لایحه بودجه سال 1400 کل کشور روز ۱۲ آذر ماه از سوی حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیس جمهور به مجلس تقدیم شد بر اساس زمان بندی که مبنای آن آیین نامه داخلی مجلس است، بررسی لایحه تقدیمی دولت در مجلس از روز هفدهم آذرماه آغاز و فرصت نمایندگان و کمیسیون‌های تخصصی برای بررسی بودجه شروع شده است.
* مهلت نمایندگان برای ارائه پیشنهادات به کمیسیون‌ها
بعد از آن کمیسیون‌های تخصصی تا ۱۰ روز مهلت دریافت پیشنهادات نمایندگان را دارند و در نهایت در ۲۷ آذر ماه فرصت وکلای ملت برای ارائه پیشنهادات خود درباره لایحه تقدیمی دولت به اتمام می‌رسد.
* کمیسیون تلفیق تشکیل میشود
در این فاصله زمانی با تصویب آیین نامه کمیسیون تلفیق در مورد نحوه اداره و بررسی لایحه بودجه، کار این کمیسیون آغاز خواهد شد. انتخاب ۹ عضو از کمیسیون بودجه و سه عضو از هر کمیسیون تخصصی طبق ماده ۴۱ آیین‌نامه داخلی مجلس در این زمینه مقدمات تشکیل کمیسیون تلفیق است. کمیسیون‌های تخصصی که تا ۲۷ آذر ماه پیشنهادات نمایندگان را دریافت کرده بودند تا دوم دی ماه مهلت دارند تا گزارش خود از این پیشنهادات را به کمیسیون تلفیق گزارش دهند.
کمیسیون تلفیق بعد از تشکیل ۱۵ روز مهلت دارد که گزارش نهایی خود را از بررسی بودجه سال آینده کل کشور به صحن علنی ارائه دهد این ۱۵ روز امکان تمدید ۱۵ روز دیگر را با هماهنگی هیئت رئیسه بر اساس بند ۳ ماده ۱۸۹ آیین نامه دارد.
* بعد از کمیسیون تلفیق چه اتفاقاتی در صحن برای بودجه می‌افتد
اتفاقی که ممکن است در اینجا برای لایحه بودجه سال آینده کل کشور بیفتد رد کلیات در کمیسیون تلفیق و یا تایید در کمیسیون تلفیق مجلس باشد است که در هر دو حالت گزارش آن به صحن علنی ارجاع میشود و در اینجا باز هم دو حالت ممکن است برای لایحه تقدیمی دولت ایجاد شود اول رد کلیات آن در صحن علنی و ارجاع به دولت و یا تایید کلیات در صحن علنی که در آن صورت کمیسیون تلفیق ۱۵ روز برای اصلاح گزارش خود مهلت خواهد داشت.
چنانچه بودجه سال آینده در کمیسیون تلفیق تصویب نشود اما نمایندگان در صحن علنی به تایید کلیات آن رای دهند کمیسیون تلفیق ۱۵ روز مهلت دارد تا گزارش خود را اصلاح کند و نهایتاً دوم بهمن ماه مجدداً گزارش کمیسیون تلفیق به صحن می‌آید در این حالت نیز دو سرنوشت برای بودجه تقدیمی متصور است اول اینکه تصویب کلیات و بررسی بودجه در صحن علنی است که در نهایت به تصویب قانون بودجه ۱۴۰۰ می‌انجامد و اگر کلیات بودجه برای دومین بار در صحن علنی رد شود آیین‌نامه داخلی مجلس در مورد اعاده به تلفیق یا دولت ابهام قانونی دارد.
* اگر کلیات بودجه رد شود
اما از آنجا که اکثر نمایندگان با توجه به ایراداتی که به لایحه بودجه ۱۴۰۰ می‌گیرند، رد کلیات آن در صحن علنی را پیش بینی می‌کنند، در این صورت بعد از رد کلیات در صحن علنی، بودجه به دولت ارجاع میشود و دولت دو هفته مهلت اصلاح و تقدیم مجدد لایحه را دارد.
در حالت اول اگر لایحه در زمان مقرر لایحه را به مجلس بازگرداند، مجلس بررسی مجدد لایحه بر اساس آیین‌نامه را خواهد داشت اما اگر دولت در ارسال لایحه اصلاح شده تاخیر داشته باشد و یا لایحه چند دوازدهم را به همراه لایحه بر اساس ماده ۱۸۴ متن تقدیم کند تصویب لایحه چند دوازدهم بر اساس قانون سال قبل را خواهیم داشت.
* آخرین حالتی که ممکن است برای لایحه بودجه ۱۴۰۰ رخ دهد
آخرین حالتی که ممکن است برای بودجه سال آینده ایجاد شود این است که دولت بعد از رد کلیات در صحن علنی و گذشتن مهلت قانونی خود برای تقدیم لایحه اصلاح شده حتی لایحه چند دوازدهم نیز ارسال نکند. عدم ارسال چند دوازدهم علیرغم گذشته مدت قانونی موجب میشود که طرح اجازه دریافت‌ها و پرداخت‌های دولت تصویب شود و امکان اعمال درصد افزایش نسبت به سال قبل وجود دارد.
