مجلس یازدهم برای تقویت بعد نظارتی پارلمان ابتکار عملی به نام «نظارت میدانی مجلس» را در نظر گرفته و علاوه بر بازدیدهای گروهی نمایندگان، شخص رئیس مجلس هم سفرهای خود را به استانهای مختلف آغاز کرده؛ سفرهایی که گرچه مخالفان از آن به سفر انتخاباتی تعبیر کردند اما فارغ از حواشی موجب شد تا مجلس بالاخره از پایتخت جدا شده و تا عمق نقاط توسعه نیافته و شهرها و روستاهای محروم برود.
آنچه هدف از این بازدیدهای نظارتی بوده، کسب دادهها و اطلاعات دقیق از سوی تصمیمسازان مجلس شورای اسلامی در جهت حل مشکلات کشور و رسیدگی به مطالبات مردم و قانونگذاری و نظارت صحیح بوده است و حل مشکلات مردم با اجرایی سازی و نظارت بر اجرای قوانین در این سفرها دنبال میشود.
از آنجا که مجلس شورای اسلامی ریل گذار اجرا است و در کنار ریلگذاری، مجلس موظف است بر اجرایی سازی و اجرای قانون، نظارت کند تا از میزان اجرا شدن قوانین، اثرات آن بر کشور، موانع اجرای قوانین و نقاط قوت و ضعف آنها مطلع شود تا ریل، سرعت و نحوه حرکت را در صورت نیاز اصلاح کند و یا تغییر دهد.
آگاهی از اثرات و تبعات سیاستها و قوانین مصوب مجلس بر شرایط کشور و زندگی مردم، شناسایی ظرفیتهای بالقوه و استعدادهای مختلف انسانی و مکانی که همچنان مورد غفلت واقع شده و تصمیم گیری بر مبنای این شناخت میتواند در رشد اقتصادی کشور و عبور از اقتصاد تک محصولی و از بین بردن تحریم ها کمک کند.
به همین منظور رئیس مجلس تا کنون 2 سفر نظارتی را انجام داده؛ یکی سفر به خوزستان از 11 تا 14 شهریور و دیگری سفر به استان سیستان و بلوچستان از ... . وجه مشترک این دو سفر عمق محرومیت دو استانی است که از لحاظ ظرفیتهای انسانی و ذخایر و منابع طبیعی زرخیزند اما از لحاظ برخورداری از امکانات و توسعه بسیار محرومند.
خوزستان: مقصد نخستین سفر نظارتی رئیس مجلس
سفر به خوزستان نخستین سفر محمدباقر قالیباف در قالب نظارت میدانی بود که از 11 شهریور ماه آغاز شد و تا 14 شهریور ادامه داشت؛ اما چرا خوزستان؟ نظارت میدانی قرار است گره از کدام مشکلات در این استان بگشاید؟
مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در گفت و گو با خبرنگار فارس از مشکلات انباشته استان خوزستان میگوید.
یوسفی میگوید: آقای قالیباف پیش از آنکه به عنوان رئیس مجلس انتخاب شود، وعده داده بود که نهاد مجلس را به مناطق مختلف میآوریم و سفرهایی با عنوان نظارت میدانی در راستانی تحقق آن وعده است.
به گفته وی، پیش از سفر رئیس مجلس به خوزستان، به دعوت او 12 نماینده دیگر مجلس به استان سفر کرده و از نقاط مختلف استان خوزستان بازدید کردند و بعد از انعکاس گزارش آنها به هیات رئیسه، قالیباف سفر نظارتی به این استان را تدارک دید.
* خوزستان؛ هنوز درگیر نیازهای اولیه
وی ادامه میدهد: استان خوزستان به دلیل عدم توسعه متوازن از لحاظ توسعه زیرساختی با بسیاری از استانها فاصله گرفته و در حالی که برخی دیگر از استانها از توسعه زیرساختهای عبور کرده و به سمت توسعه فرهنگی و اجتماعی می روند، هنوز برخی استانها از جمله خوزستان درگیر توسعه زیرساختی هستند.
