پایگاه اینترنتی کانتر پانچ counterpunch در مطلبی به بررسی مذاکرات بر سر برجام پرداخت و نوشت: دولت آمریکا به وضوح ثابت کرده است قابل اعتماد نیست، مقامات دولت ایران اعلام کردند در صورت لغو همه تحریمهای اعمال شده، این کشور به روند پایبندی کامل به مفاد توافق هستهای باز میگردد.
در این گزارش به قلم رابرت فانتینا با عنوان "مذاکره مجدد بر سر برجام: بایدن، اروپا و ایران" آمده است: نویسنده هرگز احساس نمیکرد که آغاز کار جو بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا منادی دورهای از مدینه فاضله برای آمریکا خواهد بود. اما در واقع باید گفت برای این دولت، سیاه سفید است و سفید، سیاه است؛ و در هیچ حوزهای به اندازه برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) این روند برجسته نیست.
پس از سالها مذاکره، آمریکا در زمان رئیس جمهور باراک اوباما، ایران و چندین کشور دیگر توافق نامهای را امضا کردند که سبب محدود شدن برنامه توسعه هستهای ایران در ازای معلق شدن شمار زیادی از تحریمهای اعمال شده بر این کشور شد. در مجموع این خبر خوبی بود: بسیاری از کشورها بازار عمده اقلام مصرفی خود را داشتند و ایران توانست محصولات و خدمات خود را صادر کند و جهان به طرز عجیبی درباره این ادعا که ایران به تسلیحات هستهای دست نمییابد [مقامات ایران بارها اعلام کردهاند به دنبال سلاح هستهای نیستند] نفس راحتی کشید و برنامه هستهای این کشور جز برای اهداف صلح آمیز است - دست نخواهد یافت.
در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم تنها کشوری که در این باره جنجال بر پا کرد آپارتاید اسرائیل بود که نخست وزیر آن یعنی بنیامین نتانیاهو که در حال حاضر تحت محاکمه قرار دارد، در واقع در کنگره آمریکا سخنرانی کرد و از اعضای کنگره آمریکا ملتمسانه خواست که این توافق نامه را تأیید نکند. اما سخنان نتانیاهو با گوش شنوایی همراه نشد.
به هر حال، در سال ۲۰۱۵ این توافق نامه اجرایی شد. به بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل اجازه دسترسی کامل و آزاد به همه سایتها در ایران داده شد تا از آنها بازدید کنند و کنگره آمریکا هر سه ماه یکبار تأیید میکرد ایران به طور کامل به تعهدات خود در قبال توافق هستهای پایبند است.
اما آنچه که مایه تعجب شد در نوامبر سال ۲۰۱۶ روی داد و بر اساس آرای الکترال کالج (دونالد ترامپ) به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد. دونالد ترامپ در حالی وارد عرصه سیاسی در آمریکا شد که این کشور مملو از نژادپرستی، اسلام هراسی، زن ستیزی و نفرت از همه مسائل مرتبط با اوباما از جمله برجام بود. ترامپ این توافق نامه را "بدترین توافق نامه ممکن" توصیف کرد و در سال ۲۰۱۸ آن را نقض کرد و از آن خارج شد، بار دیگر تحریمهای ظالمانه را (علیه ایران) بازگرداند و هم پیمانان اروپایی آمریکا را تهدید کرد اگر آنها چنین کاری انجام ندهند، او تحریمهایی را علیه آنها نیز اعمال خواهد کرد. ایران با تداوم روند پایبندی به مفاد توافق هستهای به مدت یک سال، به این اقدام ترامپ واکنش نشان داد.
جو بایدن سالخورده به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وعده داد بار دیگر به توافق هستهای خواهد پیوست. اما او پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهور آمریکا، شیوهای متفاوت را در پیش گرفت. او گفت اگر ایران نخست به توافق هستهای باز گردد، آمریکا خوشحال خواهد شد به روند پایبندی کامل به برجام باز گردد. دولت ایران به صورتی بسیار منطقی درنگ کرد. از آنجا که این دولت آمریکا بود که توافق هستهای را نقض کرد، و از آنجایی که این ایران بود که به سبب تحریمهای اعمال شده از سوی آمریکا متحمل مشکلات اقتصادی شدیدی شده بود، و از آنجایی که دولت آمریکا به وضوح ثابت کرده است قابل اعتماد نیست، مقامات دولت ایران اعلام کردند در صورت لغو همه تحریمهای اعمال شده، این کشور به روند پایبندی کامل به مفاد توافق هستهای باز گردد.
در چند روز گذشته، مقالههایی منتشر شد که چرا ایران این مذاکرات را جدی نمیگیرد و اینکه آمریکا میخواهد اطمینان حاصل کند ایران فعالیتهای تروریستی و نقض حقوق بشر را متوقف خواهد کرد. در این میان منابع دولت آمریکا یک سری بیانیههایی را صادر کردند. اجازه دهید به بررسی برخی حقایق درباره آمریکا بپردازیم.
-از هر ۱۰۰ هزار شهروند آمریکایی ۶۵۵ نفر در زندان به سر میبرند. این رقم در ایران ۲۲۸ تن است. زندانها در آمریکا از تاکتیکهای "انضباطی" استفاده میکنند که بر اساس استانداردهای حقوق بین الملل شکنجه قلمداد میشوند.
-آمریکا از تروریستها در سوریه، تداوم نسل کشی فلسطینیها توسط رژیم صهیونیستی و اقدامات بی شمار تروریستی دیگر حمایت میکند. ایران از متحدان خود، از جمله دولتهای سوریه و یمن حمایت میکند.
این سوال مطرح میشود که چگونه آمریکا میتواند ادعا کند ایران نباید تسلیحات هستهای در اختیار داشته باشد، در حالی که خود آمریکا تنها کشور در جهان است که از این تسلیحات علیه غیر نظامیان استفاده کرد و همچنین از رژیم صهیونیستی حمایت میکند که این تسلیحات را در اختیار دارد؟
آمریکا پس از خروج ننگین خود از یک توافق نامه بین المللی که از حمایتهای جهانی برخوردار بود، میخواهد وجهه خود را حفظ کند، اکنون سعی دارد نشان دهد ایران یک طرف غیر منطقی است. شهروندان آمریکا ممکن است این موضوع را بپذیرند، زیرا ایران یک کشور مسلمان است و ادعا میشود اسلام تهدید اصلی پیش روی آمریکا محسوب میشود. اما با وجود رضایت ظاهری برخی دولتها (فرانسه و آلمان) از اقدامات آمریکا، بسیاری از کشورهای حاضر در جامعه جهانی به صورت ناباورانهای سر خود را به نشانه تأسف تکان میدهند.
میتوان امیدوار بود فردی در دولت بایدن بتواند این کشور را در مسیر اصلی خودش قرار دهد. کاری که آمریکا هرگز نمیتواند تحت هیچ گونه شرایطی انجام دهد این است که وجهه خود را از دست بدهد.