«سید عباس موسوی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرگزاری ترند به تشریح روند کنونی همکاری‌های دو کشور و مناسبات دوجانبه در حوزه‌های مختلف پرداخت.
* هیچ دو کشوری در جهان وجود ندارند که تا این اندازه به هم نزدیک باشند
وی عنوان کرد: بی تردید وجود اشتراکات فراوان تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی، دینی و مذهبی بین دو ملت دوست و برادر ایران و جمهوری آذربایجان، سبب شده تا من هم در کشور زیبای شما به هیچ وجه احساس غربت و دلتنگی نکنم و اینجا را منزل دوم خودم بدانم. به جرأت می‌توانم بگویم که هیچ دو کشوری در جهان وجود ندارند که تا این اندازه به هم نزدیک باشند. وجود چنین اشتراکات ارزشمند در کنار برخورداری دو کشور از ظرفیت‌های اقتصادی بالقوه، ظرفیت بالایی را برای گسترش همکاری‌ها در همه زمینه‌ها به ویژه در بخش‌های اقتصادی بین ایران و جمهوری آذربایجان فراهم آورده است.
موسوی اضافه کرد: شخصا اعتقاد دارم با وجود اینکه هر دو کشور از ظرفیت‌های بالایی برای توسعه روابط اقتصادی دوجانبه برخوردار هستند، اما همکاری‌های اقتصادی فیمابین ، همپای روابط خوب سیاسی دو کشور گسترش نیافته و به همین دلیل یکی از اصلی‌ترین اهداف من در این ماموریت، تلاش برای تقویت مناسبات اقتصادی با آذربایجان است.
وی یادآور شد: البته در گذشته نیز با تلاش‌های فراوان همکاران من در سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو و همکاری نزدیک برادران عزیزم در بخش‌های مختلف در جمهوری آذربایجان، پروژه‌های مشترک ارزشمندی برای تقویت روابط اقتصادی دو کشور طراحی و گام‌های رو به جلویی نیز در مسیر توسعه مناسبات اقتصادی دوجانبه برداشته شده است.
* حجم روابط تجاری دو کشور در حال حاضر مطلوب نیست و در حدود ۵۰۰ میلیون دلار است
موسوی با اشاره به اظهارات الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان درباره اهمیت جایگاه جمهوری اسلامی ایران در روابط اقتصادی با جمهوری آذربایجان و تأکید بر ضرورت همکاری‌های نزدیکتر مسئولان دو کشور برای اجرایی شدن هر چه سریع‌تر پروژه‌ها خاطرنشان کرد: با توجه به اراده سیاسی محکم و دقت نظر روسای جمهور هر دو کشور برای توسعه هر چه بیشتر مناسبات اقتصادی فیمابین، این امر مسئولیت من و دوست خوبم آقای بنیاد حسین اف سفیر جمهوری آذربایجان در ایران را برای دستیابی به اهداف مورد نظر سنگین‌تر خواهد کرد.
موسوی در تشریح روابط تجاری ایران و جمهوری آذربایجان و حجم مبادلات تجاری نیز بیان کرد: حجم روابط تجاری دو کشور در حال حاضر مطلوب نیست و در حدود ۵۰۰ میلیون دلار است که بسیار پایین تر از حد انتظار می باشد. معتقدم با همکاری‌های نزدیک و اجرای پروژه‌های مشترک بیشتر، قادر خواهیم بود تا حجم روابط را تا سقف ۵ میلیارد دلار افزایش دهیم. البته شیوع بیماری کرونا طی هفت، هشت ماه گذشته در جهان نیز باعث بروز آثار منفی بر کاهش روابط تجاری دو کشور شده که امیدوارم با انجام اقدامات سنجیده و زمانبندی شده بتوانیم اشکالات به وجود آمده را مرتفع کنیم. به همین دلیل در نظر دارم تا با رایزنی‌های مختلفی که طی هفته‌های پیش رو به ترتیب با بخش‌های اقتصادی آذربایجان انجام خواهم داد، موانع و مشکلات احتمالی را شناسایی و با کمک برادران آذری آنها را برطرف کنیم.
