چرا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مهم است؟ و آیا بر سیاست در ایران تاثیرگذار است؟ این سوالات و چالشها و فرصتهای انتخابات آمریکا به قدری دارای اهمیت است که باید به طور دقیق و سیستماتیک روی آن بحث و مطالعات گسترده صورت بگیرد. پس از استقرار دموکراسی در اکثر غالب کشورهای جهان در قرن جاری، انتخابات در کشورهای مختلف دارای اهمیت شد. در همین راستا و با توجه به اهمیت کشورها در ساختار نظام بین الملل انتخابات آن کشور در عرصه بینالملل دارای اهمیت گردیده و از همین رو میتوان انتخابات آمریکا را با توجه به جایگاه برتر آن در نظام بین الملل دارای اهمیت دانست. اما آیا تاثیرگذاری انتخابات در کشوری مثل آمریکا در سیاست داخلی کشورها نیز تاثیر زیادی در برخواهد داشت؟
انتخابات و انواع دیکتاتوری
در نگاهی کلان و در طول تاریخ بشر همواره فرایند قدرت در بستر قدرت فرد، گروه، سازمان و تمام افراد یک سرزمین در نوسان بوده است. اگر به نظرات دو توکویل به عنوان یکی از اندیشمندان تاثیرگذار بر دموکراسی امروز، دو نوع دیکتاتوری وجود دارد؛ دیکتاتوری اقلیت و دیکتاتوری اکثریت. وی دیکتاتوری اکثریت را به مراتب خطرناکتر از دموکراسی اقلیت دانسته و معتقد است دیکتاتوری اکثریت بواسطه دارا بودن هنجاری به نام «پذیرش اکثریت» خطرات بیشتری دارد. هرچند دموکراسیهای امروز عمدتا از نوع دیکتاتوری اکثریت هستند اما انتخابات آمریکا تلاشی برای ادغام دیکتاتوری اکثریت و اقلیت است.
انتخابات آمریکا و توهم اهمیت آن
اهمیت انتخابات آمریکا بر سرنوشت آمریکا را میتوان یک گذاره قابل قبول پذیرفت اما اهمیت آن برای سایر کشورها قدری دشوار است. در واقع بواسطه ساختار ثبات یافته کشورهای آمریکا و بسیاری دیگر از جمله انگلیس، چین، فرانسه، ایران و.... کنشگران عرصه بینالملل از ثبات اهداف ساختاری کشورها امری بدیهی است. به عبارت دیگر کلیت اهداف بنیادین کشورهای دارای استقلال سیاسی بر سایر کنشگران امری بدیهی است؛ یعنی روی کار آمدن افراد تاثیر به سزایی در اهداف کلان آمریکا ندارد و تنها تفاوت در روشهای کسب منافع ملی و اهداف آن است. ترامپ روش خود را استفاده از ابزارهای سخت و بایدن از طریق اجماع بین المللی و نرم دنبال میکند. مضاف بر این موضوع مورگنتاو به عنوان پدر علم سیاست «منافع ملی» را چراغ راه کشورها در عرصه بینالملل میداند. بالطبع در این شرایط اهمیت انتخابات آمریکا برای مردم این کشور بدیهی و برای سایر کشورها چیزی جز توهم نمیتواند باشد. حال این سوال مطرح میشود که علت پرداختن به اهمیت انتخابات آمریکا برای سایر کشورها در چیست؟ علت این موضوع در ادامه مطرح شده است.
با توجه به فهم نخبگان درباره ماهیت عدم تفاوت سرکار بودن بایدن یا ترامپ، پرداختن به این موضوع و بزرگنمایی از آن در سایر کشورها کاربردی جز سرگرم کردن افکار عمومی نخواهد داشت. باید از تریبونهای داغ کننده تنور انتخابات آمریکا پرسید که کدام بخش از مشکلات جاری کشور بر گردن آمریکاست؟ اختلاس، تورم، و بیکاری جوانان حاصل کدام سیاست آمریکاست؟ و اگر نه به قول شما آقایان مقصر آمریکاست و فاصله انتخاب ترامپ یا بایدن از زمین تا آسمان، چرا همواره آمریکا را بی تاثیر دانسته و برای امروز کشور برنامه ریزی ندارید؟ با فرض پذیرش تاثیر آمریکا بر سیاستهای ما، این موضوع تنها بیعرضگی و حقارت دولت را بیان میکند. نتیجه آنکه موثر نشان دادن انتخابات آمریکا و ایجاد گزارههای جدید حل مشکلات در صورت رای آوردن بایدن، نه تنها عاقلانه نیست بلکه بیانگر هدررفت زمانی است که میتواند به ایجاد تحولات جدید منتج شود. بطور خلاصه ساختار سیاست در آمریکا سیاسیون را به کسب منافع حداکثری مردم خود سوق داده و در ایران مسئولان را در صدد حداکثر زیان سوق داده است؛ البته این مساله صرفا ریشه در امر سیاسی نبوده و متغیرهای فرهنگی، اجتماعی نیز تاثیر دارند.
آمریکا را از ذهنمان پاک کنیم
به نظر میرسد رفتارهای سیاسی آمریکا در چند دهه اخیر محلی برای نزاع برخی جریانات در ایران بوده که تنها برای به قدرت رسیدن به نقد روش مواجهه رقیب خود تبدیل شده است. سیاست و انتخابات در آمریکا همواره در صدد تحقق اهداف ملی قرار گرفته و اقدامات نیز در همین راستا به ثمر رسیده است. آمریکا کشوری در تلاش برای حفظ و ارتقای جایگاه خود در دنیای امروز قلمداد کرد نه کمتر و نه بیشتر. با این حال و در شرایطی که هویت سیاسی ایران برگرفته از دو مولفه مولفه اسلامیت و ایرانیت است، حذف آمریکا از دایره تفکر تصمیمات سیاسی میتواند گره گشای حل مشکلات باشد.