الحق که نام معلم شهید برازنده او بود؛ چرا که نه فقط با رفتارش بلکه با اندیشه‌هایش نیز تاثیراتی عمیق در ذهن و روح مردم جهان گذاشت؛ سخن از مرتضی مطهری است؛ در تاریخ سیزدهم بهمن ماه در فریمان از توابع مشهد به دنیا آمد و از ۱۳ سالگی در حوزه عملیه قم مشغول به تحصیل شد. به گفته برخی از پدران و مادران سالخورده اهالی فریمان و همسایگان دور و نزدیک، آن معلم شهید همیشه سرش در کتاب بود و از همان کودکی می‌شد فهمید که او در بزرگسالی پیشانی بلندی خواهد داشت.
محمد اعلمی یکی از بزرگان اهالی فریمان از گذاشتن احترام زیاد این استاد به پدر و مادر خویش یاد می‌کند و می‌گوید که پدر و مادر استاد نیز به شدت از دین‌داری و احترام گذاری او مسرور و راضی بودند. در آن دوران، تفریح نوجوانان و جوانان در روستای فریمان اسب سواری بود و مرتضی هم از بهترین سوارکاران آنجا به حساب می‌آمد.
یکی از مریدان و علاقمندان فریمانی استاد مطهری با بیان خاطره‌ای که بسیار در کتاب‌های مختلف نقل شده می‌گوید: در سنین شش الی هفت سالگی آن استاد علاقه فراوانی به مکتب رفتن داشتند و بدون اینکه پدرشان به ایشان فشار بیاورند که باید به مکتب بروی خودشان خیلی علاقه‌‌مند بودند که به مکتب بروند.
ناصر رفیعی با بیان ادامه خاطراتی که خود خوانده و یا گاه از زبان آشنایان شنیده می‌افزاید که در همان سنین استاد یک روز صبح عبائی بر دوش می‌اندازند و به طرف مکتب می روند، چون مکتب بسته بوده پشت در آن می نشیند تا باز شود، اهل خانه می بینند که مرتضی در خانه نیست، نگران می شوند و هر چه دنبالش می گردند او را نمی یابند، تا آن که می روند، می بینند پشت در مکتب به خواب رفته است. بیش از دوازده بهار از عمرش نگذشته بود که شور و شوق درونی وی را به سوی حوزه علمیه مشهد می کشاند و با جدیت و نظم به تحصیل علوم اسلامی مبادرت می ورزد.
مهمترین اساتید او در حوزه شخصیت‌های بزرگی چون امام خمینی، علامه طباطبایی، آیت الله بروجردی، و میرزا علی آقای شیرازی بوده اند. خودش حضور در درس اخلاق امام خمینی را موجب سرمستی دانسته، علامه طباطبایی را از خدمتگزاران بسیار بزرگ اسلام معرفی کرده و گفته است که سالیان دراز، از فیض پربرکت این مرد بزرگ، بهره برده است، وی همچنین میرزا علی آقای شیرازی را نهج البلاغه مجسم خوانده و تاکید کرده که میرزا علی آقای شیرازی که با نهج البلاغه همدم بود و نبضش با نهج البلاغه می‌زد، دست او را گرفته و اندکی وارد دنیای نهج البلاغه کرده است.
آیت‌الله مرتضی مطهری بخش مهمی از شخصیت فکری و روحی خود را تحت تاثیر درس اخلاق و سایر درس‌هایی می‌داند که در طول ۱۲ سال از امام خمینی (ره) فراگرفته است. شهید مطهری یکی از حضار جلسه هفتگی بود که علامه طباطبایی در آن مقالات فلسفی خود را ارائه می‌کرد و کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» از نتایج همین جلسات بوده است. از سال ۱۳۳۴ به تدریس در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران مشغول شد و در طی این سال‌ها با فدائیان اسلام ارتباط داشت.
روحانی که موفق به دریافت جایزه یونسکو شد
در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و در پی اعتراضات مردم به نظام سلطنتی پهلوی که امام خمینی را بازداشت کرده بود مطهری نیز به همراه عده‌ای دیگر از روحانیون، زندانی و پس از ۴۳ روز آزاد شد. پس از این قیام خونین همکاری با جمعیت‌های موتلفه اسلامی را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۴ به خاطر انتشار دو جلد کتاب داستان راستان موفق به دریافت جایزه از یونسکو شد. این کتاب با شمارگان بالا منتشر شد و خیلی روز رکورد فروش را زد؛ چرا که در آن زمان نویسندگان مذهبی اندک بودند و یا به سبک قدیمی و با زبانی پیچیده مطالب خود را بیان می‌کردند، اما وی با شناختی که به سبب حضور در فضای جامعه و دانشگاه به دست آورده بود سعی کرد تا فضایی نو در عرصه نویسندگی مذهبی ایجاد کند.
