لایحه جدید قانون رای در ایالت جورجیا این روز‌ها جنجال زیادی در آمریکا به پا کرده است. آمریکایی‌ها که در جریان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ بار‌ها به مساله حق رای اشاره کرده و مطرح کرده بودند در بسیاری از ایالت‌های کشورشان، مجالس محلی و قانون‌گذاران جمهوری‌خواه، به دنبال کم شدن میزان مشارکت در انتخابات با حذف رای‌دهندگان هستند، حالا با ایالتی مواجه شده‌اند که بلافاصله بعد از انتخابات جنجالی سال ۲۰۲۰، لایحه‌ای برای تحدید بیشتر حق رای مردم ارائه کرده است. این درگیری به جایی رسیده است که نوعی تحریم داخلی بر شرکت‌هایی که از این لایحه حمایت کنند، در بین مردم به وجود آمده است و برخی شرکت‌ها از جمله کوکاکولا در این ایالت به دلیل مخالفت با لایحه جدید، توسط گروه‌های جمهوری‌خواه مورد تحریم قرار گرفته‌اند. نمایندگان کنگره البته هشدار داده‌اند اگر این مساله به سایر ایالت‌های آمریکا کشیده شود می‌تواند به اقتصاد ایالات متحده ضربه وارد کرده و به نوعی جو و فضای خودتحریمی در این کشور به وجود بیاورد!
* لایحه حق رأی جدید چه می‌گوید؟
نگاهی به لایحه ۹۸ صفحه‌ای جدید ایالت جورجیا برای حق رای نشان می‌دهد حق رای به نوعی در بین مردم تقسیم شده و حق رای دادن از برخی افراد سلب شده است؛ که در نهایت روند کلی انتخابات به نفع نمایندگان جمهوری‌خواه در انتخابات‌های مختلف خواهد بود. این لایحه، رای دادن به صورت غیرحضوری یا رای دادن بعد از مهلت قانونی رای دادن حضوری را بشدت محدود کرده است و در برخی موارد پیچیدگی‌هایی برای رای دادن ایجاد کرده است که باعث می‌شود تعداد کمتری از مردم به فکر رای دادن در انتخابات‌های مختلف از جمله مجلس نمایندگان، سنا و ریاست‌جمهوری باشند. در عین حال این لایحه برخی اختیارات قانونی مقامات محلی برای تعیین رای‌دهندگان را محدود کرده و این اختیارات را در دست نمایندگان قانون‌گذار این ایالت قرار داده است. آنطور که روزنامه نیویورک‌تایمز گزارش داده است، این لایحه در ۱۶ محور مختلف حق رای را از مردم سلب کرده است. این اقدام پس از آن صورت گرفت که ایالت جورجیا پس از سال‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری به نامزد دموکرات رای داد. بایدن این ایالت را تنها با ۱۱ هزار و ۷۷۹ اختلاف رای از میان نزدیک به ۵ میلیون رای اخذشده، از ترامپ برد. لایحه جدید، حق رای را برای افرادی که در شهر‌های حومه‌ای و روستا‌ها زندگی می‌کنند، بشدت محدود می‌کند چرا که این شهر‌ها و روستا‌های کوچک هستند که معمولا در ایالت جورجیا به دموکرات‌ها رای می‌دهند. تحدید حق رای مردم با در نظر گرفتن تعداد کمتر شعبه‌های اخذ رای ترتیب داده می‌شود تا مردم در این شهر‌ها و روستا‌ها ساعت‌ها در صف بایستند و در نهایت از دادن رای پشیمان شوند. از دیگر نکات این لایحه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- بر اساس لایحه جدید، مردم برای دادن رای به صورت غیرحضوری و در روزی غیر از روز انتخابات بشدت محدود خواهند بود.
۲- قوانین سختگیرانه‌ای نسبت به ارائه برگه‌های شناسایی و هویت افرادی که قصد دارند به صورت غیرحضوری رای دهند اعمال می‌شود و این کار جلوی رای دادن به صورت غیرحضوری را تا درصد بالایی می‌گیرد.
۳- بر اساس قانون جدید، مقامات ایالتی دیگر نمی‌توانند برگه‌های رای را به صورت پستی برای مردم بفرستند.
