«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
* گفت‌وگوی تلفنی ظریف و همتای فرانسوی
وی به تماس تلفنی وزرای خارجه فرانسه و ایران در خصوص مسائل دوجانبه و برجام پیش از گفت‌وگوی تلفنی روحانی و ماکرون و همچنین تماس تلفنی دبیرکل سازمان ملل با ظریف و وزیر خارجه ظریف و همتای ارمنستانی اشاره کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی به سفر وزیر خارجه ایرلند نیز اشاره و اضافه کرد: در خصوص موضوعات دوجانبه و نقش تسهیل‌گری ایرلند در قطعنامه ۲۲۳۱ و بازگشایی سفارت ایرلند توافقات و گفت‌وگوهای خوبی داشتیم.
* هیچ تماس مستقیم یا غیرمستقیمی با آمریکا درباره موضوعات برجامی و غیر برجامی نداشته و نداریم/ افغانستان برگ مذاکراتی ما با هیچکس نیست.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی در خصوص نامه وزیر خارجه آمریکا به رئیس جمهور افغانستان و پیشنهاد تشکیل سازوکاری با حضور ایران، آمریکا و چند کشور دیگر و اینکه آیا قبل از انتشار این نامه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ایران در جریان این پیشنهاد قرار گرفته بود و همچنین امکان موافقت ایران با این مذاکرات و ادعای مطرح شده مبنی بر اینکه ایران همکاری با افغانستان را تبدیل به برگ امتیازی برای مذاکرات برجامی با آمریکا کند نیز تصریح کرد: ما هیچ تماس مستقیم یا غیرمستقیمی با آمریکا درباره موضوعات برجامی یا غیر برجامی نداشته و نداریم.
وی خاطرنشان کرد: در خصوص پیشنهاد برگزاری نشستی در سازمان ملل و در چارچوب این سازمان، هنوز دعوتنامه‌ای از سازمان ملل در خصوص افغانستان دریافت نکرده‌ایم و بعد از اینکه دریافت کنیم بررسی خواهیم کرد.
وی بیان کرد: نگاه ما به دوستان دوستی است و هیچ وقت نگاه ابزاری به هیچ یک از دوستان خود در منطقه نداشتیم. افغانستان برای ما به خودی خود حوزه بسیار مهمی است و افغانستان برگ مذاکراتی ما با هیچکس نیست.
* گفت‌وگوهای بسیار نزدیکی با طرف‌های باقیمانده در برجام داریم، ولی با آمریکا نه
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای رویترز مبنی بر اینکه ایران در حال آماده شدن برای مذاکره با آمریکاست و منظور ظریف در توئیت خود درباره اعلام طرح ایران خاطرنشان کرد: آنچه در این حوزه در مورد برجام در جریان است، بسیار حساس است. گفت‌وگوهای بسیار نزدیکی با طرف‌های باقیمانده در برجام داریم، ولی با آمریکا گفت‌وگو و مذاکره‌ای نداشتیم.
خطیب‌زاده ادامه داد: در داخل ایران برخی نکات در حال بررسی و تکمیل است. توئیت ظریف در همین مسیر بود. رسانه‌ها اجازه دهند این موضوع حساس در بستر خود جلو برود و زمانی به نتیجه‌ای رسید به رسانه‌ها اطلاع رسانی خواهد شد.
* پیشرفت‌های حاصله در پرداخت بدهی عراق به ایران
وی درباره پول‌های بلوکه شده ایران در عراق بیان کرد: عراق سعی کرده دیون خود را بپردازد. برخی موانع تحریمی بوده است که این موانع تحریمی، تحریم‌های یکجانبه و فراسرزمینی ایالات متحده بوده است.
خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: از چند ماه قبل مسیر تأدیه این دیون بین بانک مرکزی و طرف‌های عراقی گفت‌وگو و بحث شده و برخی به نتیجه رسیده و در مسیرها و کانال خود جلو می‌رود. اجازه دهید جزییات را بانک مرکزی بدهد، ولی پیشرفت‌های خوبی در این حوزه حاصل شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره گفت‌وگوی تلفنی حسن روحانی رئیس جمهور ایران و نخست‌وزیر عراق و بحث خروج نیروهای آمریکایی از عراق بیان کرد: مباحث مختلفی در این گفت‌وگو مطرح شده است و یکی از موارد ضرورت خروج نیروهای خارجی از عراق براساس قانون پارلمان عراق است و اختصاصی به یک گروه خارجی ندارد و تمام گروه‌های خارجی مستقر در عراق باید خارج شوند.
