نوع برخورد رسانه‌ها با ترامپ بعد از ادعای پیروزی‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری و نوع برخورد اعضای حزب جمهوریخواه و دادگاه عالی این کشور، این سوال را به وجود آورده است: موضع حزب جمهوریخواه در قبال او و ادعاهایی که مطرح کرده است چه خواهد بود و جمهوری‌خواهان تا چه زمانی به حمایت از او در فضای سیاسی واشنگتن ادامه می‌دهند؟
زمانی که دونالد ترامپ ساعاتی پس از پایان یافتن زمان رأی‌گیری انتخاباتی در مقابل دوربین‌های تلویزیونی و رسانه‌های آمریکا ظاهر شد و خود را پیروز انتخابات عنوان کرد، راه تعدادی از اعضای برجسته حزب جمهوریخواه از او جدا شد. البته پیش از این نیز تعدادی از جمهوری‌خواهان معروف مانند جورج بوش و سناتور میت رامنی اعلام کرده بودند حتی در انتخابات به او رأی نیز نمی‌دهند اما این بار اوضاع آشفته واشنگتن و تظاهرات و درگیری‌های خیابانی تعداد دیگری از اعضای این حزب را واداشت پشت او را خالی کنند.
این اختلافات اگرچه در وهله اول به نظر می‌رسید در پشت‌‌پرده باقی بماند و گاهی اوقات گوشه کوچکی از آن به رسانه‌ها راه پیدا کند اما صحبت‌های از سر عصبانیت پسر ترامپ باعث شد این مسائل بیش از پیش رسانه‌ای شود و آشفتگی و دودستگی در حزب جمهوریخواه را کاملا به تصویر کشید. دونالد جونیور ترامپ، اعضای حزب جمهوریخواه را «ضعیف» خواند و برادرش اریک نیز هشدار داد «رأی‌دهندگان ما هیچ‌گاه بزدل بودن شما را فراموش نخواهند کرد». پسر ترامپ بیان کرده است: «آنها شرایط خوبی دارند که نشان دهند می‌خواهند و توانایی جنگیدن را نیز دارند اما در مقابل رسانه‌ها بزدل هستند. نگران نباشید دونالد ترامپ می‌جنگد و آنها طبق معمول همیشه می‌توانند فقط تماشا کنند!» دونالد جونیور ادامه داده است: «جمهوری‌خواهان برای دهه‌ها ضعیف بوده‌اند و به همین دلیل چپ‌ها این اقدامات را انجام می‌دهند».
ترامپ حالا سعی دارد نتیجه انتخابات را با شکایت‌های خود به دیوان عالی تغییر دهد. برخی جمهوری‌خواهان عقیده دارند این کار با نتیجه موردنظر ترامپ همراه نمی‌شود؛ او نمی‌تواند شمارش آرای پستی را متوقف یا اصلا این آرا را باطل کند.
او نمی‌تواند عقب ماندنش در ایالت‌های کلیدی مانند جورجیا یا آریزونا را با ادعای تقلب دنبال کند و در عین حال نمی‌تواند ادعا کند در هر 5 ایالت باقیمانده که نتایج آرا هنوز به صورت کامل مشخص نشده، تقلب شده است. او از اعضای حزب جمهوریخواه خواسته است تا پایان پشت او بایستند و تمام حرف‌های او در مقابل رسانه‌ها و اتهامات واردکردن‌هایش را در مقابل رسانه‌ها به رسمیت شناخته و از آن دفاع کنند. جمهوری‌خواهان با این حال هنوز به صورت رسمی اعلام نکرده‌اند چه شیوه‌ای در پیش می‌گیرند و به نظر می‌رسد بیشتر از اینکه به دنبال حمایت از ترامپ باشند، به دنبال سکوت تا زمان پایان شمارش آرا، پایان درگیری‌های دادگاهی و در نهایت پایان زمان اعلام نتایج انتخاباتی باشند. این مساله اما بیشتر از هر چیز دیگری ترامپ را عصبانی کرده است.