* تکمیل کریدور شمال - جنوب اصلی‌ترین پروژه در دستور کار ایران و آذربایجان
سفیر ایران در باکو درباره کریدور شمال - جنوب و اقدامات به عمل آمده برای تسریع در ساخت آن نیز با بیان اینکه کریدور شمال - جنوب یکی از مهمترین کریدورهای منطقه‌ای و جهان است، اظهار داشت: این کریدور از یک سو شبکه ریلی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را به هم متصل می‌کند و از سوی دیگر بستر مناسبی را برای مسیر حمل و نقل چند وجهی از هند تا روسیه و حتی از شرق تا اروپا را فراهم می‌آورد. از آنجا که این مسیر ترانزیتی یکی از مقرون به صرفه‌ترین و امن‌ترین مسیرهای ترانزیتی منطقه است، از این رو تکمیل این کریدور ، جزو اصلی‌ترین پروژه‌های در دستور کار ایران و آذربایجان می‌باشد.
وی اضافه کرد: درحال حاضر چند اقدام همزمان برای بهره برداری سریع‌تر از این پروژه در حال انجام است که می‌توان به ساخت قطعه راه آهن رشت - آستارا ، پایانه ریلی در آستارا و همچنین احداث پنج پل روگذر بر روی رودخانه‌های مرزی دو کشور اشاره کرد.
موسوی گفت: اگرچه به واسطه شیوع کرونا چند ماهی در عملیات ساخت این پروژه‌ها وقفه بوجود آمده، اما با توجه به اقدامات و هماهنگی‌هایی که به عمل آمده، بزودی شاهد شروع مجدد عملیات ساخت و ساز در این پروژه‌ها خواهیم بود.
این دیپلمات ارشد ایرانی در عین حال یادآور شد: علیرغم تکمیل نشدن برخی از مسیرها، با این وجود امر ترانزیت کالا در این مسیر از خلیج فارس تا پایانه ریلی آستارا فعالانه و به شکل ترکیبی در حال انجام است. ضمن اینکه جا دارد در همین جا از همکاری نزدیک مسئولان آذربایجان که در شرایط سخت کرونایی امکان ادامه تردد ترانزیتی کالا را فراهم کردند، تشکر و قدردانی کنم.
* تشریح طرح‌ها در استان‌های همجوار ایران با جمهوری آذربایجان
وی در تشریح طرح‌ها در استان‌های همجوار ایران با جمهوری آذربایجان هم با اشاره به بازدیدش از چهار استان همجوار با جمهوری آذربایجان قبل از شروع ماموریتش عنوان کرد: ساخت نیروگاه حرارتی ۵۰۰ مگاواتی در آستارای آذربایجان، از جمله طرح‌هایی است که امیدوارم بزودی مراسم کلنگ زنی آن برگزار شود. از دیگر پروژه‌های مرزی می‌توان به ساخت پایانه ریلی در آستارای ایران اشاره کرد که البته لازم است تا مسئولان راه آهن دولتی آذربایجان در این خصوص با سرعت بیشتری کارها را به پیش ببرند، طرح ساخت شهرک صنعتی همجوار در منطقه پارس آباد اردبیل و ایمیشلی آذربایجان که در مرحله رایزنی کمیته‌های فنی دو کشور برای تنظیم متن نهایی یادداشت تفاهم مربوط می‌باشد. همچنین ساخت پل روگذر خودرویی بر روی رودخانه آستارا چای و طرح اتصال شبکه ریلی اردبیل به راه آهن آذربایجان نیز از جمله پروژه‌های در دستور کار دو کشور هستند که ان‌شاءالله بزودی شاهد پیشرفت‌های خوبی در این رابطه خواهیم بود.