نماینده مردم اهواز یادآوری میکند: استان خوزستان هنوز درگیر مسئله آب شرب و فاضلاب است.
دبیر مجمع نمایندگان استان خوزستان با اشاره به مشکل آب شرب در برخی مناطق این استان میگوید: متاسفانه با وجود رودخانه های پرآب، آب شرب که نیاز اولیه مردم است هنوز در این استان یک مشکل جدی است و مساله فضلاب هم به عنوان یک مشکل جدی در استان وجود دارد به نحوی که در عمده شهرها حتی شهرهای بزرگ مانند اهواز، خرمشهر، کوت عبدالله و ... در برخی محلات فاضلاب وجود ندارد و در مواقع بارندگی فاضلاب به خیابانها سرریز شده و حتی وارد خانه های مردم میشود.
یوسفی یادآوری میکند: در موضوع اشتغال در سفر رئیس مجلس به این استان نگاه ویژهای وجود داشت و پیشنهاداتی با نگاه به توسعه مشاغل خرد و خانگی و استقلال و تامین مالی زنان خانه دار مطرح بود.نماینده مردم اهواز همچنین به ابر مشکل اشتغال در استان خوزستان اشاره و تاکید میکند: این مسئله به عدم به کارگیری نیروهای بومی و مدیران پروازی بر میگردد؛ اکثر شرکتهای دولتی و خصولتی هیئت مدیره خوزستانی به خود ندیدهاند آن هم مردم فرهیخته ای که در شرایط سخت ترین همواره کنار هم وطنان خود بودند اما حالا آنها را نادیده میگیرند.
به گفته وی بخش دیگری از مشکلات مربوط به اعتبارات است که باید در بودجه سالیانه لحاظ شود که البته مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده و باید اعتبارات خاص در بودجه برای آن مد نظر قرار گیرد.
این نماینده مجلس با اشاره به مشکل صنایع پیشرو و مادر استان در زمینه تامین مواد اولیه و سرمایه در گردش پروژههای ملی باید توسط میگوید: در واقع با همکاری دولت، وزارت نفت و شرکت گاز تولید ملی در راستانی جهش تولید با پرهیز از خام فروشی و اشتغال منطقهای خوزستان این دو محقق میشود.
*نبض نظارت و راهکارهای پیشنهادی
اما برای هر یک از این مشکلات در سفر رئیس مجلس به خوزستان راهکارهایی پیشنهاد و بررسی شد که با کدام سازمان یا نهاد اجرایی امکان تحقق این راهکار وجود دارد؛ توافقات لازم انجام شود و پیگیری تامین اعتبار صورت گیرد . در همین حال در هر مورد به طور خاص کمیسیون تخصصی، نماینده یا نمایندگانی مامور نظارت بر اجرای این مصوبات شدند و در عین حال که در هر مورد زمان بندی اجرا نیز به طور مشخص تعیین شد. در ادامه فهرستی از مصوبات این نظارت میدانی در استان خوزستان را مشاهده میکنیم:
موضوع | راهکار پیشنهادی | دستگاه اجرایی مرتبط | برنامه زمانی |
آب شرب | حل مشکلات تأمین آب شرب برای رفع تنش آبی 702 روستا | سازمان آبفا | تیرماه 1400 |
کشاورزی و امنیت غذایی |
کشاورزی و امنیت غذایی با تأکید بر اجرای مرحله دوم طرح 550 هزار هکتاری(پیگیری تخصیص آب برای مرحله دوم) |
وزارت نیرو | ابلاغ شد |
کشاورزی/تأمین منابع |