* انشقاق در حزب جمهوریخواه
برای متوجه شدن میزان انشقاق در بین جمهوری‌خواهان بهتر است نگاهی به مواضع افراد سرشناس این حزب داشته باشیم. میت رامنی، یکی از سناتورهای معروف جمهوریخواه و لری هوگان، فرماندار مریلند از نخستین افرادی بودند که در زمان اعلام پیروزی ترامپ و زیر سوال بردن پروسه انتخابات و ادعاهایش درباره تقلب در انتخابات، بیان کردند نباید پروسه دموکراسی در آمریکا زیر سوال برود. کریس کریستی، چهره جمهوریخواه که پیش‌تر فرماندار نیوجرسی بوده است و اخیرا در تمرین دونالد ترامپ برای مناظره با جو بایدن به او کمک کرده بود، سخنان ترامپ در تکرار ادعای بی‌سند درباره تقلب در انتخابات ۲۰۲۰ را «التهاب‌افکنی بدون اطلاع‌رسانی» خوانده است. نیکی هیلی، سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل که گمان می‌رفت بعد از ترامپ به دنبال نامزدی برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2024 باشد، در واکنش به بحث‌های شکل گرفته، تنها به گفتن این مساله اکتفا کرده است که ترامپ با رهبری‌اش باعث شده است نامزدهای جمهوریخواه در سنا و مجلس نمایندگان و همچنین مجالس محلی پیروز باشند و او و سایر مردم آمریکا شایستگی این را دارند که آرای انتخاباتی‌شان با شفافیت و بر اساس قانون شمرده شود. این واکنش ضعیف از سوی هیلی که مهم‌ترین حامی‌اش در حزب جمهوریخواه ترامپ بوده است، بسیاری از اطرافیان ترامپ بویژه پسران او را عصبانی کرده است. آنها از نیکی هیلی بشدت انتقاد کرده‌اند. «مت گاتز» یکی از نمایندگان کنگره فلوریدا نیز در این باره در توئیتر نوشته است: «زمانی که برخی از ما در حال مبارزه برای ترامپ هستیم، نیکی هیلی دارد برای او مرثیه می‌سراید! چقدر غم‌انگیز!»این واکنش‌های ضعیف از سوی تعدادی از جمهوری‌خواهان در شرایطی بوده است که بر اساس نظرسنجی‌ها، وجهه حزب جمهوریخواه در بین اعضای آن در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ بهتر شده و حدود 90 درصد از اعضای حزب از عملکرد ترامپ و جایگاه حزب در آمریکا راضی بوده‌اند.* دیگر نمایندگان مانند «دنور ریگلمن» و «آدام کینزینگر» از ترامپ خواستار ارائه مدرکی برای اثبات ادعاهای خود و «احترام به روند دموکراتیک» شدند. سناتور مارکو روبیو به همین ترتیب به مردم اطمینان داد که ادامه شمارش آرای قانونی «تقلب» نیست. بسیاری دیگر از جمهوری‌خواهان از جمله برخی فرمانداران سابق و فرمانداران منتخب در ایالت‌هایی که هنوز آرای آنها در حال شمارش است نیز از مردم خواستند صبور باشند و ادعاهای بی‌اساس را نادیده بگیرند. البته بعدازظهر دیروز میچ مک کانل، رهبر جمهوری‌خواهان در سنا توئیتی منتشر کرد که باز هم نشان می‌دهد جمهوری‌خواهان هنوز تمایلی برای حمایت از ادعاهای ترامپ ندارند. سناتور مک کانل در این توئیت نوشت: هر رأیی که به طور غیرقانونی ثبت شده است نباید شمرده شود. همه طرف‌ها باید بر فرآیند نظارت کنند.