وی یادآور شد: قانون عراق را خود رهبران و مسئولان عراق بهتر می‌توانند اجرا کنند. ما نظرات خود را گفته‌ایم.
* ایران طرح گام به گامی را دریافت نکرده
وی درباره اینکه آیا ایران طرح گام در مقابل گام را برای شروع مذاکره با آمریکا قبول خواهد کرد؟ تصریح کرد: پیش از این پاسخ دادم و اجازه دهید در مسیر بستر خود برود. ایران نه هیچ وقت طرح گام به گامی را دریافت کرده و نه چنین طرحی مبتنی بر خط مشی اعلامی ایران بوده است. مسیر خود را طی می‌کند.
خطیب‌زاده بیان کردک بین ایران و آمریکا گفت‌وگوی مستقیم یا غیرمستقیمی نیست، چون برجام مسیر را روشن کرده است.
* عربستان هر چه زودتر به این جنگ خانمانسوز و نابرابر خاتمه دهد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی درباره حملات انصارالله یمن به آرامکو از عربستان را دفاع از خود می‌دانید یا باعث بحران بیشتر در یمن خواهد شد؟ هم گفت: ما نگران بحران تراژیک در داخل یمن هستیم، چندین میلیون یمنی امروز در نیاز مطلق به مواد، غذا و آب آشامیدنی سالم هستند.
وی ادامه داد: وضعیت شرم آوری است برای مدعیان حقوق بشر در خصوص اتفاقاتی که در داخل یمن رخ می‌دهد.در ۶ سال گذشته ایران همواره گفته آتش بس به همراه دسترسی‌های انساندوستانه و لغو و برداشته شدن این محاصره صورت بگیرد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: عربستان هر چه زودتر به این جنگ خانمانسوز و نابرابر خاتمه دهد، برای خودش و منطقه روزهای بهتری را رقم خواهد زد.
این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان اینکه مردم یمن حق دفاع مشروع خود را دارند، یادآور شد: مسیری برای حل و فصل بحران یمن جز مسیر گفت‌وگوها و راه‌حل سیاسی نیست و دولت نجات ملی یمن بارها این را تایید کرده است.
* سیاست خارجی نه موضوع بده بستان‌های احزاب و جریان‌های سیاسی و نه موضوع مجادلات خیابانی و کف خیابان است/ موضوع سیاست خارجی موضوع امنیت ملی است
وی درباره اظهارنظرات از سوی افراد مختلف درباره سیاست خارجی بیان کرد: همه باید اجازه دهند سیاست خارجی در مسیر حرفه‌ای خودش حرکت کند. سیاست خارجی را نه موضوع بده بستان‌های احزاب و جریان‌های سیاسی و نه موضوع مجادلات خیابانی و کف خیابان است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: موضوع سیاست خارجی موضوع امنیت ملی است و مجرای آن هم در قانون روشن است. همه وزارت خارجه را به عنوان تنها صدای تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی می‌دانند.
خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: جامعه ایران پویا و متنوع است، ولی در موضوعات حساس برخی افراد باید به مواضع خود با دقت بیشتری نگاه کنند. همه آنهایی که روندهای تصمیم گیری، تصمیم سازی و اعلام تصمیم در حوزه سیاست خارجی را می‌دانند، می‌دانند به کجا نگاه کنند و کجا بیان کننده مواضع حاکمیت در موضوعات حساس است.
* سفر پاپ به عراق
وی در پاسخ به سؤالی سفر پاپ به عراق را بسیار خوب و مهم برشمرد و گفت: نفس این سفر حائز اهمیت است که عراق با رشادت‌های مردم عراق و درایت مرجعیت و خون‌های پاکی که در مقابل افراطی گری و توطئه‌های خارجی ریخته شده امروز به فضای امنی رسیده است که در آن فضای امن می‌توان سفری به این خوبی و سازندگی را داشت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: قطعا پیام این سفر و سفرهایی از این دست عراق امن، آرام و بازگشته به صحنه آرامش است. دیدار انجام شده با مرجعیت عالی عراق آیت‌الله سیستانی هم در نوع خود نشانگر گفت‌وگوهای بین ادیان و تقریب ادیان است و پیامی ندارد جز پیام گفت‌وگو، صلح، دوستی و همکاری‌های تمدنی برخلاف آنهایی که به دنبال خشونت و خونریزی هستند.
سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: پیام‌هایی که در این دیدار مرجعیت عالی عراق اشاره کردند پیام‌های بسیار حائز اهمیتی است و توجه به عدالت و نقش ایمان در حل و فصل معضلات امروز جهانی، توجه به روش‌های عادلانه در مقابل ملل از جمله رفع تحریم‌ها و نکات دیگری که در این گفت‌وگو مطرح شد از جمله درخواست از رهبران عالی مذهبی جهان برای کمک به جهانی بهتر و حقوق حقه مردم فلسطین، همه از پیام‌هایی بود که از سوی مرجعیت عالی صادر شد و پیام‌های بسیار قابل توجهی بود.
* ریشه آنچه امروز در یمن اتفاق می‌افتد، تجاوز ۶ ساله و ظلم آشکاری است که به چندین میلیون یمنی می‌رود
وی درباره حملات دیروز به تاسیسات نفتی عربستان و واکنش ایران بیان کرد: ریشه آنچه امروز در یمن اتفاق می‌افتد، تجاوز ۶ ساله و ظلم آشکاری است که به چندین میلیون یمنی می‌رود. آنچه در یمن امروز شاهدیم بمباران‌های کوری است که در بخش‌های مختلف یمن اتفاق می‌افتد. برخی پیوستگی‌هایی است و اینکه چگونه از القاعده برای سرکوب مردم استفاده می‌شود.
خطیب‌زاده گفت: باید به ریشه‌ها توجه کرد. هر چه زودتر عربستان سعودی جنگ را خاتمه و محاصره را پایان دهد، قطعا به ابتکارات آقای گریفیتس در سازمان ملل و آمادگی‌های کشورهای مختلف برای حل و فصل موضوع در مسیر دیپلماتیک و سیاسی کمک خواهد کرد.
وی درباره تشکیل جلسه‌ای در شورای عالی امنیت ملی قبل از نشست شورای حکام و جزییات این جلسه که سؤال یکی از خبرنگاران بود نیز گفت: جلسه شورای عالی امنیت ملی کاملا مشخص است اولا رسانه‌ای نیست و به صورت منظم برگزار می‌شود و دستورکارهای آن هر چه نیاز به اطلاع رسانی باشد، اطلاع رسانی خواهد شد.
* موضوع ایران و آمریکا موضوع پالس و سیگنال نیست
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران و توافقات حاصله و اخبار مطرح شده مبنی بر اینکه پالس مثبتی از سوی ایران دریافت شده است، گفت: موضوع ایران و آمریکا موضوع پالس و سیگنال نیست. موضوع اجرای موثر مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی آمریکا و رفع تحریم‌ها به صورت کامل و جامع است و اینها نیاز به ارسال پالس و سیگنال ندارد . اینها گمانه‌زنی‌هایی است که دقیق نیست.
* منتظر اقدام عملی از سوی دولت کره هستیم
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری فارس درباره اظهارات مطرح شده مبنی بر آزادی ۳ میلیارد دلار از منابع مالی ایران در کره جنوبی، عراق و عمان گفت: در خصوص منابع ایران در کره جنوبی هنوز اقدام عملی ندیدیم و صحبت‌ها به اندازه کافی شده و منتظر اقدام عملی از سوی دولت کره هستیم.
* جرمی هانت بهتر می‌داند که اگر سنگ‌اندازی‌هایش نبود آنچه امروز اتفاق افتاد، چند سال پیش رخ می‌داد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار فارس درباره اظهارات «جرمی هانت» وزیر خارجه پیشین انگلیس در مورد نازنین زاغری و توصیه آن به ظریف برای بازگشت وی به انگلیس خاطرنشان کرد: اظهارات ریاکارانه امروز جرمی هانت، اقدامات مخرب و سنگ اندازی‌های چند سال قبل او را نمی‌پوشاند. خودش بهتر از هر کسی می‌داند که اگر آن سنگ اندازی‌ها و اقدامات مخرب نبود آنچه امروز اتفاق افتاد، چند سال پیش اتفاق می‌افتاد.
