سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام صبح امروز چهارشنبه در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در دانشگاه علم و صنعت با اشاره به روند هشت ساله برگزاری این همایش گفت: برگزاری مداوم همایش اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد اگر در یک راهبرد متمرکز باشیم می‌توانیم به موفقیت بیشتری دست یابیم.
وی افزود: برخی در واکنش به اصطلاح اقتصاد مقاومتی عنوان می‌کنند که امروز دنیای روابط خارجی است و نمی‌توان بدون رابطه با کشورها پیشرفت کرد. اتفاقاً این حرف درستی است و منافاتی با اقتصاد مقاومتی ندارد چرا که یک روی دیگر اقتصاد مقاومتی تعامل سازنده با کشورهاست. اگر می‌خواهیم جهش تولید داشته باشیم لازمه آن صادرات است که برای داشتن صادرات باید تعامل سازنده با دنیا داشته باشیم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: این نکته که چه اشتراکاتی با دیگر کشورها داریم و روی این اشتراکات سرمایه گذاری کنیم تا تبدیل به فرصت شود، نکته مهمی است. چون دشمن تمام تلاش خود را می‌کند تا ما تحریم شویم و با دیگر کشورها تعامل نداشته باشیم.
جلیلی اظهار کرد: یکی دیگر از اهرم‌های مورد استفاده دشمن آن است که به موازات خط تحریمی که دارد، در عرصه تعاملات جمهوری اسلامی نیز حرکت‌هایی در بستر اقتصاد انجام دهد تا فرصت‌های اقتصادی ما را تخلیه کند، ولی وظیفه ما این است که حرکات دشمن را شناسایی کرده و تمهیدات لازم را برای مقابله با آن بیندیشیم تا تحریم‌ها خنثی و بی اثر شود.
وی ادامه داد: یکی از بستر‌های تعامل با دیگر کشورها خصوصاً منطقه و علی الخصوص همسایگان، داشتن روابط اقتصادی با آنهاست تا تحریم‌ها را بی اثر کند. عرصه سیاست خارجی در حوزه اقتصادی و دیپلماسی اقتصادی، عرصه‌ای از تعامل‌ها و تقابل‌ها است و طیف گسترده‌ای از کشورها را شامل می‌شود.
جلیلی خاطرنشان کرد: ده‌ها کشور داریم که می‌توانند اختلافات و اشتراکات گسترده‌ای با ما داشته باشند و فرصت‌های زیادی برای تعامل با ما ایجاد می‌شود. در عرصه دیپلماسی اقتصادی ممکن است دشمن نداشته باشیم، اما رقابت وجود دارد. ممکن است کشوری دوست ما باشد، اما این دوستی به این معنا نیست که منافع اقتصادی را معطل ما بگذارد. ممکن است اولویت آن کشور ایران باشد، اما اگر ایران وارد بازار این کشور نشود، آن‌ها هم معطل ما نخواهند ماند.
وی افزود: اگر ظرفیت‌های رقابتی را تقویت نکنیم به این معنی نیست که این صحنه خالی بماند و از رقبای دیگر استفاده خواهد کرد. حال اگر رقیب شما دشمن تان هم باشد که در مقام استفاده بیشتر و سوءاستفاده وارد این عرصه می‌شود.
وی در ادامه به برخی تحرکات منطقه برای کاهش وضعیت رقابتی ایران اشاره و تصریح کرد: آنچه از این تحرکات می‌بینیم، این است که دشمن در حال افزایش شتاب اجرای این تحرکات است و اگر ما از مزیت‌های خود استفاده نکنیم، از آن‌ها جا می‌مانیم.
جلیلی گفت: به عنوان مثال ما وضعیت‌های نسبی در بخش نفت و گاز، انرژی و حمل و نقل داریم که شرایط مناسبی را برای ما ایجاد کرده است که اگر از آن‌ها استفاده کنیم، تحریم‌ها خنثی می‌شود و اگر استفاده نکنیم دشمن در اعمال فشار خود موفق خواهد شد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: در حوزه حمل و نقل ترانزیتی ما در کریدور شمال و جنوب و شرق به غرب دنیا قرار داریم. همچنین جایگاه خوبی در جنوب شرق آسیا داریم. اگر کریدور‌های دوغارون -جلفا، بندرعباس- آستارا و سرخس- چابهار شکل بگیرد، فرصت‌هایی در این سه کریدور وجود دارد که طبق محاسبات کارشناسان امکان جابجایی ۵۰ میلیون تن کالا با درآمد ۴ میلیارد دلاری در سال وجود دارد که می‌تواند به سه برابر آن هم افزایش یابد و سالانه ۱۵۰ میلیون تن کالا با درآمد ۱۲ میلیارد دلاری به دست آوریم.
وی افزود:، اما در این منطقه در اطراف ما حرکت‌هایی در حال شکل گیری است و خطوط موازی ترانزیتی ایجاد می‌شود تا وضعیت ترانزیتی ایران را خنثی کند. کریدور چین- آسیای میانه- دریای خزر- قفقاز- ترکیه- اروپا در حال شکل گیری است. توافق نامه‌هایی در این عرصه امضا شده و کشور‌های مختلف درباره آن مذاکره داشته اند. همچنین در ادامه این مسیر از اوکراین تا لهستان خط دیگری در حال احداث است تا مسیر ترانزیتی ایران بی خاصیت شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به یکی دیگر از تحرکات حذف وضعیت ترانزیتی ایران اشاره و تصریح کرد: ما باید مسیر چابهار- سرخس به آسیای میانه را هرچه سریع‌تر احداث کنیم، چون مسیر ریلی گوادر -کابل – مزارشریف – تاشکند به سمت دریای خزر و اروپا در حال شکل گیری است؛ بنابراین عرصه ترانزیت، عرصه‌ای نیست که خالی بماند بلکه عرصه رقابت هاست.