کشاورزی و امنیت غذایی با تأکید بر اجرای مرحله دوم طرح 550 هزار هکتاری ( پیگیری تأمین منابع برای اجرای مرحله دوم) |
سازمان برنامه و بودجه |
پیش بینی در بودجه سال 1400 و برنامه هفتم توسعه |
کشاورزی/ محدوده طرح |
کشاورزی و امنیت غذایی با تأکید بر اجرای مرحله دوم طرح 550 هزار هکتاری ترمیم و باز تنظیم فهرست نقاط جدید در مرحله دوم (نقاطی که در مرحله اول یا تعریف نشده اند یا سهم آن ها به درستی تخصیص داده نشده است) | وزارت جهاد کشاورزی | در حال پیگیری |
کشاورزی/ مدیریت بهره برداری |
کشاورزی و امنیت غذایی با تأکید بر اجرای مرحله دوم طرح 550 هزار هکتاری (تعیین مسئول مشخص برای مدیریت بهره برداری از طرح مذکور) |
وزارت جهاد کشاورزی | در حال پیگیری |
اشتغال |
توسعه اشتغال بر اساس ظرفیت نیروی بومی ( استخدام نیروهای بومی) |
وزارت کار | ابلاغ شده است |
اشتغال | حمایت برای ایجاد ۳۰،۰۰۰ شغل خرد و متوسط | تسهیلگران اجتماعی | آذر ۱۴۰۰ |
اشتغال | حمایت برای ایجاد ۱۰،۰۰۰ شغل برای زنان سرپرست خانوار |
تسهیلگران اجتماعی |
آذر ۱۴۰۰ |
اشتغال | صلاح و باز تنظیم قوانین مرتبط با کالاهای ملوانی و ته لنجی ها | سازمان گمرک | آذرماه ۱۳۹۹ |
محرومیت | اقدام به محرومیت زدایی در 16 شهرستان کمتر برخوردار استان شامل شهرستان های اندیکا – لالی – مسجد سلیمان – هفتگل – باغملک – امیدیه – شادگان – خرمشهر – ایذه - آغاجاری – حمیدیه – رامشیر – دشت آزادگان – هندیجان – هویزه – گتوند – 30 محله شهر اهواز |
گروه های جهادی |
شروع از ۱۳۹۹/۰۹/۳۰ |
مسائل مربوط به شهرداری شهرهای محروم |
پیگیری تأمین منابع برای پرداخت معوقات شهرداری ها | وزارت کشور | در بودجه 1400 |
مسائل ناشی از مشکلات و خسارات جنگ تحمیلی |
تشکیل کمیسیون ویژه با مسئولیت استاندار و اتخاذ تصمیم در خصوص مسائل مربوطه |
وزارت کشور | شروع از سال 1399 |
اربعین و راهیان نور |
پیگیری تخصیص اعتبار برای شهرهای درگیر در موضوع اربعین و راهیان نور | وزارت کشور | در حال پیگیری |
حمایت از ظرفیت های دانش بنیان |
راه اندازی 4 مرکز نوآوری در شهرستان های اهواز – امیدیه – ماهشهر و دزفول و یک کارخانه نوآوری امنیت غذایی در اهواز | شتاب دهنده های علمی – پارک علم و فناوری استان – دانشگاه آزاد اسلامی | آذر ماه 1399 |
علاوه بر این موارد که به صورت مشترک برای تمام شهرستان های استان خوزستان مصوب شد، مصوباتی هم به صورت اختصاصی برای شهرستانها، روستاها و سایر مناطق در این سفر نظارتی وجود داشت که پیگیری تامین اعتبار یا ردیف بودجه اختصاصی و یا معرفی به گروههای جهادی با زمان بندی مشخص و تعیین ناظر بر ای هر کدام پیش بینی و اعلام شد.
* سیستان و بلوچستان؛ دومین مقصد نظارت میدانی
رئیس مجلس شورای اسلامی در سفری سه روزه به استان سیستان و بلوچستان از نزدیک با مردم این استان دیدار و مشکلات آنها را بررسی کرد.
