روزنامه قطری «العربی الجدید»، امروز (چهارشنبه)، به نقل از منابع ترکیهای مطلع از توافقات صورت گرفته در پانزدهمین گردهمایی کارشناسان ارشد کشورهای عضو روند آستانه در شهر سوچی روسیه، گزارش داد که کشورهای ضامن روند آستانه (ایران، ترکیه و روسیه) بر تمدید توافق آتشبس در ادلب (شمال غرب سوریه) توافق کردهاند؛ توافقی که در تاریخ پنجم ماه مارس سال گذشته میلادی میان «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه و «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه صورت گرفت.
پیشتر، آنکارا و مسکو توافق کرده بودند که برای نظارت بر منطقه کاهش تنش در شهرکهای نزدیک ادلب، گشتزنیهای مشترک برقرار کنند. دو طرف همچنین توافق کردند که در طول بزرگراه اِم۴ سوریه یک گذرگاه امنیتی به عمق ۶ کیلومتر هم از شمال و هم از جنوب ایجاد شود.
ادامه آتشبس در ادلب
منابع یادشده به العربی الجدید در این خصوص گفتند که ایجاد آرامش در استان ادلب سوریه، مهمترین نکتهای است که در بیانیه پایانی نشست سوچی، امروز، بدان اشاره خواهد شد؛ گامی که با توافق کشورهای تضمینکننده روند آستانه صورت گرفت.
امروز، پانزدهمین دور گفتوگوهای روند آستانه به کار خود خاتمه خواهد داد؛ گفتوگوهایی که در روز نخست آن، دیروز (سهشنبه)، هیأتهای مشارکتکننده پس از دیدارهایی دوجانبه، موضوعات بسیاری مورد بحث و بررسی قرار دادند و در نهایت، این روند با دیدار سهجانبه کشورهای تضمینکننده روند آستانه ایران، روسیه و ترکیه خاتمه یافت.
منابع مذکور خبر دادند که در دیدارهای هیأتهای مشارکتکننده، گفتوگوهایی درباره گشایش جاده بینالمللی ام-۴ که حلب را به لاذقیه متصل میکند، صورت گرفت؛ با این حال، هیچ تصمیمی در این خصوص اتخاذ نشد.
بر اساس این گزارش، عملیات گشایش جاده مذکور در سایه عدم شفافیت راهکار سیاسی نوعی «چالش مردمی» به شمار میرود و علیرغم سعی ترکیه برای برقراری امنیت در این جاده، «این مسأله تنها به وضعیت میدانی مرتبط نیست بلکه نظر مردمی نیز در آن نقش دارد».
کمیته قانون اساسی سوریه
در ارتباط با کمیته قانون اساسی سوریه، در نشستهای یادشده، نتایج دور پیشین این کمیته مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بر اهمیت کار کمیته قانون اساسی و پیشبرد آن تأکید شد.
بر اساس این گزارش، «گئر پدرسون» فرستاده سازمان ملل متحد در امور سوریه به منظور مشخص کردن برنامهها و تاریخ دور جدید و همچنین ساز و کارِ کار کمیته دورههای جدیدی برگزار خواهد کرد.
منابع ترکیهای در این خصوص گزارش دادند که هیأت ترکیهای در ارتباط با بازگشت آورگان سوریهای پیشنهاد برگزاری یک اجلاس را مطرح کرد که طرف ایرانی و روس با استناد به اینکه اجلاسی مشابه در دمشق برگزار شد، این پیشنهاد را نپذیرفتند.
العربی الجدید در ادامه گزارش داد که رسانهها روز گذشته اخباری منتشر کردند مبنی بر اینکه معارضان شروط خود را برای پیوستن شبهنظامیان کُرد موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد) به جریان مذاکره سایسی مطرح کردند؛ با این حال، برخی منابع معارض تأکید کردند این موضوع به صورت اتفاقی، روز گذشته، در دیدار با هیأت روسی مطرح شد آن هم در پاسخ به سؤالی فرعی و شفاهی از جانب طرف روس.
این روزنامه قطری در ادامه نوشت که معارضان، پیشتر، برای پیوستن قسد به روند سیاسی در کنار خود، شروطی را مطرح کرده بودند آن هم بدون سندی رسمی که این موضوع طبق گفته آنها « به علت محدودیت تأثیر طرف روس بر این نیروها، بایست از جانب طرف آمریکایی مورد بررسی قرار گیرد».
