در پی این خبر، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) مسئولیت ترور شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس را بر عهده گرفت و در بیانیه‌ای اذعان کرد که این ترور به دستور رئیس جمهور آمریکا صورت گرفته است، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا هم پس از این اقدام تروریستی مدعی شد که سردار سلیمانی در حال برنامه‌ریزی برای حملات علیه دیپلمات‌ها و نظامیان آمریکایی بود و خودش دستور ترور سردار سلیمانی را صادر کرده است.
پس از ترور سردار سلیمانی چندین کارگروه برای پیگیری این جنایت آمریکا در عرصه‌های حقوق بین‌الملل و حقوق بشر شکل گرفت تا با استفاده از ظرفیت‌های مختلف موجود در این حوزه همچون وزارت امور خارجه، معاونت حقوق بین‌المللی ریاست جمهوری و ستاد حقوق بشر مباحث در عرصه بین‌المللی پیگیری شود. در کنار نهاد‌های فوق مرکز، امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه‌قضائیه نیز با تشکیل تیم‌های حقوقی مختلف در راستای پیگیری حقوقی ترور سردار سلیمانی اقدامات لازم را انجام داده است.
تا زمانی که مسئولان ترور سردار سلیمانی را پای محاکمه نیاوریم، کوتاه نمی‌آییم
سعیدخطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در نشست خبری خود درباره با اقدامات وزارت خارجه در خصوص ترور سردار شهید سلیمانی، گفت که افراطی‌گری شکست نمی‌خورد مگر با رشادت‌ها و خون‌های پاکی که ریخته شد. همانطور که سردار سلیمانی فرمودند ما ملت شهادت هستیم، لذا این شهادت را خدمت ملت بزرگ ایران مجدد تبریک و تسلیت عرض می‌کنم. دولت عراق میزبان سردار سلیمانی در آن سفر بودند و البته پیامی از عربستان دریافت شده بود، خیلی دیپلماتیک نبود که از طریق شورای عالی خلیج فارس پاسخ دادیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین گفت که پیام‌های گفته شده را به صورت مکتوب گفتیم. وزارت امور خارجه از لحظات اولیه بعد از این اتفاق تمام قد وارد میدان شد و این موضوع را اولویت اول خود گذاشتیم و دقایقی بعد از آن حمله جلسه‌ای در صبحگاه بعد از نماز صبح داشتیم و افراد در وزارت خارجه مسئولیت‌های مستقیم دریافت کردند. یکی از اقدامات رجوع به مراکز بین المللی مسئول مرتبط به این موضوع بود. بیش از پنج نامه به عنوان سند رسمی ثبت شد. از فضای رسمی و ملاقات‌های دیپلماتیک استفاده کردیم.
خطیب زاده همچنین گفت که سردار سلیمانی یکی از ارکان توازن منطقه‌ای و از صلح ساز‌ترین افراد منطقه بود. مهمترین هدف ما مقابله با بی کیفر ماندن اقدام ایالات متحده آمریکاست. تا زمانی که مسئولان این حادثه را پای محاکمه نیاوریم متوقف نمی‌شویم. وزیر امور خارجه به عنوان راس تمام فعالیت‌های دیپلماتیک از روز اول در هیچ مکاتبه و تماسی نبوده است که در رابطه با این موضوع صحبت نکند. بیش از چند صد ملاقات دیپلماتیک مکتوب، رو در رو و ... در این زمینه برگزار شده و اجازه نخواهیم داد خون این شهید پایمال شود و این اقدامات ادامه پیدا خواهد کرد. رئیس جمهور در سطح سران حداقل در ۱۰ جلسه این موضوع را مطرح کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه درباره اینکه آیا دولت و مجلس عراق درباره ترور سردار سلیمانی با ایران مراوده‌ای داشتند؟ تاکید کرد: همانطور که آقای عادل عبدالمهدی گفتند سردارسلیمانی مهمان عراق بودند و مسئولیت دوستان و دولت عراق از روز اول مشخص است. مصوبه پارلمان عراق برای اخراج آمریکا سند افتخار عراق است. فکر نمی‌کنم کسی بتواند در دنیای لیبرال غرب ادعای حقوق بشری کند، وقتی مقابل دوربین‌ها به حقوق‌ها بی توجه هستند و خنده تلخ می‌زنند. عاملان، آمرین و اجرا کنندگان باید مورد محاکمه قرار بگیرند.
