کیومرث یزدان‌پناه استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران درباره اقدامات اشتباه دولت ترامپ در قبال ایران ، گفت: همزمان با نزدیک شدن به پایان دوره ترامپیسم در راس حاکمیت ایالات متحده آمریکا ، لازم است که برخی از سیاست‌های غلط و اشتباهات فاحش این رئیس جمهور استثنایی در تاریخ سیاسی ایالات متحده آمریکا مورد کالبد شکافی و جریان شناسی دقیق و بی طرفانه قرار بگیرد، چراکه هرچه در تحلیل‌ها مواضع و سیاست‌های ترامپ در قبال جهان پیرامون خود به درستی مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد، به نفع همه جامعه بشریت است.
او افزود: از روزی که ترامپ در ایالات متحده آمریکا روی کار آمد با در پیش گرفتن روش‌های کاملا غیر متعارف روند روابط واشنگتن با دنیای پیرامون را وارد چالش‌های اساسی نسبت به گذشته کرد. این سیاست‌های غلط ناشی از چند مسئله بود؛ ترامپ هیچ درکی از ساختار درونی ایالات متحده آمریکا، شیوه‌های حاکم بر روابط خارجی سیستم سیاست خارجی واشنگتن و از همه مهم‌تر جهان اطراف کشورش نداشت.
بخشی از جامعه آمریکا خود را استثنا در همه امورات بین المللی می‌دانند/ دود سیاست‌های غلط ترامپ به چشم خودش رفت
یزدان پناه ادامه داد: ترامپ تنها رئیس جمهوری بود که بدون کوچک‌ترین سابقه فعالیت‌های سیاسی و اجرایی موثر در آمریکا بنا بر هر دلیلی در این کشور روی کار آمد، طرفداران او کم نبودند و در انتخابات اخیر هم که شکست خورد، این موضوع نشان می‌دهد که تفکر ترامپیسم صرفا متعلق به شخص ترامپ نیست، بلکه بخشی از جامعه آمریکا گرفتار چنین توهمی هستند که خود را استثنا در همه امور بین المللی می‌دانند.
استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد: ترامپ نسبت به دنیای پیرامون خود با وجود عدم درک درست ورود پیدا کرد که برای واشنگتن هزینه بر بود، اگرچه در کوتاه مدت دستاورد‌هایی برای این کشور داشت و به نوعی باعث سنجش رقبای اصلی مانند چین، روسیه و اتحادیه اروپا شد، اما در مجموع این سیاست‌های غلط دودش به چشم خود ترامپ و کل سیستم آمریکا رفت و نتیجه این شد که ترامپ دومین رئیس جمهوری باشد که تاریخ مصرف آن یک دوره بیشتر برای واشنگتن نباشد.
او افزود: یکی از راهبرد‌های غلط ترامپ اتخاذ مواضع بسیار افراطی در قبال کشوری مانند ایران بود، به نظر می‌رسد که سیاست‌های عمدتا غلط ترامپ در برابر کشور ما متاثر از سه عامل بود؛ ترامپ هیچ شناختی از ساختار درونی جمهوری اسلامی ایران، خصیصه‌های ذاتی مردم و حاکمیت این کشور و روحیات و ویژگی‌های تاریخی و تمدنی ایران نداشت.
یزدان پناه ادامه داد: ترامپ صرف اینکه تصور می‌کرد، ایران در محاصره تحریم‌ها قرار گرفته است و تشدید این تحریم‌ها می‌تواند تهران را به زانو در بیاورد، همه انرژی خود را در همین یک بُعد تصویر غلط در خصوص ایران گذاشت، سیاستی که در دوره قبل او اوباما هم تکرار کرده بود، اوباما به هر حال شدیدترین تحریم‌ها را تحت عنوان تحریم‌های فلج کننده در قبال ایران اتخاذ کرد، اما کشورمان با وجود فشار‌ها تسلیم نشد.
ترامپ هرگز نتوانست حتی حداقل ترین نیت خود در قبال ایران را برآورده کند
استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران اضافه کرد: مسئله دومی که ترامپ را در این دوره ۴ ساله متقاعد کرد که روند غیر متعارف و تاحدودی افراطی و دستوری در قبال ایران از نوع منفی در پیش بگیرد، فقدان راهبرد‌های لازم و متفاوت نسبت به گذشته بود و صرفا تاکتیک‌ها را در لفافه و در ادبیات تغییر داد و این مسئله باعث شد که او هرگز نتواند آن چیزی که در خصوص ایران در نظر دارد حتی در حداقل‌ها به دست بیاورد.