ملک فاضلی نماینده مردم سراوان، سیب، سوران و مهرستان و رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در گفت و گو با فارس درباره سفر نظارتی رئیس مجلس به این استان میگوید: شرط اول هر برنامه ورود به محیط، بررسی مشکلات و مشاهده آنها آن طور که هستند، است.
وی با اشاره به اینکه استان سیستان و بلوچستان توسعه نیافته ترین استان کشور است، یادآوری میکند: علت توسعه نیافتن این است که این استان در مسیر توسعه در کلان و جزء دیده نشده است و این هم به دلیل نبود نیرو در مرکز بوده است؛ زمانی که بودجههای سالانه تعیین میشد این استان دیده نمی شد و به همین دلیل از کاروان توسعه کشور عقب ماند.
این نماینده مجلس میگوید: آرزوی اولیه مردم این استان آب و راه است که جزو بدیهیات اولیه زندگی است و حتی در مقایسه با استان های همجوار بی نهایت عقب مانده است.
وی با اشاره به درخواست نمایندگان استان از رئیس مجلس برای بازدید از این استان، میگوید: گرچه در این دیدار به دلیل محدودیت وقت امکان دیدن تمام مشکلات استان وجود نداشت اما حداقل به صورت واضح عدم توسعه در عمر استان را دیدند؛ آن هم استانی که نیروی انسانی توانمند دانش آموخته و متعهد به برکت انقلاب اسلامی و همچنین منابع طبیعی سرشار دارد اما متاسفانه توسعه نیافته است.
این نماینده مجلس با اشاره به احداث سد در این استان اظهار میدارد: هر چند که سد تاسیس شد اما بعد از آن امکان توزیع منابع جمع شده پشت سر وجود نداشت و صرفاً هزینه های نگهداری سد نیز بر مشکلات اضافه شد.
فاضلی تاکید میکند: همه میدانیم که استان سیستان و بلوچستان توسعه نیافته است اما راه حل آن توجه به این مقولات در بودجه های سالانه است تا به حداقلهای کشوری از لحاظ توسعه برسد. بر اساس آنچه برآورد کردیم ۴۰۰ میلیون یورو برای راهسازی استان و ۵۰۰ میلیون یورو برای آب باید برای این استان لحاظ شود.
وی با اشاره به عدم برخورداری ۲۳ شهرستان جنوب استان از جاده دو بانده و افزایش مرگ و میر بر اثر تصادفات در این منطقه یادآوری کرد: سال گذشته نماینده مردم ایرانشهر را در همین جاده ها از دست دادیم و این اتفاق ممکن است برای هر کدام از ما رخ دهد.
نماینده سراوان با اشاره به ۱۶۰۰ کیلومتر مرز آبی و خاکی استان با پاکستان و افغانستان گفت: این مرزها قابل بهرهبرداری و اشتغال است و با ساماندهی مرز خاکی از لحاظ بازارچهها و ... می توان حرکت وسیعی انجام داد. الان افرادی هستند که از مرز سوءاستفاده می کنند و لازم است نظارت مناسبی انجام شود.
وی محرومیت از تحصیل را یکی دیگر از عمده ترین مشکلات استان عنوان کرد که البته در سفر رئیس مجلس به آن توجه شده است. او در عین حال گفت که کمیته ای برای پیگیری تصمیمات سفر تشکیل شده تا صرفاً به بحث انتقاد و بازدید منحصر نشود و مصوبات اجرایی شود.