تقسیم وظایف ظریف برای روشن شدن ابعاد ترور سردار سلیمانی برای جهانیان
محسن بهاروند معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه به مناسبت اولین سالگرد شهید حاج قاسم سلیمانی درباره فعالیت‌های یکسال اخیر وزارت امور خارجه پس از شهادت سردار سلیمانی، اخیرا در قالب یادداشتی گفت: فردای شبی که ترور سردار سلیمانی تایید شد، در دفتر وزیر حاضر شدم مدیران ارشد وزارت امور خارجه با لباس عزا و چهره‌هایی غمناک گرد آمده بودند. آقای ظریف تقسیم وظایف کردند و همه را موظف کردند که هر کدام در بخش خود تلاش کنند تا ابعاد این جنایت برای جهانیان روشن شود، اکنون در یک سالگی آن جنایت تروریستی به حاج قاسم و مردمی که در ایران و عراق حاج قاسم و ابومهدی المهندس و همراهان وفادار، آن‌ها را چنین باشکوه تا خانه ابدی خود مشایعت کردند تا آنجا که اصل محرمانگی اجازه می‌دهد گزارش می‌کنم.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه گفت: هدف دستگاه دیپلماسی این بود که خون شهید حاج قاسم و یارانش پایمال نشود و در میان سیل اخباری که هر ثانیه منتشر می‌شود و هیچ واقعه‌ای بیش از چند دقیقه در مقابل آن توان مقاومت ندارد، به فراموشی سپرده نشود، دستگاه عظیم تبلیغات مستکبرین و غول‌های رسانه‌ای از ما پیشی نگرفته و جای قربانی و جنایتکار و ظالم و مظلوم با هم عوض نشود، همچنین ماهیت تروریستی بودن این جرم بر جهانیان آشکار شود، خدمات و جانفشانی‌های قاسم سلیمانی و یاران او در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی در منطقه غرب آسیا بر جهانیان آشکار شود.
بهاروند در ادامه گفت که هدف ما برداشته شدن نقاب از چهره خشونت گرا، تروریست و افراطی دولت آمریکا بود تا جنایت دولت آمریکا توسط دولت‌ها و ملت‌های آزاده جهان محکوم شود، علاوه بر این مسئولیت دولت آمریکا در ارتکاب به ترور‌های هدفمند و پهپادی تبیین شود و مسئولیت کیفری آمرین، معاونان و مباشران این جنایت روشن و درخواست برای سپردن جنایتکاران به دست عدالت سازماندهی و دائم شود.
او همچنین در ادامه تاکید کرد که برای دستیابی به این اهداف ده‌ها نشست مشترک با نهاد‌های قضایی و غیر قضایی داخلی کشور برگزار شد تا فعالیت‌های خارجی دیپلماسی در هماهنگی با مرتبطین داخلی و در امتداد آن به پیش رانده شود. وزارت امور خارجه پس از تقسیم وظایف داخلی و در راستای ایفای نقش ذاتی خود، از همان روز اول ارتکاب این جنایت اقدامات خود را شروع کرد.