خطیب‌زاده با بیان اینکه در دولت انگلیس هم نقش مخرب ایشان را می‌دانند، اظهار داشت: دولت انگلیس باید حواسش باشد پروند‌ه‌هایی که در خصوص ایرانی‌هایی که به ناحق در انگلیس بدون حکم دادگاه دستگیر و در بدترین وضعیت نگهداری شدند و هم بر خلاف شئون دیپلماتیک، حقوق بشر و حقوق موضوعه آنها بود و دادگاه تمامی آن افراد را بعدا تبرئه کرد، همچنان در جمهوری اسلامی ایران مفتوح است.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در یک پروسه کاملا شفاف قضایی این مسیرها را پیگیری کرده است.
* وزیر خارجه آمریکا و دولت ایالات متحده آمریکا چند سال است که در اتوبان برعکس رانندگی کردند
خطیب‌زاده در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه ایران در جهت اشتباهی حرکت می‌کند و باعث می‌شود برنامه هسته‌ای آن خطرناک‌تر شود، خاطرنشان کرد: وزیر خارجه آمریکا و دولت ایالات متحده آمریکا چند سال است که در اتوبان برعکس رانندگی کردند و هر کسی از مقابل آمده فکر کردند آنها در مسیر اشتباه حرکت می‌‌کنند.
وی افزود: هر چه زودتر متوجه شوند که سمت اتوبان به کدام طرف است برای جامعه جهانی و چند جانبه‌گرایی بهتر است.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: مسیری که آمریکا باید تصحیح کند، مسیر کاملا روشنی است. اجرای کامل تعهداتش و توقف این جنایت علیه مردم ایران است. چند روز قبل شاهد بودید یک دختر ۶ ساله هدف این جنایت آمریکا قرار گرفته و اجازه نمی‌دهند دارو برای آن وارد شود.
خطیب‌زاده با ذکر این نکته که آمریکا باید بداند که مردم ایران هیچ وقت جنایات امروز آمریکا را فراموش نمی‌کند، اضافه کرد: دولت بایدن تا امروز همان مسیر دولت ترامپ را رفته است. اگر قرار بود با این بندبازی‌ها، ملاقاتی اتفاق بیفتد حتما با بند‌بازی‌های بهتر آقای ترامپ این ملاقات اتفاق می‌افتاد.مسیر خود را تصحیح کنند و اجرای موثر تعهداتشان را انجام دهند و آن وقت می‌توانند به عنوان یکی از اعضای برجام صحبت کنند.
* اروپا مشق خود را انجام نداده
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص عملکرد اروپا در برجام و اینکه آیا وزیر خارجه ایرلند وعده‌ای را برای اجرای تعهدات اروپا داده است، خاطرنشان کرد: اروپا مشق خود را انجام نداده و بعد از خروج آمریکا از برجام ۱۱ تعهد قطعی به ایران داد و هیچکدام را انجام نداد.
خطیب‌زاده یادآور شد: آنچه اتحادیه اروپا امروز انجام می‌دهد برای ایفای نقش هماهنگ کننده خودش، سعی می‌کنیم با نیت خوب و با خوبی ببینیم. ولی اروپا در کنار آمریکا به بسیاری از تعهدات خودش در حوزه رفع تحریمی عمل نکرده است. این پیام ما روشن بوده است و از سه کشور اروپایی عضو برجام همواره خواستیم به تعهدات خود عمل کنند. نامه‌های ظریف در ادوار مختلف در این خصوص رفته است.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ما منتظر اجرای برجام توسط اروپایی‌ها نیز هستیم.
* دیپلماسی مسیر بهتر و کم هزینه‌تر و درست‌تری است
وی گفت: پیام جمهوری اسلامی ایران یک پیام روشن بوده است. دیپلماسی مسیر بهتر و کم هزینه‌تر و درست‌تری است و هر چه زودتر طرف‌های ناقض برجام به تعهداتشان عمل کرده و به دیپلماسی برگردند، پاسخ بهتری از جمهوری اسلامی خواهند گرفت و تمامی اقدامات کاهشی و جبرانی ایران نیز برگشت پذیر هستند.
