جرد کوشنر ، داماد ترامپ که نقشی فعال در بهثمر رساندن توافق آبراهام بین رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب منطقه داشت، حالا در فکر تاسیس یک بنیاد برای حفظ میراث خود در این زمینه است. او با تاسیس این بنیاد در واقع به تلاشهای خود برای جذب سایر کشورهای عرب منطقه به توافق آبراهام و عادیسازی روابطشان با اسرائیل ادامه میدهد. توافق آبراهام سپتامبر سال گذشته (شهریور سال گذشته) در آخرین ماههای فعالیت ترامپ در کاخ سفید بین رژیم صهیونیستی، امارات و بحرین به امضا رسید و بر اساس آن، این کشورها توافق کردند شرایط برای عادیسازی روابطشان را فراهم کنند. این مساله به زعم رسانههای آمریکایی و تحلیلگران حوزه سیاست خارجی آمریکا تنها دستاورد مهم سیاست خارجی زمان ترامپ بود. او که به دنبال رسیدن به توافق با طالبان در افغانستان، با کرهشمالی بر سر خلع سلاح هستهای این کشور و با ایران بر سر فعالیتهای موشکی و هستهایاش و در نهایت به دنبال رسیدن به توافق با گروههای فلسطینی برای حلوفصل مساله فلسطین و اسرائیل بود، در نهایت به این توافق قناعت کرد و آن را به یکی از بزرگترین دستاوردهای عرصه سیاست خارجی خود تبدیل کرد.
بر اساس اخبار منتشرشده، نام این بنیاد قرار است «موسسه توافق صلح آبراهام» باشد؛ بنیادی غیرحزبی و غیرانتفاعی که با کمکهای مالی مردمی اداره خواهد شد. کوشنر اعلام کرده این بنیاد قرار است با کمک و همراهی آوی برکوویتز سفیر اسرائیل در واشنگتن، سفرای امارات و بحرین در آمریکا یعنی یوسف القطیبه و عبدالله آلخلیفه و همچنین وزیر خارجه رژیم صهیونیستی گابی اشکنازی راهاندازی شود. اما نکته جالب و اصلی در این میان مهمترین حامی مالی این بنیاد است که براساس خبرهای منتشر شده قرار است حیم سابان، میلیاردر یهودی آمریکایی باشد. مساله جالب توجه در این مساله این است که سابان در اصل یک دموکرات بوده و بیشترین کمکهای مالی خود را در انتخاباتهای مختلف به کمپین انتخاباتی دموکراتها سرازیر میکرده است اما قرار است در پروژه فعلی با کوشنر که پدرزنش، رئیسجمهور جمهوریخواه ایالات متحده بوده است همکاری داشته باشد. استفاده کوشنر از حیم سابان در این بنیاد نشان میدهد او به دنبال پیدا کردن راهی برای باقی ماندن نامش در تاریخ روابط فلسطین و رژیم صهیونیستی است. بعد از بسته شدن پیمان آبراهام، با روی کار آمدن دولت دموکرات در آمریکا، نگرانی اصلی جمهوریخواهان و شخص کوشنر این بوده است که به دلیل نزدیکی بایدن به صهیونیستها و لابی صهیونیستی در واشنگتن، نام او به عنوان نخستین فردی که توانست عادیسازی روابط عربهای منطقه با اسرائیل را رقم بزند، از یادها برود و دموکراتها خود به دنبال گسترش این روابط باشند. مسالهای که بیش از پیش او را نگران کرده است، حمایت بایدن از این توافق است. بایدن سهشنبه هفته گذشته در گفتوگو با محمد بنزاید ولیعهد امارات خاطرنشان کرد عادیسازی روابط بین امارات و اسرائیل، اهمیتی استراتژیک برای آمریکا دارد. بایدن پیش از این نیز گفته بود به دنبال اضافه کردن تعداد بیشتری از کشورها به این توافق است و حمایتی صد درصدی از این توافق زمان ترامپ از خود نشان داده است؛ حمایتی که نشان میدهد رئیسجمهور دموکرات آمریکا در همه مسائل نیز ترامپ را رئیسجمهوری ضعیف با کارنامه بد نمیداند و قصد دارد برخی اقدامات او مانند توافق آبراهام را با جدیت دنبال کند. کوشنر حالا با تاسیس این بنیاد و جلب نظر دموکراتها برای همراهی با او در این زمینه میتواند نام خود را در تاریخ برای همیشه به ثبت برساند.