او افزود: مسئله سوم که بسیار تاثیر گذار‌تر از دو مسئله قبلی بود، فریب بود؛ ترامپ تصور می‌کرد که آن چیزی که رژیم صهیونیستی و متحدان عربی منطقه به ویژه عربستان درباره ایران بزرگنمایی می‌کنند، می‌تواند با محاصره، تحت فشار گذاشتن سیاسی و روانی ایران و با اعمال فشار از چند جبهه پر فشار ژئوپلیتیکی به ایران توازن تهدید را در منطقه به ضرر کشور ما بر هم بزنند، اگرچه میلیارد‌ها دلار پول فروش سلاح به کشور‌های عربی گیرشان آمد، اما هدف اصلی که به زانو در آوردن ایران بود محقق نشد.
ترامپ پارادایم‌های اتحاد‌های منطقه‌ای و جهانی آمریکا را دچار چالش کرد
یزدان پناه تصریح کرد: دولت آمریکا به رهبری ترامپ از ابتدا تا انتهای کار هیچ وقت نتوانست مشکلات و چالش‌هایی که پیش روی این دولت در عرصه سیاست خارجی را بود حل کند، اما با وجود ساختار‌های سنتی که در داخل واشنگتن وجود داشت و مشکلات داخلی که خود آمریکایی‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کردند، ترامپ تصور می‌کرد که با در پیش گرفتن اصل انتقال چالش‌ها و بحران‌های داخلی به خارج از کشور بتواند شرایط آمریکا را بهبود ببخشد و واشنگتن را از این چالش‌های عدیده‌ای که گرفتار بود نجات دهد، اما نه تنها این موضوع عملی نشد، بلکه پارادایم‌های اتحاد‌های منطقه‌ای و جهانی ایالات متحده را دچار چالش کرد.
استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: در واقع روابط آمریکا و چین که بزرگترین شریک تجاری هم هستند در مدت حضور ترامپ در کاخ سفید بسیار به هم خورده است و مسئله توازن قدرت میان این دو کشور تبدیل به توازن تهدید شده است، بنابراین ترامپ توازن قدرت را در دنیای پیرامون خود به هم زد و منجر به بر هم خوردن توازن تهدید شد. به گونه‌ای که چینی‌ها اکنون جدی‌ترین تهدید برای واشنگتن به حساب می‌آیند.
او افزود: در اظهارات جو بایدن هم شاهدیم که او چین را بزرگترین تهدید می‌داند، درحالی که ترامپ از همان ابتدا بزرگترین تهدید کشورش را ایران، ایران و ایارن خواند و اظهار کرد که استراتژی من در قبال تهران انزوا از بیرون و انسداد از دورن است. این موضوع نشان داد که ترامپ چقدر نسبت به تجزیه و تحلیل سیاست خارجی و دنیای پیرامون خود دچار خطا و اشتباه است.
آمریکا باید بدون در نظر گرفتن دیدگاه کشور‌های ضد ایران در منطقه تصمیم بگیرد
یزدان پناه ادامه داد: مجموع این تفکرات سه گانه و راهبرد‌های سه گانه که به نظر من بسیار غلط بود، باعث شد که تمامی سیاست‌های ترامپ در قبال ایران آمیخته به اشتباه باشد و همین مسئله منجر شد که رقیب هژمونیک آمریکا یعنی چین از این فرصت نهایت استفاده را کند و خود را بازسازی کند و اکنون در برابر واشنگتن تمام قد، قد علم کند.
این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد:اگرچه جو بایدن سیاست‌های ترامپ را نخواهد داشت، اما او هم مانند ترامپ، جرج بوش، اوباما و خیلی از رهبر‌های آمریکا برای بازسازی روابط خود با ایران تمرکز لازم را نخواهد داشت و متاسفانه همچنان تحت تاثیر القائات غلط متحدان منطقه‌ای قرار خواهد گرفت.
او افزود: اگر آمریکا قرار است در خصوص ایران به نتیجه مثبت برسد و این شرایط بحرانی را خاتمه دهد باید مستقل و بدون در نظر گرفتن دیدگاه کشور‌های ضد ایران در منطقه در این موضوع تصمیم بگیرد، وگرنه به نظر می‌رسد که حتی بازگشت جو بایدن به برجام هم به همین راحتی و سادگی میسر نباشد.