اقدامات وزارت خارجه برای پیگیری حقوقی ترور سردار سلیمانی در یک سال اخیر
بهاروند معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه در ادامه گفت که آقای ظریف به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ۱۲ بار موضع علنی گرفته و در سطح بین المللی منتشر نموده اند و در صد‌ها مورد بخش مهمی از مذاکرات، دیدار‌ها و گفت‌وگو‌های تلفنی ایشان با همتایان خود و روسای سازمان‌های بین المللی به موضوع ترور شهید حاج قاسم اختصاص یافته است؛ علاوه بر این ۵ فقره یادداشت سیاسی و حقوقی نزد شورای امنیت سازمان ملل متحد و دبیر کل آن سازمان ثبت و به عنوان سند سازمان ملل منتشر شده است.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه تصریح کرد که نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد و سازمان‌های منطقه‌ای در نیویورک، ژنو، وین، پکن (شانگهای) بیش از ۱۰۰ بار با مسئولین و روسای این سازمان‌ها مذاکره کردند. با ارائه اطلاعات مستند به نماینده ویژه سازمان ملل، باعث شدند که در گزارشی مستقل و بی‌طرفانه ترور او را غیر قانونی و عملی خلاف حقوق بشر اعلام کند، همچنین نمایندگی‌های سیاسی دوجانبه کشور ما نیز ۷۵۰ بار به مقامات کشور‌های متوقف فیه ملاقات و رایزنی کردند.
او افزود: ۱۰ نمایندگی ما در خارج از کشور در سطح روسای کشور‌های مربوط ملاقات کردند، ۴۰ ملاقات در سطح وزرا و قائم مقام وزرا انجام شد، ۳۰ مورد ملاقات و رایزنی در سطح معاون وزیر برگزار شد، ۵۵۰ ملاقات و رایزنی نیز با مقامات کشوری، لشکری و پارلمانی و حزبی انجام شده است، ۱۴۰ نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، پرچم‌های کشورمان را به نشانه عزا نیمه افراشته کرده و دفتر یادبود شهید حاج قاسم سلیمانی را گشودند تا هزاران نفر در سطحی که فرصت یافتند، همدردی خود را با ملت ایران از این طریق اعلام کنند.
بهاروند ادامه داد: نمایندگی‌های ما ۲۰۰ مراسم یادبود با شرکت مردم و مسئولان کشور‌های خارجی برگزار کردند، این در حالی بود که پاندمی کرونا آن‌ها را محدود کرده بود، ۸۰۰ مقاله و مطلب در فضای واقعی و مجازی برای آگاهی افکار عمومی در خارج از کشور منتشر شده، ۸۰ یادداشت رسمی و دیپلماتیک برای مقامات کشور‌ها ارسال شده است.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه همچنین گفت که ۱۰معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه یادداشت رسمی برای درخواست همکاری قضایی به کشور‌های خارجی ارسال شده، ۱۵۰ مصاحبه تلویزیونی، رادیویی و مطبوعاتی توسط نمایندگان و سفرای ما در خارج انجام شده است.
پایان راه رئیس جمهور بزدل و جنایتکار آمریکا
معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه موضوع ترور شهید حاج قاسم هنوز از اولویت‌های وزارت امور خارجه است، گفت که اقدامات زیادی مانده است که باید انجام شود. فعالیت‌های بسیاری هنوز به نتیجه نرسیده است. زمان مهم نیست. هر چقدر هم زمان بگذرد ما از خواسته خود برای سپردن آمرین، معاونان و مباشرن این جنایت به دست عدالت نخواهیم گذشت. اکنون همه جهان آمرین این جنایت را می‌شناسند. ترامپ رئیس جمهور آمریکا خود بار‌ها اعتراف کرده است که او و اعضای تیم امنیت ملی دولت آمریکا در جلسه‌ای با شرکت وزیر امور خارجه، رئیس ستاد مشترک، رئیس سازمان سیا و مشاور امنیت ملی تصمیم به ارتکاب این جنایت گرفته اند. اندک زمانی مانده است که آن‌ها از برج عاجی که در آن نشسته اند بیرون انداخته شوند و دیگر نمی‌توانند برای فرار از مجازات به مباحث حقوقی مثل مصونیت متوسل شوند.