راهکارها: از توسعه متوازن تا ممنوعیت صید ترال
موضوع | راهکار | سازمان یا نهاد مرتبط | برنامه زمانی |
اختلاف شاخص ها |
متوازن سازی شاخص های پیشرفت استان و کم نمودن فاصله این شاخص ها نسبت به سطح ملی سازمان برنامه و بودجه کشور |
سازمان برنامه و بودجه کشور |
بودجه 1400 و برنامه هفتم توسعه |
بحران آب شرب و آبرسانی سقایی در 1062روستا با جمعیت 428906 نفر |
ارتقای کمی و کیفی آب شرب روستاهای منطقه هیرمند (300 روستا) |
ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) - شرکت آب و فاضلاب استان |
بودجه 1400 و برنامه هفتم توسعه |
گاز رسانی به نقاط مختلف استان |
پیگیری تأمین منابع برای نصب انشعابات گاز مشترکان در شهرستان ایرانشهر |
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران |
پایان سال 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت تجارت |
پیگیری تأمین تجهیزات فنی و ایجاد زیرساخت های فناوری و مکانیزه مورد نیاز در گمرکات چابهار و میلک |
سازمان گمرک | پایان 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت تجارت |
فعال سازی بازارچه های مرزی گمشاد و کوهک و پیگیری تصویب مجوزات رسمی گمرکی وتأمین الزامات مربوطه (نیروی انسانی و ...) |
سازمان گمرک | پایان 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت تجارت |
پیگیری برای افزایش زمان فعالیت مرز میلک( 24 ساعته) |
سازمان گمرک | پایان 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت تجارت |
فعال سازی ظرفیت سایر بازارچه های مرزی و گمرکات قانونی استان سیستان و بلوچستان |
سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران سازمان اداری و استخدامی کشور |
پایان 1400 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت تجارت |
توافق برای عملیاتی نمودن طرح رزاق |
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه |
پایان 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت معادن |
پیگیری اعطای گواهی کشف برای معدن مس در منطقه ( جنوبی جانجا )و انتخاب سرمایه گذار |
وزارت صنعت،معدن و تجارت |
پایان 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت معادن |
«طلای سیاه جنگل» پیگیری فراخوان برای جذب سرمایه گذار و انتخاب آن پیرامون معدن |
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران |
پایان سال 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت معادن |
پیگیری فراخوان برای جذب سرمایه گذار و انتخاب آن پیرامون معدن(طلای بزمان ) |
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران |
پایان 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت معادن |
پیگیری صدور مجوز فعالیت های اکتشافی اولیه در پهنه سراوان و جلب موافقت سازمان محیط زیست |
وزارت صنعت،معدن و تجارت سازمان محیط زیست |
پایان سال 1399 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت معادن |
پیگیری تعیین بهره برداری برای دو معدن ( آنتیموان شورجاه و توزگی )توسط سازمان صنعت،معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان |
سازمان صنعت،معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان |
پایان سال 1399 |
تکمیل و اتمام طرح 46 هزار هکتاری در منطقه سیستان |
پیگیری برای احیای سازمان عمران استان سیستان و بلوچستان |
وزارت جهاد کشاورزی |
پایان سال 1399 |
تکمیل و اتمام طرح 46 هزار هکتاری در منطقه سیستان |
بررسی نحوه هزینه کرد منابع و کیفیت واگذاری و اجرا با درنظر گرفتن ملاحظات اجتماعی(حق آبه، تجهیزات، نگهداشت و نظام بهره برداری) |
وزارت جهاد کشاورزی |