ناگفته نماند که شهید مطهری در میان این کتاب‌ها کتاب های دیگری در زمینه های علوم اسلامی مانند فقه، عرفان و فلسفه اسلامی را به زبان ساده و همه‌فهم، در اختیار قشر تحصیل‌کرده و دانش‌پژوه قرار داد. تأسیس حسینیه ارشاد به کمک چند تن از هم‌فکران در سال ۱۳۴۶ شمسی، یکی از مهمترین کار‌های شهید مطهری دانسته شده است و در سال ۱۳۵۰ به خاطر همکاری با حسینیه ارشاد به وسیله ساواک دستگیر و پس از بازجویی آزاد شد. ناگفته نماند که شهید مطهری کسی بود که به هنرمندی و قدرت بیان علی شریعتی پی برد و او و پدرش محمدتقی شریعتی را برای همکاری به حسینیه ارشاد دعوت کرد.
شهید مطهری در عاشورای سال ۱۳۹۰ قمری برابر با اسفند ۱۳۴۸ شمسی در حسینیه ارشاد علیه صهیونیسم سخنرانی کرد که منجر به دستگیری وی شد. مطهری در طول سال‌های دهه ۱۳۵۰ شمسی، به توصیه امام خمینی هفته‌ای دو روز به قم عزیمت کرده و به تدریس در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و همزمان در تهران نیز سلسله جلسات درسی در منزل تشکیل می‌داد، اما در نهایت در سال ۱۳۵۴ش ممنوع المنبر شد. رژیم شاه در سال ۱۳۵۵ مطهری را (به بهانه درگیری با یک استاد کمونیست دانشکده الهیات) از دانشکده الهیات بازنشسته کرد. وی در همین سال با همکاری چند تن از روحانیان تهران، جامعه روحانیت مبارز تهران را بنیانگذاری کرد.
شبی که گروه فرقان یک جنایت را رقم زد
شهید مطهری در سال ۱۳۵۶ و در برگزاری مراسم شهید مصطفی خمینی نقش اصلی را در مسجد ارگ بر عهده داشت و امام خمینی در نامه‌ای از او خواست که از کسانی که در مسجد ارگ حضور داشتند، تشکر کند. در سال ۱۳۵۷ و اوج فعالیت انقلابی مردم به فرانسه و محل تبعید امام خمینی (ره) رفت و مسئولیت تشکیل شورای انقلاب اسلامی را از طرف امام خمینی به عهده گرفت. همچنین هنگام بازگشت امام خمینی از تبعید به ایران، عهده‌دار مسئولیت کمیته استقبال از ایشان بود و در روز ورود امام خمینی به ایران قبل از سخنرانی ایشان در بهشت زهرا سخنرانی کوتاهی انجام داد.
آیت‌الله شهید مرتضی مطهری در نهایت در تاریخ یازدهم اردیبهشت ۱۳۵۸ شب‌هنگام زمانی که از شرکت در جلسه‌ای به منزل باز می گشت ، به دست اعضای گروه فرقان ترور شده و به شهادت رسید و امام خمینی به مناسبت شهادت ایشان پیامی صادر و فرمودند که اینجانب نمی‌توانم احساسات و عواطف خود را نسبت به این شخصیت عزیز ابراز کنم. آنچه باید عرض کنم درباره او این است که خدمت‌های ارزشمندی به اسلام و علم نمود و موجب تاسف بسیار است که دست جنایتکاران، این درخت ثمربخش را از حوزه‌های علمی و اسلامی گرفت.» «مطهری فرزندی عزیز برای من و پشتوانه‌ای محکم برای حوزه دینی و علمی و خدمتگزاری سودمند برای ملت و کشور بود. او در عمر کوتاه خود آثار جاویدی به یادگار گذاشت که پرتوی از وجدان بیدار و روح سرشار از عشق او به مکتب بود.
رهبر معظم انقلاب هم درباره این شهیدگفته اند که کم‌تر کسی و کم‌تر اندیشمندی را مانند استاد شهید مطهری می‌توان یافت که با این ظرفیت فکری و روحی مشغول به کار باشد. هر سخنرانیِ این شهید عزیز را می‌توان یک کار تخصصی و پرمایه دانست؛ لذا شایسته است بر روی مبانی فکری و خط فلسفی ایشان کار‌های زیادی بشود. آثار استاد شهید مطهری مبانی فکری نظام جمهوری اسلامی ایران است.
علامه طباطبائی نیز در مورد شهید مطهری بیان کرده که مرحوم مطهری یک هوش فوق العاده‌ای داشت و حرف از او ضایع نمی‌شد. حرفی که می‌گفتیم می‌گرفت و به مغزش می‌سپرد. علاوه بر مسأله تقوا و انسانیت و جهات اخلاق که انصافا داشت، یک هوش فراوانی هم داشت و هر چه می‌گفتیم هدر نمی‌رفت، مطمئن بودم که هدر نمی‌رود.
مرحوم آیت‌الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی هم درباره شخصیت علمی شهید مطهری گفته است که اگر استاد مطهری زنده بود، می‌توانستیم بزرگ‌ترین دانشگاه تاریخ اسلام را در دنیا به وجود بیاوریم و ما با شهادت ایشان از این جهت ضربه بزرگی خوردیم و اگر آثار ایشان خدای ناکرده در کتابخانه‌ها دفن شود، برای ما یک خسارت مهمی است.
روحش شاد و یادش گرامی