بهاروند همچنین تصریح کرد که مباشران را هم تا حدودی می‌شناسیم. فرماندهان و خلبانان پایگاه‌های آمریکایی را تا حدودی می‌توان نام برد. با دولت همسایه و دوست، عراق در حال همکاری هستیم تا معاونان جرم و کسانی را که در خاک عراق حضور داشته اند و به ارتکاب این جنایت کمک کرده اند شناسایی و بدست عدالت بسپاریم. پرونده این افراد در قوه قضائیه کشورمان در حال رسیدگی و ان شاالله بزودی کیفر خواست مستدل و مستند در مورد این جنایت صادر خواهد شد تا بر اساس آن دور تازه‌ای از فعالیت‌ها را آغاز کنیم. ما از همه کشور‌ها و سازمان‌های مردم نهاد جهان و حتی از انسان‌های آزاده داخل آمریکا در خواست می‌کنیم کمک کنند تا بتوانیم جنایتکاران به دست عدالت سپرده و مجازات کنیم. ما بی کیفری را رد می‌کنیم و از جامعه جهانی میخواهیم همکاری کنند تا این مجرمان در مقابل دادگاه حاضر شوند.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه در ادامه گفت: علاوه بر این افراد، کشور آمریکا در مقابل جنایت سردمداران خود مسئولیت دارد. دولت آمریکا باید به ماهیت مجرمانه و جنایتکارانه عمل رئیس جمهور خود اعتراف کند و از مردم ایران و عراق به دلیل این جنایت طلب بخشش و عذرخواهی کند. من در این گزارش به دو موضوع بدلیل محذوراتی که وجود دارد، اشاره نکرده ام. اول اموری که به صورت محرمانه انجام می‌شود که مجاز به افشای آن نیستم. دوم اقداماتی است که توسط برادران و خواهران ما در سایر بخش‌های کشور اعم از قضایی، امنیتی و اطلاعاتی، لشگری و کشوری انجام شده است که صلاحیت تشریح آن را ندارم، اما وزارت امورخارجه نیز تا آنجا که توان خواهد داشت برای او همراهانش و یارانش اقدامات خود را ادامه خواهد داد.
چه چیزی سد راه پیگیری‌های وزارت خارجه در ترور سردار سلیمانی بود؟
حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که یک سال از شهادت دردناک سردار سپهبد قاسم سلیمانی می‌گذرد، وزارت خارجه و قوه قضائیه اقدامات لازم را برای طرح موضوع در محافل بین المللی انجام دادند، اما متاسفانه جامعه جهانی به گونه‌ای است که روابط بین المللی تحت تاثیر فضای هژمونی آمریکا و قدرت‌های استعماری قرار گرفته است.
او با بیان اینکه اکنون قانون جنگل بر روابط بین الملل حاکم است و هرگونه اقدام قانونی و حقوقی علیه یک تهاجمی مانند آمریکا با بن‌بست مواجه می‌شود، گفت که وزارت خارجه اقدامات قانونی خود را انجام داده و قوه قضائیه هم مدارک لازم را جمع آوری کرده است، تا ترور یک فرمانده بلند پایه کشور مستقلی مانند ایران در کشور دیگری مانند عراق که نقص قوانین بین المللی است، فراموش نشود.
هانی زاده همچنین گفت که سردار سلیمانی به عنوان مهمان ویژه دولت عراق بود و دو لت این کشور هم مسئول حفظ امنیت این شخصیت بود، اما آمریکایی‌ها در عراق اقدام به ترور این شخصیت کردند و این از نظر قوانین بین المللی محکوم است، دادگاه جنایت جنگی، لاهه، شورای امنیت سازمان ملل و نهاد‌های مدافع حقوق بشر باید در این خصوص پاسخگو باشند، اما از آنجایی که همه این نهاد‌ها تابعی از اراده‌ای آمریکا و کاخ سفید هستند، هرگونه طرح شکایت و دعوا با مشکل مواجه خواهد شد، ولی وزارت خارجه و معاونت حقوق بشر قوه قضائیه تلاش کردند تا با استفاده از گذرگاه‌های حقوقی و قانونی به نوعی آمریکا را محکوم کنند، اما به هر حال، چون عناصر قدرت در دست واشنگتن است، به نظر نمی‌رسد که نهاد‌های بین المللی بخواهند اقدامی علیه آمریکا انجام دهند.
او در ادامه گفت که مسئله انتقام از آمریکا همچنان در دستور کار است و در زمان و مکان مناسب ایران انتقام سردار سلیمانی را می‌گیرد.
