این سردرگمی ناشی از اشتباه فاحش دونالد ترامپ ، رئیس جمهور قبلی آمریکا به خاطر خروج از برجام و شکست سیاست فشار حداکثری او در برابر ایران است. از سویی به محض اینکه اتحادیه اروپا دوباره در کنار آمریکا قرار گرفته است، بایدن به این فکر افتاده است که شاید بتواند با تکیه بر همان فشارها امتیازات بیشتری از ایران بگیرد.
از یک سو تجربه شکست خورده ترامپ، بایدن را به سمت بازگشت به توافق هسته ای سوق می دهد و از سوی دیگر او تصور می کند که می تواند با همکاری اروپا و با استفاده از تحریم های موجود، امتیازات بیشتری را از ایران بگیرد و به توافقی فراگیرتر از توافق فعلی دست یابد.
یکی دیگر از شواهد نوسان در مواضع دولت بایدن، بیانیه مشترک نشست وزرای خارجه آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکاست. آنها در این بیانیه نگرانی خود را بابت اقدام اخیر ایران به تولید اورانیوم غنی شده 20 درصد اعلام کرده و از این کشور خواسته اند از هر گونه اقدام دیگری به خصوص تعلیق پروتکل الحاقی و جلوگیری از بازرسی خودداری کند.
نکته قابل توجه در این بیانیه این است که کوچکترین اشاره ای به علت کاهش تعهدات ایران به برجام از جمله خروج آمریکا از این توافق و بدعهدی کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات خود در توافق، نکرده است.
به عبارت دیگر آمریکا و سه کشور اروپایی به جای بررسی علت، به معلول پرداخته اند.
یکی دیگر از شواهد نوسان بایدن در قبال موضوع بازگشت به برجام، سخنرانی اخیر او در کنفرانس امنیتی مونیخ بود؛ وی در این کنفرانس اعلام کرد که دولتش حاضر است به شرکای بین المللی خود دوباره به بحث درباره برنامه هسته ای ایران بپردازد. برخی این حرکت را تأکیدی از سوی وی برای بازگشت به برجام تلقی کرده اند.
بایدن خیلی باید احمق باشد که بخواهد مشی رئیس جمهور شکست خورده قبلی را در قبال ایران تکرار کند و باز باید احمق تر باشد که تصور کند چیزی را که ترامپ نتوانست به دست بیاورد، او با تکیه بر مواضع اروپا بتواند کسب کند. تکیه بایدن به مواضع اروپایی ها، اقدامی نابجاست و هرگز نمی تواند مواضع ایران را تحت تأثیر قرار دهد. زیرا اروپا در دوره زمامداری ترامپ، هیچ گونه حمایتی از ایران نکرد که اکنون این کشور نگران از دست رفتن این حمایت در زمان بایدن شود. اروپا همیشه دنباله رو آمریکا بوده و هست زیرا اساسا به خودی خود نمی تواند عنصری تعیین کننده در عرصه سیاست بین الملل باشد. اروپا همانطور که در زمان ترامپ در کنار آمریکا بود در زمان بایدن هم همین مواضع را حفظ می کند و هرگز در کنار ایران نبوده و نخواهد بود.
بایدن وقت زیادی ندارد و باید تکلیف خود را در قبال بازگشت کشورش به برجام روشن کند. ایران در 23 فوریه جاری عمل داوطالبانه به پروتکل الحاقی و فعالیت بازرسان آژانس را متوقف خواهد کرد و اینجاست که بایدن متوجه هزینه گزاف ادامه مشی ترامپ خواهد شد.
در طرف مقابل، تهران مواضع خود را تغییر نخواهد داد. حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر ایران به صراحت و قاطعانه اعلام کردند: "آن طرفی که حق دارد برای ادامه کار برجام شرط معین کند ایران است.... و این شرط را هم گذاشتیم و گفتیم و هیچ کس هم از آن عدول نخواهد کرد و آن این است که اگر می خواهند ایران به تعهدات برجامی برگردد باید آمریکا تحریم ها کلا لغو کند؛ آن هم نه به زبان و روی کاغذ که بگوید لغو کردیم؛ نه، بایستی در عمل تحریم ها را لغو کنند و ما راستی آزمایی کنیم که درست تحریم ها لغو شده، آن وقت ما هم به این تعهدات برجامی برمی گردیم این سیاست قطعی جمهوری اسلامی است و مورد اتفاق مسئولان کشور هم هست و از این سیاست برنخواهیم گشت."
