگاهی تاکید می کنند: «مشکلات امروز و فردای کشور باید عالمانه حل شود، زیرا مواجهه غیرعلمی و غیرمدبرانه با مشکلات موجب پیچیده و افزون شدن آنها خواهد شد.» بر همین اساس مسئولان برای حل عالمانه مسائل نیاز است تا از اساتید، متخصصان و دانشگاهیان کمک بگیرند.
* دولت سیزدهم، و انتخاب کابینه توانمند و کارآمد
تا چند روز دیگر و پس از مراسم تنفیذ و تحلیف رئیس جمهور منتخب، باید اعضای کابینه پیشنهادی دولت سیزدهم معرفی شوند. کابینه ای که بتواند با حل مشکلات امید را در مردم زنده کند. رهبر انقلاب در سال های گذشته ویژگی های مختلفی را برای مدیران مطرح کرده اند، لذا لازم است این خصوصیات کنار هم جمع شده و مسئولانی انتخاب شوند که دارای مجموع ویژگی های بیان شده باشند.
با توجه به مشکلات کنونی کشور و از آنجایی که رهبر معظم انقلاب در سال های اخیر تاکیدات ویژه ای بر روی حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم داشته اند، نیاز است دولت منتخب در انتخاب مسئولان بسیار دقت کند و افرادی را روی کار بیاورد که بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن و برنامه ریزی دقیق در مسیر حل مشکلات حرکت کنند. در این مسیر توجه به بیانات رهبر انقلاب درباره ویژگی های مدیران انقلابی، جهادی، متخصص، متعهد و کارآمد و مدیرانی که روحیه جوانی و خدمت داشته باشند، بسیار راه گشاست.
انتخاب تیم اقتصادی هماهنگ، منسجم و متخصص، از موارد بسیار مهم است و یکی از مسائلی است که دولت منتخب باید توجه ویژه ای به آن داشته باشد.
درباره انتخاب برخی وزارتخانه‌ها مثل وزارت علوم، آموزش‌وپرورش و ارشاد اسلامی هم با توجه به اهمیت این وزارتخانه ها حساسیت‌هایی وجود دارد که برای حل مشکلات در این حوزه ها نیاز است دولت منتخب به این حساسیت ها توجه کند و بهترین راهنما در این مسیر بیانات رهبر انقلاب است.
در نهایت با شناختی که از رئیس جمهور منتخب وجود دارد و با توجه به کارنامه آیت الله رئیسی این امیدواری وجود دارد که بیانات و راهنمایی های دلسوزانه و پدرانه رهبر انقلاب درباره ویژگی های مدیران مورد در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گیرد و انشالله در آینده شاهد تحولات مثبتی در کشور باشیم.