۴- بر همین اساس صندوق‌هایی که برگه‌های رای غیرحضوری در آنها انداخته می‌شود همچنان وجود خواهند داشت اما تعداد آنها بسیار پایین خواهد بود و بدین ترتیب اگر فرد موفق به دریافت برگه رای و نوشتن نام مدنظرش بر روی آن شود، ممکن است صندوقی برای انداختن رای پیدا نکند!
۵- مراکز سیار رای‌گیری نیز بر اساس این لایحه عملا منحل خواهند شد.
۶- رای‌دهی زودهنگام در بسیاری از شهر‌ها و روستا‌ها همچنان وجود خواهد داشت اما برای شهر‌ها و روستا‌های پرجمعیت، این امکان کمتر خواهد بود.
۷- ارائه غذا یا آب به کسانی که ساعت‌ها در صف‌ایستاده‌اند تا رای بدهند عملا غیرقانونی خواهد بود!
۸- افراد باید به صندوق‌های رایی که مخصوص آنها گذاشته شده مراجعه کنند و مراجعه به صندوق‌های رای اشتباه یا دورتر از محل زندگی، غیرقانونی بوده و رای دادن در این محل‌ها بسیار سخت‌تر از قبل خواهد شد.
۹- بر اساس قانون جدید، اگر مشکلی برای رای‌گیری به وجود بیاید و نیاز به تمدید زمان رای‌گیری باشد، انجام این کار به مراتب سخت‌تر از گذشته خواهد بود.
۱۰- با سختگیری‌هایی که برای شمارش آرا به وجود آمده، به احتمال زیاد اعلام نتایج انتخابات به زمان بیشتری نیاز دارد و نتایج انتخاباتی که با مشارکت گسترده مردم مواجه باشد، عملا می‌تواند تا روز‌ها ادامه داشته باشد.
۱۱- مجالس محلی از این پس کنترل بیشتری بر هیات انتخابات در هر ایالت خواهند داشت و به دلیل اینکه مجالس ایالتی در این ایالت در دست جمهوری‌خواهان است، امکان کنترل انتخابات در دست این حزب باقی می‌ماند. مجالس محلی که توسط جمهوری‌خواهان کنترل می‌شوند، در عین حال می‌توانند مقامات مرتبط با مساله انتخابات را براحتی برکنار کنند و این کار به نفع جمهوری‌خواهان در نتایج انتخابات خواهد بود.
۱۲- ایالت جورجیا در عین حال، زمانی که افراد می‌توانند برای رای غیابی درخواست دهند را به نصف زمان قبلی کاهش داده است. این در حالی است که در انتخابات سال ۲۰۲۰، حدود 3/1 میلیون نفر از رای‌دهندگان، یعنی ۲۶ درصد به صورت غیرحضوری رای داده بودند. در این ایالت، در بین رای‌دهندگان غیرحضوری که برگه رای را از پست دریافت کرده بودند، ۶۵ درصد به بایدن و ۳۴ درصد به ترامپ رای داده بودند.
* انتقام ترامپ از جورجیا؟
لایحه جدید ارائه شده را می‌توان اقدام جمهوری‌خواهان برای جلوگیری از اتفاقاتی دانست که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ رخ داد. همان‌طور که پیش از این نیز ترامپ بار‌ها بیان کرده بود، جمهوری‌خواهان بر این باورند برخی سهل‌انگاری‌ها در قوانین انتخاباتی منجر به بروز تقلب و تخلف انتخاباتی در این ایالت شده است. با این لایحه حالا غیر از سختگیرانه شدن رای دادن به صورت غیرحضوری، از این مساله اطمینان حاصل می‌شود که مشارکت گسترده‌ای نیز در انتخابات شکل نمی‌گیرد و پایین بودن مشارکت در اکثر مواقع به نفع جمهوری‌خواهان و نامزد‌های انتخاباتی‌شان بوده است.
این لایحه را البته می‌توان بخشی از رقابت‌های سخت و فشرده ۲ حزب دموکرات و جمهوری‌خواه برای انتخابات کنگره در سال ۲۰۲۲ دانست؛ انتخاباتی که هر 2 حزب تلاش دارند با پیروزی در آن، اکثریت مجلس سنا و نمایندگان را به دست بیاورند.