با این حال هنوز مشخص نیست اعضای هیاتمدیره اصلی این بنیاد چه کسانی باشند. آنطور که از خبرها برمیآید، قرار است غیر از اعضای اصلی بنیانگذار این بنیاد، نام نمایندگان مراکش و سودان نیز به عنوان دیگر کشورهایی که به این توافق پیوستهاند در هیاتمدیره گنجانده شود. موسسان این بنیاد همچنین در نظر دارند برای پیشبرد اهداف خود با هر دولتی که در آمریکا بر سر کار باشد، تعداد بیشتری از سیاستمداران دموکرات را به هیاتمدیره خود اضافه کنند. مدیر اجرایی این بنیاد نیز قرار است راب گرینوی، یکی از مشاوران ارشد شورای امنیت ملی در زمان ترامپ باشد که به کابینه او درباره مسائل مرتبط با خاورمیانه مشاوره میداد.
* دموکراتها راه کوشنر را ادامه میدهند؟
با وجود همه سروصداها و فضاسازیهای رسانهای برای تاسیس این بنیاد، به نظر نمیرسد دموکراتها نیازی به کوشنر برای ادامه راه حمایت از اسرائیل یا حمایت از صلح اعراب و اسرائیل داشته باشند. با این حال کوشنر سعی دارد خود را نابغهای در سیاست خارجی معرفی کند که در حال فاصله گرفتن از ترامپ نیز هست. به همین دلیل سخنگوی او اخیرا اعلام کرده است او دیگر در مسائل سیاست خارجی به پدرزنش مشاوره نمیدهد و در عین حال در ماه مارس سال جاری میلادی در یادداشتی خطاب به بایدن که در روزنامه والاستریت ژورنال نیز منتشر شد، مطرح کرد حاضر است درباره مسائل مرتبط با خاورمیانه به بایدن مشاوره بدهد!
کوشنر در این مقاله، بحران چندین دههای بین رژیم صهیونیستی و فلسطین را مسالهای دانست که «چیزی بیشتر از یک اختلاف بر سر زمین نیست» و تاکید کرد توافق صلح آبراهام او «میز مذاکرات را آماده کرد» تا «فرصتهای منطقه خاورمیانه» را به نمایش بگذارد، آمریکا را امن نگه دارد و به منطقه کمک کند که برگی دیگر از صفحه تاریخ نسلها درگیری و بیثباتی را ورق بزند. او خاطرنشان کرده بود اگر دولت بایدن به اندازه کافی باهوش باشد، باید بتواند از فرصتی که دولت ترامپ در اختیار او گذاشته، نهایت استفاده را ببرد. با این حال او در این مقاله به اصل ماجرا که حل بحران در روابط فلسطین و اسرائیل است، اشارهای نکرده و فرض را بر این گذاشت که اگر سایر اعراب با اسرائیل همراه شوند، مشکل فلسطین نیز به خودی خود حل خواهد شد!
یک جمله شگفتانگیز از او در این مقاله میتواند نگاه سطحیاش به مشکلترین درگیری قرن را نشان دهد: «به ارمغان بردن دوباره صلح در خاورمیانه تنها به شرطی امکان دارد که مردم دست از «تروریسم» بردارند!»
نمایش این نبوغ ذاتی در عرصه سیاست خارجی و ساده کردن بحرانهای بینالمللی در حد اختلافات ملکی، مسلما از کوشنر یک نابغه در عرصه بینالمللی نمیسازد اما بنیاد او میتواند عامل محرکی برای دموکراتها در جهت حمایت بیش از پیش از رژیم صهیونیستی باشد.
ثمانه اکوان