البته افرادی هم بوده‌اند که هنوز هم با چنگ و دندان از جایگاه ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده حفاظت می‌کنند. سناتور تد کروز که البته چندان هم در بین مردم آمریکا خوشنام نیست و لیندسی گراهام که به سختی توانست دوباره کرسی خود در مجلس سنا را به دست آورد، از جمله کسانی هستند که بیشترین میزان حمایت را از ترامپ داشته‌اند. لیندسی گراهام و تد کروز هشدار دادند در صورتی که نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری به نفع رئیس‌جمهور نباشد، جمهوری‌خواهان ممکن است مشروعیت نتایج را رد کنند. کروز پیش‌تر اعلام کرده بود: دادستان پنسیلوانیا دستور داده است همه آرا شمرده شوند تا بایدن پیروز شود. گراهام نیز می‌گوید: انتخابات در فیلادلفیا بسیار شرورانه است. برای چه آنها از ورود افراد جلوگیری می‌کنند؟ زیرا نمی‌خواهند مردم کاری را که انجام می‌دهند ببینند. گراهام اما جدا از این اظهارنظرها 500 هزار دلار نیز به کمپین ترامپ اختصاص داد تا برای هزینه‌های شکایت کمپین او از ایالت‌های مختلف هزینه شود. رئیس کمیته قضایی مجلس سنا به «شان هانیتی» مجری شبکه فاکس‌نیوز گفت برای پیشبرد تلاش تیم ترامپ در چالش حقوقی روند انتخابات در چند ایالت از جمله پنسیلوانیا، میشیگان و نوادا، مبلغ 500 هزار دلار به تیم ترامپ کمک خواهد کرد. وی گفت: من امشب اینجا هستم تا در کنار رئیس‌جمهور ترامپ بایستم. او نیز کنار من ایستاد و به خاطر تلاش‌های او است که ما بار دیگر اکثریت سنا را خواهیم داشت. او به جمهوری‌خواهان سنا کمک کرد. ما می‌خواهیم کرسی‌های مجلس نمایندگان را نیز به پشتوانه کارزاری که ترامپ در آن برنده شد، به دست آوریم.
* جمهوری‌خواهان از ترامپ عبور می‌کنند؟
با آنکه هنوز زود است درباره واکنش جمهوری‌خواهان به حذف احتمالی ترامپ از فضای سیاسی آمریکا صحبت کنیم اما برخی شواهد نشان می‌دهد پروژه عبور از ترامپ در داخل حزب جمهوریخواه از هم‌اینک کلید خورده است. این در شرایطی است که ترامپ بیشترین کار و فعالیت را در جهت بالا بردن حزب جمهوریخواه و غلبه این حزب بر فضای سیاسی آمریکا انجام داده بود. همان‌طور که نیکی هیلی نیز در توئیت خود مطرح کرده، پیروزی نامزدهای جمهوریخواه در انتخابات‌های کنگره‌های محلی، انتخابات فرمانداران در ایالت‌های مختلف، شهرداری‌ها و همچنین در مجلس سنا و نمایندگان تا حد زیادی مرهون فعالیت‌ها و اقدامات ترامپ بوده است. این نتایج البته واقعیت دیگری را نیز نشان می‌دهد و آن احتمال قناعت جمهوری‌خواهان به همین پیروزی‌های به وجود آمده و همچنین در دست داشتن مجلس سنا و دیوان عالی و آمادگی‌شان برای از دست دادن کاخ سفید است. صحبت‌های ترامپ در چند روز گذشته و تندروی‌های او در فاسد خواندن کل سیستم سیاسی، رسانه‌ای و اقتصادی آمریکا به احتمال زیاد تعدادی از جمهوری‌خواهان متنفذ را به این نتیجه رسانده است که هزینه‌های حضور دوباره او در کاخ سفید بیشتر از منافع این پدیده است و به همین دلیل در ادامه راه، سکوت اختیار کرده‌اند تا ببینند نظر دیوان عالی و دادگاه‌های ایالتی درباره ادعای تقلب در انتخابات چه می‌شود.
البته هنوز زود است یک نتیجه قطعی درباره مناسبات جمهوری‌خواهان و ترامپ بر سر نتیجه انتخابات 2020 را مطرح کرد. باید دید جمهوری‌خواهان به شکایت‌های ترامپ چه نوع واکنشی نشان خواهند داد؟ آیا به کمک ترامپ می‌آیند یا اینکه منافع سیستمی خود را دنبال می‌کنند تا این ذهنیت تقویت شود که سیستم 2 حزبی آمریکا در نهایت نسبت به اخراج ترامپ از کاخ سفید به توافق رسیده است.
ثمانه اکوان