از طرفی دیگر، روزنامه العربی الجدید به نقل از معارضان سوریه مینویسد، مهمترین پروندههایی که در دیدار مورد بحث و بررسی قرار گرفت، موضوع کمیته قانون اساسی سوریه، پرونده آتشبس در ادلب و همچنین پروندههای افراد بازداشت شده بود که به ادعای منابع یادشده، هیأتهای کشورهای تضمینکننده روند آستانه اختلافات بسیاری در این خصوص داشتند بویژه در ارتباط با کمیته قانون اساسی و آتشبس در استان ادلب.
طبق این گزارش، روز سهشنبه، هیأت «نظامی» معارضان سوریه با طرف روس و ترکیهای چند دیدار داشت و در جریان این دیدارها، این هیأت درباره پروندههای یادشده با تمرکز بر موضوع زندانیها، آتشبس و کمکهای انسانی با هیأت مسکو و آنکارا گفتوگو داشت.
العربی الجدید در ادامه به نقل از منابع یادشده گزارش داد که هیأت کشورهای تضمینکننده روند آستانه درباره بیانیه پایانی که قرار است امروز اعلام شود، بسیار بحث و گفتوگو کردند که مهمترین موضوعات در جریان این گفتوگوها، آتشبس، مبارزه با تروریسم در ادلب بود و دو کشور ایران و روسیه از ترکیه خواستند که «تعهدات خود در ریشهکن کردن سازمانهای تروریستی در ادلب» را اجرایی کند.
از سوی دیگر، خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) گزارش داد که هیأت سوریه به ریاست «ایمن سوسان» معاون وزیر خارجه این کشور با طرف روس نشستی داشت و دو طرف بر اهمیت تداوم اقدام در راستای روند آستانه که «نتایج مثبتی به همراه داشت»، توافق کردند.
بر اساس این گزارش، ایمن سوسان به عنوان نماینده دمشق شرط گذاشته است که آنکارا به توافقات صورت گرفته در روند گفتوگوی آستانه و سوچی میبایست پایبند باشد.
از طرفی دیگر، روزنامه سوری «الوطن» به نقل از «ریاض حداد» سفیر سوریه در مسکو نوشت که «موضوع بازگرداندن افرادی که گروههای تروریستی مسلح آنها را ربوده اند و تأثیر تحریمهای غیرقانونی اقتصادی که کشورهای غربی آن را علیه سوریه تحمیل کردهاند»، نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در ادامه آمده است که گئر پدرسون فرستاده سازمان ملل متحد در امور سوریه با هیأتهای مشارکتکننده به منظور بررسی موضوع کمیته قانون اساسی چند دیدار داشت که برخی از رسانههای روسیه به نقل از او گزارش دادند، نشستهای کمته قانون اساسی در ژنو «نمیتواند به روش فعلی ادامه پیدا کند».
بر اساس گزارش العربی الجدید، خبرگزاری روسی «اسپوتنیک» در این خصوص نوشت که پدرسون ابراز امیدواری کرده است که تفاهمات صورت گرفته میان آمریکا و روسیه وسیلهای «برای پیشبرد کمیته [قانون اساسی سوریه] به سوی برگزاری مجدد [نشستها] » باشد.
العربی الجدید در ادامه پیشبینی کرد که فرستاده سازمان ملل پس از پایان نشستهای روند آستانه، به مسکو سپس به سوریه سفر کند و با مقامات دمشق برای پیشبرد روند مذاکرات بویژه در ارتباط با موضوع کمیته قانون اساسی دیدار و گفتوگو کند.
روز گذشته، پانزدهیمن دوره گفتوگوهای آستانه در شهر سوچی روسیه با حضور گئر پدرسون فرستاده سازمان ملل متحد در امور سوریه و با مشارکت هیأتی از معارضان و هیأتی دیگر از دمشق و همچنین هیأتهای کشورهای تضمینکننده روند آستانه آغاز به کار کرد؛ نشستی که آمریکا ضمن رد درخواست مسکو از حضور در آن امتناع کرد.