«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه در مصاحبه با خبرگزاری روسی «ریانووستی» در خصوص روند پیشرفت مذاکرات «وین» درباره احیای برجام تأکید کرد که یکی از مؤلفههای کلیدی توافقی که در حال حاضر در وین در خصوص آن بحث میشود، فراهم آوردن زمینه برای بازگشت نفت ایران به بازار جهانی است.
معاون « سرگئی لاوروف » وزیر خارجه روسیه امروز (پنجشنبه) در مصاحبه خود ضمن اعلام این خبر که مذاکرات «وین» در خصوص احیای برجام فردا (جمعه) مجدداً از سرگرفته میشود، گفت که تا زمانیکه مسائل باقیمانده در مذاکرات وین رفع نشود، احیای برجام غیرمحتمل است.
خبرنگار ریانووستی در سؤالی از معاون وزیر خارجه روسیه در این خصوص پرسید: «آیا پیشرفتی در مذاکرات وین درباره احیای برجام به ویژه در خصوص رفع تحریم صادرات نفت ایران صورت گرفته است؟ (آنتونی) بلینکن (وزیر خارجه آمریکا) اخیراً گفته است که حتی پس از احیای برجام نیز "صدها اقدام محدودکننده (تحریم)" همچنان پابرجا باقی خواهد ماند. به چه دلیل وی در بحبوحه گفتوگوها چنین حرفی زده است و به چه دلیل آمریکاییها مجدداً موضوع تحریمها را مطرح میکنند»؟
سرگئی ریابکوف در پاسخ به این سؤال گفت: «این که چرا او (بلینکن) چنین حرفی را زده، باید از خود او پرسید. به هرحال میخواهم یادآوری کنم که این سازوکار تحریمهای آمریکا در رابطه با ایران شامل چندین گروه تحریم میشود و به بهانههای مختلف تحریمهایی علیه ایران تحمیل شده است و تحت پوششهای مختلف، همانطور که آنها میگویند، عناصر خاصی از قانون آمریکا به کار گرفته شده است و اجازه وضع این تحریمها علیه ایران را به آنها داده است».
وی سپس با این پیشینه به مذاکرات وین اشاره کرد و گفت: «هماکنون ما در حال گفتوگو درباره بازگشت به اجرای کامل برجام به همان شکلی هستیم که در سال ۲۰۱۵ منعقد شد. مشکلاتی در زمینه سیاسی و فنی وجو دارد و در خصوص تحریمها، این مشکلات با این حقیقت همراه است که واشنگتن به موازات تحریمهایی که از طریق آنها پس از خروج از برجام، به اقتصاد ایران ضربه زد، به بهانههای دیگر نیز بدون توجه به برجام، تحریمهای دیگری را نیز علیه ایران وضع کرده است».
این مقام روس در خصوص محتوای مذاکرات وین ادامه داد: « هماکنون بحثهایی به ویژه در مذاکرات وین مطرح است که تا چه میزان میتوان انواع مختلفی از تحریمها علیه ایران را رفع کرد و این که ایران در مقابل چه گامهایی را باید بردارد. این نکته بسیار ظریفی است و هماکنون وقفهای در مذاکرات صورت گرفته است اما فردا (مذاکرات) به صورت کامل از سرگرفته میشود».
ریابکوف با دفاع از مواضع ایران در خصوص لزوم لغو تحریمهای آمریکا گفت: «موضع ایران مبنی بر این که آمریکا باید تحریمها را بردارد و این اقدام را در اولویت قرار دهد، برای ما کاملاً قابل درک است و به طور کلی علیرغم پیشروی مذاکرات، سیاست فشار حداکثری علیه ایران همچنان به کار گرفته میشود و ایالات متحده هنوز به برجام بازنگشته است و به اجرای کامل قطعناممه ۲۲۳۱ بازنگشته است و بدون آن، حرف زدن درباره احیای برجام غیرممکن است اما توالی گامها، همگامسازی اقدامات و از جمله موارد دیگر و این مسئله که چه میزان از تحریمهای آمریکا و با چه ترتیبی قابل لغو و رفع است، یکی از بحثهای مذاکرات فعلی است».
ریابکوف همچنین در خصوص احتمال لغو تحریمهای نفتی ایران گفت: «پیش فرض این است که یکی از مؤلفههای اصلی توافقی که در حال آمادهسازی است، فراهم آوردن شرایطی است که نفت ایران به بازار جهانی بازگردد».
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند.
مقامهای دولت جو بایدن بارها به صراحت به شکست سیاست فشار حداکثری اعتراف کردهاند اما تاکنون از انجام اقداماتی که برای بازگشت به این توافق لازم هستند سرباز زدهاند و برگزاری پنج دور مذاکرات فشرده برای احیای برجام تاکنون به نتیجه نرسیده است.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش در این توافق هستهای پایبند بود اما اردیبهشتماه سال ۱۳۹۸ اعلام کرد قصد دارد با توجه به عدول طرفهای غربی از تعهداتشان، از حقوقش در چند بند برجام (از جمله بند ۳۶) برای کاستن از تعهدات خود ذیل این توافق استفاده کند.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
تهران اعلام کرده چنانچه طرف مقابل به تعهداتش بازگردد و تحریمها را به صورت قابل راستیآزمایی رفع کند اجرای کامل تعهداتش را از سر خواهد گرفت.