چندی است که اظهارات مقامات فرانسوی درباره برنامه هسته‌ای ایران و برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام ) دوران مذاکرات ژنو و وین و بدقلقی‌های «لوران فابیوس» وزیر خارجه پیشین فرانسه را تداعی می‌کند و اینکه باز هم دولتمردان پاریس در حال ایفای نقش پلیس بد هستند.
در این خصوص برخی کارشناسان با اشاره به مباحث مطرح شده از سوی دولت جو بایدن مبنی بر بازگشت احتمالی به برجام، بر این باورند که پاریس با توجه به شرایط کنونی به دنبال سهم خواهی از برجام است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد فرانسوی‌ها در فقدان حضور دونالد ترامپ از جانب او سخن می‌گویند و به نوعی نقش وکیل مدافع رئیس جمهور سابق آمریکا را در ناکام ماندن برجام ایفا می‌کنند.
از یک سو «امانوئل ماکرون» از حضور عربستان سعودی در مذاکرات احتمالی با ایران سخن به میان می‌آورد و از سوی دیگر «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه این کشور با تکرار ادعاهای واهی، برنامه هسته‌ای ایران را «خطرناک» توصیف می‌کند.
در همین خصوص وبگاه عرب‌نیوز به نقل از رئیس‌جمهور فرانسه اخیرا نوشت که عربستان سعودی باید در هرگونه مذاکره برای توافق با ایران مشارکت داده شود و ماکرون با تکرار ادعاها درباره تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای گفت: زمان باقی‌مانده برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای بسیار کوتاه است.
* توصیه به ماکرون برای خویشتنداری و پرهیز از مواضع شتاب‌زده
البته اظهارات ماکرون واکنش سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران را به همراه داشت و «سعید خطیب‌زاده» در این خصوص ماکرون را به خویشتنداری و پرهیز از مواضع شتاب‌زده و نسنجیده دعوت کرد و اظهار داشت: برجام یک توافق چندجانبه بین‌المللی است که توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تایید و تثبیت شده و به هیچ وجه قابل مذاکره مجدد نبوده و طرف‌های آن هم مشخص و غیرقابل تغییر هستند.
خطیب‌زاده افزود: آمریکا از این توافق خارج شده و اروپا در حفظ آن ناتوان بوده و اگر تمایلی به احیا و حفظ برجام وجود دارد راه حل آن ساده است، آمریکا به برجام بازگردد و تمامی تحریمهای برجامی و غیر برجامی که در دوره رئیس جمهور پیشین آن کشور وضع شده‌اند را رفع کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه گفت: اگر مقامات فرانسوی نگران فروش تسلیحاتی هنگفت خود به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس هستند، بهتر است در سیاست‌های خود تجدیدنظر کنند. (بیشتر بخوانید)
گفتنی است اتحادیه اروپا نیز به این اظهارات ماکرون واکنش نشان داد و آن را موضع شخصی وی خواند و تأکید کرد که این اتحادیه به برجام کنونی پایبند است.
از سوی دیگر، «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه پنجم بهمن ماه نیز با تکرار ادعاهای واهی، برنامه هسته‌ای ایران را «خطرناک» توصیف کرد و گفت: «این یک وضعیت بسیار خطرناک است. دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای عواقب قابل توجه ژئو استراتژیک دارد. ما در وضعیت مخالف آنچه که ترامپ می‌خواست، قرار داریم.»
علاوه بر این، دو روز بعد از تماس تلفنی جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا با رئیس‌جمهور فرانسه و رایزنی آنها درباره مسائل مختلف از قبیل ایران، کاخ الیزه درباره بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای برجام شرط و شروط گذاشت و اعلام کرد که قبل از بازگشت آمریکا به برجام، ایران باید به این توافق پایبند شود.
* ظریف: ما در داخل برجام هستیم و آن کسی که خارج شده باید برگردد
در همین خصوص «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه در توئیتی نوشت: اساسا بر اساس چه دلیل و منطقی ایران - کشوری که قاطعانه ایستاد و چهار سال تروریسم اقتصادی بی‌رحمانه‌ای را که ایالات متحده در نقض برجام و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد تحمیل کرده بود، شکست داد - باید طرفی باشد که ابتدا حسن نیت نشان دهد؟ این ایالات متحده بود که بدون هیچ دلیلی، زیر این توافق زد. ایالات متحده می‌بایست خطایش ر ا جبران کند؛ سپس ایران پاسخ خواهد داد.
وزیر امور خارجه ایران دهم بهمن ماه نیز در استانبول در نشست خبری مشترک با مولود چاووش اوغلو همتای ترکیه‌ای با بیان اینکه ما در داخل برجام هستیم و آن کسی که خارج شده باید برگردد، گفت: امیدهایی که اعضای جدید دولت آمریکا دارند و ادعا می‌کنند ایران باید به توافق برگردد، نه منطقی است و نه هیچگاه عملی خواهد شد.
ظریف همچنین خاطرنشان کرد: برجام توافقی بود که دولت آمریکا و ایران و پنج کشور دیگر به آن پیوستند و بعد از مذاکرات طولانی همه موضوعات را در آن بررسی کرده و این توافق به تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز رسید. آنچه در توافق نیست، مورد توافق قرار گرفته که در توافق نباشد و امروز نمی‌تواند آن موضوعات به توافق اضافه شود.
لازم به ذکر است، اظهارات ماکرون درباره حضور عربستان در مذاکرات احتمالی در حالی عنوان شده است که منابع آگاه سعودی روز چهارشنبه دوم بهمن خبر دادند که «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی در تماس تلفنی با «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه به وی پیشنهاد داده که در ازای کمک مالی گسترده، از دولت سعودی حمایت کند. این منابع به وبسایت سعودی لیکس گفتند که سخنان «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه در روز یکشنبه گذشته در خصوص لزوم مذاکرات بر سر فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران، بازتابی از این تماس تلفنی بوده است.
