خاورمیانه به عنوان منطقهای پر تنش که هر روز آبستن حادثهای تازه است، در دنیا شناخته میشود. این منطقه از ذخایر انبوه طلای سیاه برخوردار است، ذخایری که در واقع با ارزشترین کالای قرن ۲۱ را در خود جای داده است. شاید ریشه بسیاری از تنش ها، دیکتاتوریها و ظلم و استبداد دیرینه در برخی کشورهای منطقه نشات گرفته از ثروت نفتی این کشورها باشد.
در این میان پادشاهی عربستان ید طولایی در دیکتاتوری در خاورمیانه دارد. این کشور با وسعت فراوان تسلط بر بالاترین ذخایر نفتی منطقه غرب آسیا را در اختیار دارد. با این حال مردم عربستان فرصتی برای سهیم شدن در این ثروت خدادادی ندارند، زیرا این ثروت عظیم تنها در اختیار خاندان سلطنتی عربستان بوده و جالب توجه اینکه برای پاسخ به زیاده خواهی آنها کفایت نمیکند. از کل خاندان بی شمار آل سعود که تعداد اعضای آن بین ۱۵ تا ۳۰ هزار نفر تخمین زده میشود، تنها ۲ هزار نفر از نزدیک بر این ثروت بی کران دسترسی دارند. در حالیکه میان شاهزادگان سعودی جدال همیشگی بر سر قدرت و ثروت موضوع تازهای نیست، سهم مردم عربستان از منابع ملی خود حقیقتی است که سالها در قبضه آل سعود به دست فراموشی سپرده شده است.
پایگاه «دِ ریچست» در مطلبی به حقایقی میپردازد که ابعاد تاریکی از خاندان سلطنتی عربستان را برملا میسازد. در ادامه گریزی کوتاه به این مطلب افشاگرانه خواهیم داشت.
۴۵۹ تن چمدان برای یک سفر ۹ روزه
سلمان بن عبدالعزیز، رئیس خاندان آل سعود در جریان سفری ۹ روزه به مالزی با همراه داشتن ۴۵۹ چمدان به سوژه رسانههای خبری تبدیل شد. سوالی که پاسخ آن بسیار وسوسه انگیز بود اینکه پادشاه سعودی در اینهمه چمدان چه چیزی را با خود حمل میکرد. گفته میشد شرکت هواپیمایی jas ۵۷۲ کارگر را صرفا برای حمل و رسیدگی به چمدانهای پادشاه سعودی بکار گرفت. اگر چه این اعداد عجیب و غریب هستند، حقایقی تکان دهنده از عیاشی خاندان آل سعود در پس آنها نهفته است.
بازی بیپایان تاج و تخت در عربستان
متاسفانه برای شاهزادگان سعودی بی شمار تنها یک تاج و تخت پادشاهی وجود دارد. به تبع بازی تاج و تخت در این کشور دور از ذهن نیست. در میان شاهزادگان سعودی رقابت دیرینهای برای رسیدن به تخت پادشاهی در جریان است، این رقابت در گذشته بوده و تا به امروز ادامه دارد. شاه فیصل که از معدود پادشاهان محبوب عربستان بود، در سال ۱۹۷۵ هدف گلولههای شاهزاده فیصل ابو موسی، برادرزاده خود قرار گرفت. تلاش پزشکان برای نجات پادشاه راه به جایی نبرد و او اندکی بعد درگذشت. اگرچه شاه فیصل برادرزاده خود را بخشید، دیوان عالی عربستان رای به اعدام او در ملاعام داد؛ بنابراین دفعه بعد که در اندیشه پادشاهی بودید، همه خویشاوندان حسود خود را نیز در نظر آورید.
عیاشی، خصیصه بارز شاهزادگان سعودی
اگرچه عربستان خود را کشوری مسلمان میداند و خاندان آل سعود خود را خادمین حرمین شریفین مینامند، آنها در پایبندی به اصول اسلامی چندان سربلند نیستند. بنا به موازین مذهبی مصرف نوشیدنیهای الکلی در عربستان ممنوع است، اما در این مورد یک استثنا وجود دارد، اگر شما جز خاندان آل سعود باشید میتوانید در مهمانیها به راحتی این قانون را زیر پا بگذارید در حالیکه چنین اقدامی برای عموم مردم تبعات ناگواری به دنبال دارد. خانواده سلطنتی فراتر از قانون است و آنها میتوانند هر کاری که بخواهند انجام دهند.
شاهزادگان سعودی در این مورد ریاکاری را در حد اعلا به نمایش میگذارند. آنها در حالیکه شبها را به عیاشی و نقض قوانین کشور به صبح میرسانند، روز بعد در مقابل ملت با هیجانی وصف ناپذیر از اهمیت قانون سخن میرانند. این شاهزادگان همان کسانی هستند که ملت را برای جرایمی که خود در آن کارکشته اند، مجازات میکنند. البته آل سعودها هزینه کافی صرف حفظ حریم خصوصی و سرپوش گذاشتن بر اعمال منافی قانون خود میکنند. در این میان اگر کسی فکر خیانت به آنها و برملا کردن راز شاهزادگان سعودی به ذهنش خطورکند، باید تا دیر نشده از عربستان پا به فرار بگذارد.