جلیلی گفت: علاوه بر مسیر‌هایی که در شمال ایران در حال شکل گیری است، در جنوب ایران نیز مسیر‌های دیگری دشمنان در حال احداث هستند تا اهمیت تنگه هرمز برای عبور انرژی از آن را کاهش دهند. در جنوب خلیج فارس، مسیر‌های ریلی میان بحرین، عمان و عربستان به سمت دریای سرخ در حال شکل گیری است.
وی بیان کرد: در عراق نیز خطوط لوله گسترده انتقال نفت در حال ایجاد است تا وضعیت حمل و نقلی ایران کاهش یابد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از سخنان خود درباره وضعیت صادرات گاز ایران، گفت: ما دومین ذخایر گاز را داریم، اما هفدهمین کشور صادر کننده گاز هستیم. در حال حاضر ۵ میلیارد مترمکعب صادر می‌کنیم که می‌تواند تا ۱۳ میلیارد مترمکعب با شرایط موجود افزایش یابد.
وی افزود: خطوط موازی انتقال لوله گاز در اطراف ما در حال کارگذاری است تا فرصت‌های صادرات گاز ما کاهش یابد. به عنوان مثال پروژه تاپی از هند به پاکستان و سپس به افغانستان، ترکمنستان، دریای خزر، گرجستان، ترکیه و اروپا برای انتقال گاز در حال اجرا است. ممکن است بسیاری از این طرح‌ها هنوز موفق نشده باشد، اما ما باید وضعیت‌های خود را تقویت کنیم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: در کشور ما در برخی از فصول سال، ۲۰ گیگابایت ظرفیت مازاد تولید برق داریم. اگر تنها نیمی از آن صادر شود که با احتساب هر کیلووات معادل ۱۰ سنت، می‌توانیم ساعتی یک میلیون دلار و در ۶ ماه دو میلیارد دلار درآمد داشته باشیم. همچنین با توجه به بالابودن ذخایر گاز می‌توانیم گاز را به برق تبدیل کرده و برق را صادر کنیم، اما اینگونه نیست کشور‌های دیگر منتظر ما بمانند تا به آن‌ها برق بدهیم.
جلیلی گفت: افغانستان و عراق وارد کننده برق ایران هستند، اما تلاش‌هایی صورت می‌گیرد که برخی از کشورها، بازار برق عراق را به دست آورند. آمریکا نیز در حال اجرایی کردن طرحی در افغانستان است که این کشور از ما برق نگیرد و از کشور‌های آسیای میانه برق به افغانستان صادر شود.
وی با بیان اینکه دشمنان از تعمیق روابط دوستی ایران و عراق ناراحت هستند، تصریح کرد: در حالی که بعد از سقوط صدام بسیاری از کشور‌های غربی حاضر به رابطه با عراق نبودند، اما در حال حاضر به عراق می‌گویند به شما برق می‌دهیم به شرط آنکه از ایران وارد نکنید.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره وضعیت صادرات پتروشیمی اظهار داشت: بازار محصولات پایین دستی پتروشیمی در منطقه ۱۳۰ میلیارد دلار است در حالی که حداقل تولید ایران در بخش صنایع پایین دستی پتروشیمی ۱۲ میلیون تن است، ولی فقط با یک سوم ظرفیت در حال تولید هستیم.
وی افزود: اگر ۱۵ درصد بازار پتروشیمی منطقه را به دست آوریم، درآمد ۲۰ میلیارد دلاری برای کشور در پی خواهد داشت.
جلیلی درباره وضعیت فعلی عراق و سوریه گفت: این دو کشور پس از پشت سر گذاشتن شرایط جنگی در حال بازسازی گسترده هستند که بازار بزرگی در این کشورها برای ما شکل گرفته است.
وی افزود: اگر امروز گفته می‌شود اقتصاد مقاومتی به معنای یک تعامل گسترده و سازنده با جهان است نباید فقط به چند کشور معدود توجه کنیم. به عنوان مثال صادرات ما به افغانستان در سال ۹۵ که گشایش اقتصادی بود، دو برابر ۲۸ کشور اتحادیه اروپا بود؛ بنابراین باید فرصت‌ها را شناسایی کنیم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: دشمن وقتی تحریم می‌کند می‌گوید نفت نفروشید. می‌بینید که بازار پتروشیمی منطقه ۱۳۰ میلیارد دلار است که اگر تقویت شود نیازی به فروش نفت نداریم.
جلیلی اظهار کرد: اینکه ایران کشوری است که به لحاظ ذخایر، موقعیت استراتژیک، نیروی انسانی تحصیل کرده، شرکت‌های دانش بنیان با فناوری‌های بالا و … است شکی نیست، اما به این معنا نیست که دیگر کشورها منتظر ما می‌مانند. می‌بینیم که چند سال تمام ظرفیت کشور را معطل ا ین می‌گذارند که به فلان کنوانسیون ملحق شویم که شاید تأثیر مؤثری هم نداشته باشد، اما از ظرفیت‌های صادراتی غافل می‌شویم که می‌تواند در جهش تولید مؤثر باشد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: اینکه دشمن به سراغ گزینه نظامی نمی‌رود این است که مقاومت ما را در هشت سال دید؛ لذا به سراغ گزینه‌های دیگر از جمله تحریم اقتصادی رفت. اگر ظرفیت‌های اقتصادی خود را تقویت کنیم، گزینه نظامی از دسترس دشمنان خارج خواهد شد.