* آنچه ایران با همکاری آژانس انجام داد، گشودن یک پنجره دیپلماسی بود
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهارات یک مقام دیپلماتیک فرانسه بعد از عقب نشینی سه کشور اروپایی از صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام مبنی بر اینکه این عقب نشینی به خاطر دریافت نشانه‌های امیدوارکننده از سوی ایران بوده است، بیان کرد: موضوع برجام موضوع پیام نیست. آنچه ایران با همکاری آژانس انجام داد، گشودن یک پنجره دیپلماسی بود.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: دیپلماسی هم مساعی جمعی برای حل و فصل منافع همه طرفین و بر مبنای حقوق و قوانین بین‌المللی.
خطیب‌زاده اضافه کرد: امیدوارم این مسیر را همه طرف‌ها قدر بدانند چون مسیرهای دیگر را امتحان کرده و شکست آن را شاهد بودند.
* تحریم‌های دولت قبلی حتی بر روی کاغذ هم برداشته نشد
وی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکره ایران قبل از بازگشت آمریکا به برجام اظهار داشت: آمریکایی‌ها قدم اول را برنداشتند و تحریم‌های فراسرزمینی و یکجانبه که دولت قبلی اعمال کرد حتی بر روی کاغذ هم برداشته نشده است.
خطیب‌زاده ادامه داد: ما سه مرحله را گفتیم تعهد قطعی، اجرای موثر و بعد بازگشت به برجام. مسیر هماهنگی هم کاملا روشن است. اولا برجام تمامی جزییات را نوشته است و در آنجا اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده کامل روشن و مشخص است. بیش از آن باید شک کرد در بندبازی ایی که دیده و شنیده می‌شود.
وی گفت: دو ماه است دولت فعلی آمریکا همان مسیر را طی می‌کند. فشار حداکثری به شکست حداکثری تبدیل شده است و دولت فعلی آمریکا باید از اتوبانی که بر عکس رانندگی می‌کند برگردد و مثل همه در مسیر درست حرکت کند.
* فرافکنی مشکل عربستان سعودی را حل نمی‌کند
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اتهام عربستان به ایران در خصوص حمله پهپادی یمن به این کشور نیز گفت: ریشه بحرانی که در یمن امروز شاهدیم، جنگ است. جنگی که ولی‌عهد عربستان فکر می‌کرد سه هفته‌ای با کشتن مردم یمن می‌تواند به پایان برساند. ۶ سال است که مردم یمن با دست خالی در مقابل بمب‌های اروپایی و آمریکایی و پیچیده‌ترین و پیشرفته ترین سلاح‌های عربستان و بمباران‌های مختلف که تا به حال چندین بار بخش‌هایی از یمن با بمب‌های خوشه‌ای فرش شدند، خالی دفاع کنند.
وی گفت: فرافکنی مشکل عربستان سعودی را حل نمی‌کند. مشکل عربستان سعودی با توقف جنگ علیه فقیرترین همسایه خود اتفاق می‌افتد.
خطیب‌زاده بیان کرد: ایران از روز اول طرح چهار ماده‌ای داد و به دنبال حل و فصل سیاسی بود و همین امروز هم جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد بیشترین کمک موثر را بکند، اگر عربستان از این توهم جنگ برای حل و فصل موضوع یمن بیرون بیاید.
* گروهک ورشکسته منافقین
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره برگزاری دادگاهی برای بررسی دادخواست ۴۲ عضو سابق گروهک تروریستی منافقین نیز گفت: گروهک ورشکسته ادامه حیاتش را فقط با وطن فروشی و خیانت به منافع تک تک مردم ایران انجام داده است. آنچه در دادگاه شاهد بودید، چهره عریان این گروهک در سال‌های مختلف بود. شاید جوانان امروز فراموش کرده باشند که این گروهک در داخل ایران چه جنایت‌هایی را انجام داد و چگونه به دامان صدام حسین دشمن ایران پناه برد و چگونه به عنوان بخشی ارتش صدام حسین جوانان این ملت را به خاک و خون کشید و چگونه در دامن دشمنان این ملت بعدا پناه برد.
وی افزود: فکر نمی‌کنم ارزشی بیشتری در پرداختن به این گروهک ورشکسته باشد. ولی آنچه در دادگاه اتفاق افتاد یک موضوع کاملا روشنی است و براساس حکم دادگاه و مستندات وزارت خارجه بهتر می‌تواند پیگیری‌های حقوقی و بین‌المللی خود را در فضای بین‌المللی ادامه دهد.