* تلاش برای اخذ اجازه ورود برخی از سرمایه گذاران و مدیران ایرانی پروژه‌های مشترک به آذربایجان
سفیر ایران در باکو در ارزیابی از روابط و همکاری‌های ایران و جمهوری آذربایجان بعد از شیوع ویروس کرونا عنوان کرد: متاسفانه پاندمی کرونا نه تنها بر روابط تجاری ایران و آذربایجان بلکه بر کل مناسبات اقتصادی کشورهای جهان اثرات منفی فراوانی برجا گذاشته و باعث کاهش رشد اقتصادی کشورها شده است. اما برای جلوگیری از آثار تخریبی بیشتر این ویروس منحوس بر مناسبات تجاری ایران با آذربایجان، چندین مورد نشست ویدئو کنفرانسی بین مقامات عالی دو کشور، طی ماه‌های گذشته برگزار و راه‌های مبارزه با ویروس کرونا برای جلوگیری از آثار تخریبی بیشتر این ویروس بر همکاری‌های اقتصادی دو کشور بررسی شد.
موسوی ادامه داد: در تلاش هستیم تا به منظور پیگیری برخی پروژه‌های تقویت کننده روابط تجاری دو کشور، اجازه ورود برخی از سرمایه گذاران و مدیران ایرانی پروژه‌های مشترک به آذربایجان را با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط در جمهوری آذربایجان، اخذ کنیم.
سفیر ایران در باکو در خصوص توافقنامه موجود بین آذر انرژی جمهوری آذربایجان و توانیر ایران هم بیان کرد: در واقع همکاری ایران و جمهوری آذربایجان در بخش همکاری‌های برقی، از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی شروع شده و هنوز ادامه دارد، دو کشور در راستای ایجاد زیرساخت‌های انتقال و مبادله انرژی برق با یکدیگر همکاری می‌کنند و ساخت خطوط انتقال برق «ایمیشلی - پارس آباد» از این موارد است.
وی اضافه کرد: ارزیابی ما از این قرارداد مثبت است چون هر قرارداد سازنده‌ای که بین دو کشور امضاء شود و بتواند به توسعه و بهبود رفاه اجتماعی مردم دو کشور کمک کند، مفید خواهد بود. بدون شک قرارداد بین توانیر و آذرانرژی از این جنس است و ما تلاش می‌کنیم تا همکاری‌ها با کشور دوست و برادر آذربایجان در حوزه‌های مختلف از جمله در حوزه برق ادامه داشته باشد.
* ۱۶۰ مگاوات برق در منطقه پارس آباد مغان از آذربایجان دریافت می‌کنیم
موسوی درباره میزان برق صادراتی از آذربایجان به ایران هم گفت: بر اساس این قرارداد، ایران به طور یکجانبه به میزان ۱۶۰ مگاوات برق در منطقه پارس آباد مغان از آذربایجان دریافت می‌کند.
وی درباره ادامه همکاری با توجه به اینکه این توافقنامه رو به پایان است نیز اظهار داشت: آخرین بار این قرارداد از تاریخ ۲۵ می لغایت پایان دسامبر سال ۲۰۲۰ تمدید شد و از ۶ ژوئن ۲۰۲۰، ایران ۱۶۰ مگاوات برق در منطقه پارس آباد از آذربایجان وارد می‌کند. اراده دو طرف بر تمدید این قرارداد است و هر دو طرف علاقه‌مند هستیم تا همکاری‌ها ادامه داشته باشد. البته بین گروه‌های فنی دو کشور مذاکراتی نیز پیرامون چگونگی گسترش همکاری‌ها در این خصوص انجام شده است.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: تمایل داریم تا نه تنها این قرارداد تمدید شود، بلکه علاوه بر آن ظرفیت همکاری‌های برقی دو کشور نیز خیلی بیشتر از ۱۶۰ مگاوات ساعت افزایش داده شود. طرف ایرانی همچنین علاقه‌مند است تا در حوزه برق، تبادلات دوجانبه نیز صورت پذیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا در چشم انداز روابط برقی بین دو کشور برای توافقنامه جدید بین دو شرکت اقداماتی انجام شده؟ گفت: بله. توافقات خوبی صورت گرفته است. ما به دنبال آن هستیم تا میزان مبادلات را بسیار افزایش داده و شبکه برق دو کشور را به یکدیگر متصل کنیم. ضمن اینکه امکان تبادل ۸۰۰ مگاوات برق با جمهوری آذربایجان نیز فراهم آمده است. علاوه بر این دو طرف پیرامون ساخت یک نیروگاه حرارتی ۵۰۰ مگاواتی در منطقه آستارای آذربایجان به توافق رسیده‌اند. قرار است گاز این نیروگاه را طرف ایرانی تامین کند و برق تولیدی در آن یا به ایران فروخته شود و یا به یک کشور ثالث صادر شود که البته مذاکرات در خصوص تنظیم یادداشت تفاهم مورد نظر در جریان بوده و هنوز نهایی نشده است.