معاملات پنهانی برای ساکت کردن همیشگی مخالفان
بازی تاج و تخت عربستان با یک سکانس جدید ادامه مییابد، جایی که شاهزاده عبدالعزیز بن فهد، پسر عموی خود سلطان بن ترکی را میرباید، آنهم تنها به این دلیل که ترکی میخواست همه حقیقت دربار پادشاهی را برای جهانیان برملا کند.
آنچه بدیهی به نظر میرسد اینکه فساد و پوسیدگی در عمق وجود خاندان آل سعود ریشه دوانده است. آنها هر آنچه پول لازم باشد خرج میکنند تا از شر کسانیکه میتوانند از فساد آنها پرده بردار برای همیشه راحت شوند. نمونه آن شاهزاده بن ترکی بود که در سال ۲۰۰۴ زمانیکه در ژنو اقامت داشت، اعلام کرد بخشی از اسرار پادشاهی عربستان را افشا خواهد کرد. روز بعد، پسر عموی او، شاهزاده عبدالعزیز، دستور انتقال فوری او را به عربستان سعودی صادر کرد. به طرز عجیبی شاهزاده ترکی دیگر هیچگاه نه از اسرار خاندان آل سعود حرفی به میان نیاورد و نه شکایتی رسمی در این مورد پیگیری کرد.
یک حقیقت بدیهی در عربستان: اگر بیش از حد صحبت کنید، حوادث ناگواری را برای خود رقم میزنید.
قاچاقچیان بی پروا مواد مخدر
تصور اعضای خاندان آل سعود بر این است که آنها فراتر از قانون هستند و بنابراین چیزی به نام پایبندی به اصول و قوانین برای آنها فاقد مفهوم است. آنها آنقدر ثروتمند هستند که با پول میتوانند بر روی هر خلافی ماله بکشند. نمونه آن ماجرای قاچاق چند هزار تنی کوکائین توسط شاهزاده نایف بن فاوض الشعلان از کلمبیا به اروپا بود. او بار قاچاقش را بر بوئینگ ۷۲۷ خود سوار کرد. اما در میانه راه از سوی مقامات فرانسوی بازداشت شد. قسمت جالب ماجرا از این جا آغاز میشود.
آل سعود وارد عمل شد و به فرانسه دستور داد شاهزاده را آزاد کند. آنها حتی تهدید کردند که در صورت عدم اطاعت فرانسه، چند معامله مهم تجاری پاریس را لغو خواهند کرد. اندکی بعد از این ماجرا، در حالیکه همدستان شاهزاده نایف احتمالاً حالا حالاها باید در انتظار آزادی در زندان بپوسند، او آزادانه از خورشید عربستان لذت میبرد.
جوان سعودی که سر به نیست شد
خاندان سعود در صدور قوانین جنجالی و خودساخته ید طولایی دارد. در مقابل مردم عربستان سعودی تنها کاری که میتوانند بکنند اطاعت محض است. آنها چارهای ندارند جز اینکه وانمود کنند که خوشبخت هستند، مگر اینکه به دنبال دردسر برای خود و خانواده شان باشند. به عنوان نمونه کمیتهای موسوم به ترویج فضیلت در عربستان شکل گرفته که وظیفه آن اطمینان از نماز خواندن مردم و پرهیز از رفتارهای منحرف غربی است.
در سال ۲۰۱۳ یک جوان ۲۱ ساله سعودی پس از تماشای ویدئویی در یوتیوب با تابلوی آغوش آزاد به خیابان رفت و اقدام به در آغوش گرفتن غریبهها کرد. کمیته فضیلت خیلی زود وارد عمل شد. از آن روز به بعد از سرنوشت این جوان سعودی و محل اقامت وی هیچ خبری در دست نیست.
شاهزادگان سعودی، قاچاقچیان خبره انسان
در عربستان برگزاری جشن هالووین به دلیل ماهیت غیراسلامی آن خلاف قانون است. البته بازهم در این باره شاهزادگان سعودی مستثنی هستند. زمانی شاهزاده فیصل التونایان جشن بزرگ هالووین را با حضور ۱۵۰ زن و مرد برگزار کرد. حقیقت تکان دهنده این بود که مردان حاضر در این ضیافت با میل شخصی خود در آنجا حاضر بودند، اما زنان انتخاب دیگری نداشتند. این زنان در واقع بردههایی برای فروش بودند. به نظر شما واکنش خاندان آل سعود به رسوایی این شاهزاده چه بود؟ نه تنها از این مسئله چشم پوشی شد، بلکه سعودیها تهدید کردند اگر حرفی از این جشن به بیرون درز یابد، عواقب ناگواری در انتظار مسئولش خواهد بود.
