ایران، بزرگترین دوراهی بایدن

به گفته منابع آگاه به دیدگاه « جو بایدن »، او از سلاح انتخابی « دونالد ترامپ » یعنی تحریم‌ها در عین تلاش برای بازسازی سیاست خارجی آمریکا در دولت جدید این کشور استفاده خواهد کرد.

این منابع افزودند انتظار می‌رود زمانی که بایدن بیستم ژانویه (اول بهمن) روی کار بیاید، به سرعت رویکرد تند ترامپ را مورد بازنگری قرار دهد و در عین حال قبل از آنکه تغییرات اساسی در ارتباط با هدف‌های اصلی تحریم مثل ایران و چین ایجاد کند، مدتی را به بررسی بپردازد.

به گفته آن‌ها، چالش‌های او این خواهد بود که کدام تحریم‌ها را حفظ کند، کدام موارد را لغو و کدام موارد را بسط دهد. به نوشته رویترز، این چالش‌ها بعد از چهار سال اقدامات اقتصادی تنبیهی ترامپ با سرعت کم‌نظیر و بی‌سابقه،‌ ایجاد شده که با این وجود نتوانست رقبای ایالات متحده را به خم شدن در مقابل آن وادارد.

این منابع به شرط فاش نشدن نامشان گفتند این رویکرد بازبینی شده که با کمک بررسی گسترده برنامه‌های تحریم‌ها آماده می‌شود، بلافاصله بعد از مراسم تحلیف بایدن اعمال خواهد شد. اما حتی قبل از آن که این ارزیابی کامل شود، احتمال می‌رود که بایدن این موضوع را روشن کند که تحریم‌ها همچنان ابزار اصلی قدرت آمریکا باقی خواهد ماند گرچه دیگر با لاف «اول آمریکا» که اساس سیاست خارجی ترامپ شناخته می‌شد، اعمال نخواهد شد.

یک فرد نزدیک به تیم انتقالی بایدن در این خصوص گفت: این یک عقبگرد یا فشار به جلو نخواهد بود، بلکه تنظیم دوباره استفاده از ابزار تحریم خواهد بود.

این منابع تاکید کردند که بایدن به استفاده از اقدامات قهری با قوت ادامه خواهد داد و آنچه می‌توان انتظارش را داشت، ایجاد تغییراتی از جمله تصمیم‌گیری در خصوص آن‌ها به صورت مشورتی و هماهنگی نزدیکتر با متحدان آمریکا خواهد بود. 

به نوشته رویترز، انتخاب «آنتونی بلینکن» به عنوان وزیر خارجه و «جیک سالیوان» به عنوان مشاور امنیت ملی هم نشان می‌دهد گرچه بایدن در استفاده از تحریم‌ها به چندجانبه‌گرایی روی خواهد آورد، توقف این سیاست در دستور کار نخواهد بود. 

به گفته چند منبع، «ادویل ادیمو» که قرار است فرد شماره دوی وزارت خزانه‌داری دولت بایدن شود، قول داده که بر روی امنیت ملی متمرکز باشد و از رژیم تحریم‌ها برای آنچه وی «مسئول شناختن بازیگران بد» خوانده، استفاده کند. فردی که گفته می‌شود ارزیابی تحریم‌ها را در دوره بایدن برعهده خواهد داشت.

جو بایدن از بازگشت به برجام در صورت تعهد کامل ایران به این توافق سخن گفته است. بنابر گزارش رویترز،  ایران اولین اقدام را به عهده دولت جدید آمریکا گذاشته و ممکن است به دنبال امتیازگیری باشد.

به گفته یک فرد نزدیک به تیم بایدن، گرچه ممکن است برای او دادن تخفیف تحریمی قابل توجه به ایران در آینده نزدیک دشوار باشد، می‌تواند با کاهش محدودیت‌هایی که مانع دستیابی ایران به کالاهای بشردوستانه در میانه همه‌گیری کرونا شده، راهی را برای تعامل مجدد باز کند.

«رابرت مالی» که مشاور دولت اوباما در امور مرتبط با ایران بود و به طور غیر رسمی به تیم بایدن مشاوره می‌دهد، با اشاره به اقدامات دولت ترامپ علیه ایران گفت: با نزدیک شدن به زمان خروج این دولت، با عجله اقداماتی برای ایجاد رنج اقتصادی بیشتر علیه ایران، عقب انداختن برنامه هسته‌ای آن و دشوارتر کردن راه بایدن در حال انجام است.

در حالی که بنابر این گزارش، مقامات دولت ترامپ معتقدند با این اقدامات در حال لطف به بایدن هستند تا اهرم فشار بیشتری علیه ایران در اختیار آن قرار دهند. «الیوت آبرامز» نماینده دولت آمریکا در امور ایران و ونزوئلا در همین خصوص به رویترز گفت: این (تحریم‌ها) دستان آن‌ها را باز خواهد کرد.

دولت آمریکا بعد از خروج از «برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام تحریم‌ها علیه ایران را از سر گرفت و به سیاست‌هایی تحریک‌آمیز علیه ایران، از جمله ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد. ترامپ وعده داده بود با خروج از برجام و پیگیری سیاست موسوم به «کارزار فشار حداکثری» ایران را به حضور پای میز مذاکره برای رسیدن به «توافقی بهتر» -به زعم او- مجاب خواهد کرد.

در حالی که دوران ۴ ساله ریاست‌جمهوری ترامپ رو به اتمام است او در تحقق این هدف ناکام مانده و ترامپ از سوی گروه‌های مختلف در آمریکا آماج انتقادات قرار گرفته است. منتقدان ترامپ او را به نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش متهم کرده‌اند.