* شرکت‌های اقتصادی هم وارد دعوا شدند
یکی از مسائلی که حالا غیر از روند انتخابات، باعث ایجاد نگرانی‌هایی برای سیاستمداران و سرمایه‌داران این کشور شده است، تلاش گروه‌های مردمی برای اعلام موضع شرکت‌های تاثیر‌گذار و مهم درباره این لایحه است. شرکت‌هایی نظیر شرکت هواپیمایی «دلتا»، «کوکاکولا» و... حالا در دام اظهار موضع در این باره افتاده‌اند و یا باید با تحریم خرید از سوی جمهوری‌خواهان رو‌به‌رو شوند یا به خواست دموکرات‌ها برای حمایت از این لایحه تن دهند. مدت‌های زیادی است که شرکت‌های اقتصادی به پای اصلی بحث‌های سیاسی در ایالت‌های مختلف آمریکا تبدیل شده‌اند. یازدهم مارس سال جاری میلادی، شرکت هواپیمایی دلتا ساختمانی را در آتلانتا به «اندرو یانگ»، فعال اجتماعی و شهردار سابق آتلانتا هدیه داد. در این مراسم، دخترِ یانگ که خودش هم از فعالان اجتماعی در آتلانتا است، به مساله حق رای در این ایالت اشاره کرد و گفت: جمهوری‌خواهان با ارائه لایحه جدید به دنبال محدود کردن حق رای مردم هستند و شرکت‌های اقتصادی نظیر دلتا می‌توانند با فعالیت در این زمینه و هشدار دادن به گروه‌های سیاسی، جلوی فعالیت آنها برای تحدید حقوق مردم را بگیرند. پیش از این نیز شرکت‌های مختلف اقتصادی در واکنش به اقدامات ترامپ در مسائل مختلف واکنش نشان داده و خواستار تغییر سیاست‌ها شده بودند. حالا اما جنگ برای به دست آوردن حق رای، به جنگ شرکت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاران برای دیده شدن و البته خریده شدن محصولات‌شان تبدیل شده است. دلتا و کوکاکولا از جمله شرکت‌هایی بودند که تحت فشار گروه‌های مردمی و سایر مدیران عامل سیاه‌پوست شرکت‌های دیگر، به اظهارنظر پرداخته و با این لایحه مخالفت کردند. این شرکت‌ها حالا با تهدیداتی از سوی جمهوری‌خواهان درباره تحریم کالا‌های‌شان مواجه شده‌اند و در مقابل شرکت‌هایی که حاضر به اظهارنظر در این باره نشده یا از جمهوری‌خواهان حمایت کردند نیز با خطر تحریم کالا‌های‌شان از سوی دموکرات‌ها رو‌به‌رو شده‌اند. به عنوان مثال مسؤولان لیگ بیس‌بال آمریکا به دلیل قوانین جورجیا، مسابقات ستارگان بیس‌بال را از این ایالت خارج کردند و زمانی که این خبر منتشر شد، ۱۰۰ شرکت دیگر نسبت به محدود شدن حق رای مردم در این ایالت اعتراض کردند تا همسویی خود با مردم را اعلام کنند. در این میان اما رسانه‌ها اعلام کرده‌اند در بیش از ۴۰ ایالت، قوانین محدود‌کننده حق رای توسط نمایندگان و قانون‌گذاران جمهوری‌خواه تصویب شده است.
جنبش اعتراض به قوانین سختگیرانه در رای دادن، با مقابله و مخالفت‌هایی نیز رو‌به‌رو شده است. قانون‌گذاران ایالت جورجیا سعی دارند با تغییر برخی قوانین، شرکت هواپیمایی دلتا را به پرداخت مالیات بیشتر محکوم کنند و در این میان ترامپ نیز خواستار بایکوت و تحریم شرکت‌هایی شده است که با این قوانین مخالفت کرده‌اند.
جنگ و درگیری داخلی که از زمان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ بین مردم به وجود آمده بود، حالا با وارد شدن ترامپ به مساله تحریم‌های اقتصادی شرکت‌های دموکرات، وارد فاز تازه‌ای شده است و باید دید این قوانین سختگیرانه می‌تواند نتایج انتخابات کنگره در سال ۲۰۲۲ و انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۲۴ را به نفع جمهوری‌خواهان تغییر دهد یا خیر.
ثمانه اکوان