پیشگامان سانسور رسانهای
زمانیکه پایگاه ویکی لیکس دست به افشاگری زد خاندان آل سعود را نیز از این موهبت بی نصیب نگذاشت. خیلی از افراد ذی نفوذ دنیا سعی کردند مانع اقدام ویکی لیکس شوند، اما بعید است هیچ کسی به اندازه سعودیها دراین باره موفق عمل کرده باشد. آنها در اولین گام به راحتی فعالیت ویکی لیکس را در کشور خود ممنوع کردند. حال دیگر حتی بردن نام این سازمان در عربستان با عواقب دردناکی همراه خواهد بود.
در عربستان به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای قرن ۲۱، آنچه به شدت نادر است آزادی بیان به انحای مختلف است. خاندان فاسد آل سعود بر کنترل امور کشور چنبره زده اند. نکته جالب ماجرا اینکه اعضای خاندان آل سعود نیز چندان از موهبت آزادی برخوردار نیستند. آنها بدون اجازه پادشاه نمیتوانند از آزادی مطلوب خود بهره بگیرند.
صورت حسابهای پرداخت نشده و رفتارهای نامتعارف
ثروت خاندان آل سعود به حدی بی نهایت است که اگر اراده کنند میتواند دنیا را بخرند. اما بسیاری از شرکتهای معتبر دنیا تمایلی به همکاری با سعودیها ندارند. دلیل آن پیشینه بلند بدحسابی شاهزادههای سعودی است. شرکت لیموزین که نتوانست بدهی ۱.۵ میلیون دلاری خود را از یک شاهزاده خانم سعودی بگیرد، صریحا اعلام کرد «به دلایل واضح دیگر با این خانواده کار نمیکنیم.»
مناصب کلیدی عربستان میراث آبا و اجدادی آل سعود
برای خاندان ۳۰ هزار نفری آل سعود که ۷ هزار عضو ذکور دارد، بدست آوردن جایگاه شغلی معتبر لازمه حفظ اعتبار نام خانوادگی خود است؛ بنابراین مصاحبههای شغلی برای آنها چیزی جز تشریفات محض نیست. مهم نیست که فرد متقاضی از چه قابلیتهای شغلی برخودار است، مهم نام خانوادگی است که او بر فرم استخدام درج میکند. این نبرد ناعادلانه علاوه بر عامه مردم بر خود کشور عربستان آسیب میزند، زیرا مناصب مهم به افراد فاقد صلاحیتی سپرده میشوند که تنها وجه تمایز آنها از دیگران عضویت در خاندان آل سعود است؛ بنابراین اگر همواره تصور میکنید پیدا کردن شغل در کشورتان دشوار است بد نیست بدانید در عربستان این امر غیر ممکن است. تا زمانیکه آل سعود از میدانهای نفتی عربستان تغذیه میکند، راهی برای اصلاح فساد موجود نخواهند بود.
شاهزادگانی که دست در جیب مردم دارند
داشتن عنوان خانوادگی آل سعود در عربستان بسیار گره گشاست، بویژه برای برخی از اعضای خاندان سلطنتی که به اندازه بقیه از ثروت برخودار نیستند. در بخشی از افشاگریهای سال ۲۰۱۱ ویکی لیکس وام گرفتن و پس ندادن آن را یکی از راههای کسب درآمد شاهزادگان سعودی عنوان شد. شاهزادگان شعودی همچنین از نفوذ خود برای مصادره زمین عوام استفاده میکنند، بویژه آنکه اگر پیش بینی سودآوری آن در آینده تایید شده باشد.
استبدادی که در عربستان نهادینه شده است
عربستان یکی از استبدادیترین کشورهای دنیاست. در این کشور نه خبری از انتخابات است و نه احزاب سیاسی و پارلمانی مفاهیم حقیقی هستند. در واقع باید گفت این کشور متعلق به پادشاه سلمان و خانواده اش است. آنها میتوانند بدون مجازات هر کاری را که میخواهند انجام دهند. بسیاری از کشورها در برابر به منافع نفتی عربستان، در مقابل اقدامات استبدادی این کشور سکوت میکنند. همه میدانند که مردم عربستان سعودی در جهنم زندگی میکنند، اما هیچ کس یارای انجام کاری نیست.
بر اساس رتبه بندی سالانه Freedom House، وقتی صحبت از آزادی مدنی و سیاسی است، عربستان سعودی در جایگاه بدترین کشور جهان قرار میگیرد.
هر یک از این حقایق تکان دهنده و اصول خودساخته که فاقد منطق بیرونی هستند، تنها در چارچوب تقلا برای سرپا نگه داشتن یک خاندان از ریشه فاسد، معنا و مفهوم مییابد.