مجتبی توانگر ، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و عضو شورای‌عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ رابطه با بخشی از صحبت‌های اخیر عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در خصوص تاثیر افزایش قیمت بنزین یا مسئله FATF بر بی‌ثباتی نرخ ارز و افزایش تورم اظهار داشت: بدون شک افزایش ناگهانی قیمت بنزین بدون اطلاع به افکار عمومی به بازار شوک وارد کرد و نوعی تورم روانی را ایجاد کرد.
وی افزود: تلاشی وجود دارد که مسئله FATF را بدون روشن شدن جوانب آن تبدیل به مسئله اصلی کنند که این اقدام جز آدرس غلط دادن نیست.
عضو شورای‌عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ در پاسخ به این سوال که آقای همتی در بخشی از پرسش و پاسخ حاضران در کلاب هاوس افزایش قیمت بنزین و مسئله FATF را عامل اصلی بی ثباتی نرخ ارز و افزایش تورم دانست. به نظر شما آیا این ادعا درست است و موضوع قرار گرفتن ایران در لیست کشورهای غیرهمکار FATF یکی از عوامل اصلی افزایش نرخ ارز و تورم در کشور بوده است، تصریح کرد: درباره تاثیر افزایش قیمت بنزین و ماجراهای پس از آن در افزایش نرخ ارز حتما چنین تحلیلی درست است.
وی ادامه داد: افزایش بنزین به صورت ناگهانی، بدون زمینه‌سازی قبلی و توجیه افکار عمومی، با بدترین روش و بدون توجه به روش‌های پیشنهادی کارشناسان برای اختصاص سهمیه بنزین به همه اقشار نیازمند جامعه و نه فقط صاحبان خودرو، حتما در بروز اغتشاشات پس از آن اثر داشت.
توانگر معتقد است که اعتراضات پس از افزایش قیمت بنزین، ماحصل سال‌ها مدیریت دولتی بود که همزمان با تورم بالا، نابرابری افزایش یافته و رشد اقتصادی منفی را به جامعه تحمیل کرده بود. در چنین بستری که معضلات اقتصادی بر جامعه سرریز می‌شود، افزایش قیمت بنزین می‌توانست منجر به اعتراض شود. به ویژه در شرایطی که دولت هیچ اقدامی برای توجیه افکار عمومی انجام نداده بود و در راس مدیریت اجرایی کشور، شب افزایش قیمت بنزین خواب بودند.
نماینده مردم تهران در مجلس تاکید کرد: اغتشاشات پس از این ماجرا و به تبع آن ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و حوادث بعد از آن دومینویی از نااطمینانی را رقم زد که مدیریت بازار ارز را مجدد از دست بانک مرکزی خارج کرد.
وی با بیان اینکه درباره ورود مجدد ما به فهرست سیاه FATF باید گفت که این عامل نه به اندازه عامل قبلی اما در حد خود در افزایش قیمت دلار موثر بود، تصریح کرد: ولی مسئله اصلی در این میان، نحوه مواجهه دولت با ماجرای تعامل ما با این نهاد بین المللی است. مسئولان دولتی صرفا اصرار به تکمیل اکشن‌پلن و پیوستن به سی اف تی و پالرمو دارند، بدون این که به حساسیت‌های کارشناسی در این باره پاسخ منطقی دهند.
به گفته توانگر، واضح است که ما در شرایط تحریمی، به مراتب بیشتر از محدودیت‌های FATF را داریم متحمل می‌شویم اما تلاشی وجود دارد که مسئله FATF را بدون روشن شدن جوانب آن تبدیل به مسئله اصلی کنند که این اقدام جز آدرس غلط دادن نیست.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این سوال که رئیس کل بانک مرکزی در آبان ماه سال 98 تاثیر افزایش قیمت بنزین بر تورم را 4 درصد پیش بینی کرده بود. این ادعا تا چه اندازه صحیح است، گفت: قاعدتا خود مسئولان بانک مرکزی و دکتر همتی باید به این تناقض پاسخ دهند ولی برآورد سایر مراکز کارشناسی حتی خارج از دولت هم از تورم واقعی افزایش قیمت بنزین، چندان بالا نبود، آنچه موجب در هم ریختگی شد، تورم روانی ناشی از افزایش قیمت بدون اطلاع‌رسانی به مردم بود که موجب آن اعتراض‌ها و نارضایتی‌ها شد. لذا نحوه افزایش قیمت بنزین و توجیه افکار عمومی روی تورم آن اثرگذار است.
وی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه بالا نگه داشتن نرخ بهره بانکی چقدر به رسوب شدن پول در بانک‌ها و عدم بهره‌گیری از آن در مصارف سرمایه گذاری منجر شده و پاشنه آشیل تداوم رکود در صنایع مختلف است، اظهار کرد: کاهش نرخ سود بانکی هم از جهت کاهش هزینه‌های تولید و هم از جهت رفع معضل ناترازی بانک‌ها مهم است ولی باید توجه داشت که می‌بایست بستر مناسبی برای خروج پول از بانک‌ها و به تعبیر دقیق‌تر کاهش سپرده‌های بلندمدت وجود داشته باشد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی خروج پول از بانک‌ها ممکن است بازار ارز، طلا و بورس را دچار حباب کند، خاطرنشان کرد: اتفاقی که در نیمه نخست سال گذشته رخ داد نیز همین است. به نظرم تمرکز دوستان بورسی بر نقش نرخ سود بانکی خیلی راهگشا نیست.
وی افزود: در تورم نقطه به نقطه نزدیک به 50 درصد خیلی راحت نمی‌شود از کاهش نرخ سود بانکی حرف زد و به تبعات آن بی‌توجه بود. البته خشم سهامداران و فعالان بازار سرمایه از آنچه در سال گذشته بر آنها گذشت کاملا قابل درک است ولی نباید به خاطر احتمال ایجاد یک رونق ظاهری در بورس، اقتصاد کشور را با عدم تعادل مواجه کرد.