* بزودی شبکه برق ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه به هم متصل می‌شود
وی در خصوص سنکرون سازی برق دو کشور و اقدامات انجام شده در این خصوص نیز اظهار داشت: مذاکرات سه جانبه‌ای برای ایجاد یک کریدور انرژی بین ایران، آذربایجان و روسیه در جریان است که بر اساس آن، موضوع سنکرون کردن شبکه‌های برق سه کشور مطرح می‌باشد. بدیهی است از آنجا که این پروژه برای هر سه کشور بسیار مفید است، توافق شده تا بزودی شبکه برق سه کشور به یکدیگر متصل و امکان بهره برداری از برق مازاد هر یک از این کشورها برای طرف‌های دیگر فراهم شود. چنانچه بهره‌برداری از این پروژه نهایی شود، امنیت و کیفیت انرژی آذربایجان، ایران و روسیه به درجه بالاتری ارتقاء خواهد یافت.
موسوی اضافه کرد: بر اساس توافقات و مذاکرات فنی انجام شده بین معاونان وزرای انرژی ایران، آذربایجان و روسیه، قرار است تا شرکت مهندسی و مشاوره‌ای موننکو از ایران، مطالعات فنی را انجام دهد و عملیات ساخت زیرساخت‌ها برای اتصال شبکه برق سه کشور را به انجام رساند که این امر در جریان است و تا چند ماه آینده به پایان رسیده و پس از آن وارد مرحله اجرایی خواهد شد.
سفیر ایران در باکو اظهار داشت: با بهره برداری از این پروژه، نیازهای فصلی هر سه کشور نیز برطرف خواهد شد. همانطور که می‌دانید پیک مصرف برق در برخی کشورها با یکدیگر متفاوت است و این افزایش مصرف در یک فصل مشخصی اتفاق می‌افتد. برای مثال اوج مصرف برق در ایران در فصل تابستان اتفاق می‌افتد در حالی که در روسیه اوج مصرف در فصل زمستان است. از این رو ما می‌توانیم با استفاده از این ظرفیت، در زمان اوج مصرف خود، از برق مازاد روسیه استفاده کنیم و در زمان غیر پیک، به همان میزان، برق را از طریق شبکه برق آذربایجان در اختیار روسیه قرار دهیم. این نوع همکاری‌ها باعث می‌شود که کشورها در ساخت تاسیسات برقی که خیلی هم پرهزینه هستند صرفه جویی کرده و در عوض از برق مازاد کشور متصل به شبکه، استفاده کنند.
* مذاکرات فنی برای نحوه اجرایی شدن ترانزیت برق آذربایجان به ترکیه از طریق ایران، در جریان است
وی درباره ایجاد پل برقی بین ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان هم اظهار داشت: مذاکرات فنی برای نحوه اجرایی شدن ترانزیت برق آذربایجان به ترکیه از طریق جمهوری اسلامی ایران، بین کارشناسان دو طرف در جریان است که در صورت نهایی شدن، ما می توانیم برق آذربایجان را در مناطق مرزی با آذربایجان تحویل گرفته و در مرز ایران با ترکیه به آن کشور تحویل بدهیم. امیدوارم که هر چه سریع‌تر این پروژه نیز در کوتاهترین زمان ممکن نهایی شده و زمینه دوستی بیشتر سه کشور دوست و برادر را فراهم کنیم.