* تابعیت محض از سیاست‌های آمریکا
در همین خصوص «رامین مهمانپرست» سفیر پیشین ایران در لهستان و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس درباره اظهارات این روزهای مقامات فرانسوی عنوان کرد: اگر می‌خواهیم ببینیم جایگاه کشورهای اروپایی به خصوص فرانسه در عرصه بین‌الملل در کجا قرار دارد و چه مقدار تاثیرگذارند، باید نقش آنها را در برجام در شرایطی که ترامپ برجام را ترک کرد و تحریمهای غیرقانونی را بازگرداند، باید ارزیابی کنیم.
وی با بیان اینکه کشورهای اروپایی نشان دادند نه توانایی مقابله با آمریکا را دارند و نه شاید بعضی از آنها اراده کافی را، خاطرنشان کرد: اصولا اتحادیه اروپا که دنبال یک هویت مستقل می‌گردد و کشورهایی که در اتحادیه اروپا به دنبال رهبری اتحادیه اروپا هستند مثل آلمان و فرانسه در عمل نشان دادند که هیچگونه توانایی برای تاثیرگذاری مستقل از خودشان ندارند و تابع محض سیاست‌های آمریکا هستند.
* اظهاراتی از سر عجز و ناتوانی
مهمانپرست اضافه کرد: اینکه ماکرون الان در این شرایط که آمریکایی‌ها با تغییر ریاست جمهوری بحث بازگشت مجدد به برجام را مطرح می‌کنند و اظهارنظرهای متناقضی را انجام می‌دهند و سعی می‌کنند بگویند ما هم از خودمان حرف و نظر داریم و باید ما را هم راضی کنند، برای جبران عجز، ضعف و ناتوانی است که عملا در دوره ترامپ از خودشان نشان دادند به ویژه ماکرون که خیلی تلاش می‌کرد در آن شرایط راه‌حل‌هایی را پیشنهاد کند و برای خودش جایگاهی در اتحادیه اروپا فراتر از آلمان پیدا کند.
وی گفت: یادمان نمی‌رود پیشنهاد ماکرون و اصراری که داشت رئیس جمهور ایران با رئیس جمهور آمریکا دیدار و گفت وگویی داشته باشند تا در قبال آن بتوانند اعتبار ۱۵ میلیارد دلاری سه چهار ماهه که توهینی به کشور ما بود را فراهم کنند و ماکرون روی این موضوع خیلی مانور می‌داد.
سفیر پیشین ایران در لهستان به سازوکار مالی اینستکس نیز اشاره و بیان کرد: اینستکس که پیشنهاد اروپایی‌ها برای مقابله با تحریمهای غیرقانونی آمریکا بعد از خروج از برجام بود را دنبال می‌کردند و عملا نتوانستند هیچ اقدامی را انجام دهند و بعد از ناکامی اینستکس، آقای ماکرون در آن دوره پیشنهاد سازش یا نشان دادن نمادی از کوتاه آمدن ایران در مقابل آمریکا را در قبال یک وام ۱۵ میلیارد دلاری سه چهار ماهه ارائه کرد که هم نشان می‌دهد ایشان درک درستی از جایگاه شرایط ایران و مسؤولان ایرانی ندارد و هم درک درستی از جایگاه متزلزل خودشان در عرصه‌های بین‌المللی.
* اگر بحث برجام باشد، ربطی به ریاض و کشورهای منطقه ندارد/ فرانسه به دنبال ایجاد جا پایی برای خودش
مهمانپرست گفت: اینکه ماکرون پیشنهاد می‌کند در مذاکراتی که اگر قرار باشد با ایران در رابطه با برجام صورت بگیرد مثلا عربستان سعودی هم حضور داشته باشد، این هم دخالتی است که هیچ ارتباطی به کشور فرانسه ندارد. اگر بحث برجام باشد، ربطی به عربستان و کشورهای منطقه ندارد و اگر بحث همکاری‌های منطقه‌ای در خلیج فارس و خاورمیانه و طراحی یک نوع سیستم همکاری جمعی امنیتی باشد، آن موقع به ایران و عربستان ربط دارد و به فرانسه ربطی ندارد.
سخنگوی پیشین وزارت خارجه با ذکر این نکته که فرانسوی‌ها جایگاه خودشان را نمی‌دانند و خیلی تلاش می‌کنند به شکلی دخالت کرده و برای خودشان جاپایی درست کنند، عنوان کرد: ولی اینها با این رفتارها، ضعفی را که در دوره ترامپ نشان دادند و همچنین بی پشتوانه بودن اتحادیه اروپا برای هر نوع اقدام مستقل در آن زمان به خصوص در مورد برجام را نمی‌توانند، پر کنند.
وی یکی از موضوعاتی که ناتوانی اروپا در مقابل آمریکا را نشان داد، برجام خواند و افزود: یادمان نمی‌رود که اروپایی‌ها در خصوص خروج آمریکا از معاهده آب و هوایی پاریس باز هم نتوانستند کاری کنند.
مهمانپرست به برخوردی که ترامپ با اتحادیه اروپا و اعضای ناتو داشت در خصوص اینکه خودشان باید هزینه‌های خودشان را تامین کنند نیز اشاره کرد و گفت: موضوعات مختلفی از این قبیل، یک نوع تحقیر اروپا و فرانسوی‌ها به عنوان یکی از مدعیان رهبری اروپا بود و آنها برای جبران این تحقیر در حال حاضر نظراتی می‌دهند که بگویند اگر معادلات جدیدی در آینده اتفاق افتد، صاحب نقش باشند.