پایان سال 1399 |
مسائل مربوط سواحل مکران |
پیگیری برای تسریع در اجرای طرح جامع سواحل مکرا ن |
سازمان منطقه آزاد سازمان برنامه و بودجه کشور |
سال 1400 وبرنامه هفتم |
مسائل مربوط به فرودگاه چابهار |
پیگیری برای تعیین تکلیف فرودگاه چابهار |
وزارت راه و شهرسازی ستاد کل نیروهای مسلح |
سال 1399 وسال 1400 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت شبکه حمل و نقل استان |
تسریع و تسهیل اجرای خط ریلی چابهار سرخس تسریع تکمیل بزرگراه مواصلاتی « زاهدان زابل » تسریع تکمیل بزرگراه مواصلاتی(میرجاوه -زاهدان- بم ) |
وزارت راه و شهرسازی |
پایان سال 1400 |
فعال سازی حداکثری ظرفیت شبکه حمل و نقل استان |
تسریع تکمیل بزرگراه های مواصلاتی( زاهدان خاش- ایرانشهر- چابهار ) تکمیل راه های مواصلاتی روستایی |
وزارت راه و شهرسازی |
سال 1400 و برنامه هفتم |
مسائل مرتبط با کارخانه بافت بلوچ | تکمیل زنجیره تولید و کشت پنبه |
وزارت صنعت و معدن و تجارت |
سال 99 و1400 |
اشتغال | پیگیری برای ایجاد 65 هزار شغل بر اساس ظرفیت های متنوع و بومی استان سیستان و بلوچستان |
ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) |
پایان سال 1402 |
سطح پایین پوشش تحصیلی در مقاطع متوسطه اول و دوم |
فراهم نمودن تمهیدات لازم برای جذب معلمان و امکانات زیرساختی |
وزارت آموزش و پرورش |
سال 1400 برنامه هفتم توسعه |
مراکز علم و فناوری |
ایجاد و حمایت از 6 مرکز علم وفناوری در شهرستان های زاهدان، زابل، ایرانشهر و چابهار، خاش و سراوان |
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری |
پایان سال 1399 |
رفع محرومیت و پیشرفت شهرستانی |
فعال نمودن گروه های جهادی برای محرومیت زدایی از 10 شهرستان استان و حاشیه نشینی زاهدان و چابهار |
استانداری سیستان و بلوچستان |
شروع از 1400 |
نبود زیرساخت ها ی نگهدار ی و صنایع تبدیلی خرما |
پیگیری برای ایجاد زیر ساخت های لازم و صنایع تبدیلی مورد نیاز |
وزارت جهاد کشاورزی وزارت صنعت و معدن و تجارت |
سال های 1399 و 1400 |
کمبود زیرساخت های امنیتی |
پیگیری برای فراهم نمودن تمهیدات لازم به جهت ایجاد زیرساخت های امنیتی |
ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران |
سال های 1399 و 1400 |
مسائل مربوط به صید ترال |
تفسیر صریح قوانین مربوطه به منظور تعیین محدوده صیادی و نظارت بر کنترل و اجرای دقیق آن |
وزارت جهاد کشاورزی (سازمان شیلات ایران) |
سال 1399 * |
عدم بهره برداری از ظرفیت زمین 5000 هکتاری گوهر کوه |
پیگیری برای احیا ظرفیت و گسترش سطح بهره برداری از آن |
قوه قضائیه (سازمان امور زندان ها) |
سال 1399 |
* صید ترال ممنوع شد
30 مهر ماه، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «در نظارت میدانی سیستان و بلوچستان به صیادان زحمتکش و عزیز قول دادیم که موضوع صید ترال را پیگیری خواهیم کرد.خدا را شکر با پیگیری فراکسیون محیط زیست وکمک قوۀ قضائیه و نیروی دریایی در راستای وظیفۀ شرعی حفاظت از محیط زیست وبرای صیانت ازمعیشت کارگر ایرانی، ممنوعیت صید ترال قطعی شد.»
علاوه بر این موارد که به صورت مشترک برای تمام شهرستان های استان سیستان و بلوچستان مصوب شد، مصوباتی هم به صورت اختصاصی برای شهرستانها، روستاها و سایر مناطق استان در این سفر نظارتی وجود داشت که پیگیری تامین اعتبار یا ردیف بودجه اختصاصی و یا معرفی به گروههای جهادی با زمان بندی مشخص و تعیین ناظر بر ای هر کدام پیش بینی و اعلام شده است.
نظارت های میدانی رئیس مجلس به استانهای دیگر نیز ادامه خواهد داشت بر همین اساس خبرگزاری فارس علاوه بر اطلاع رسانی درباره جزئیات این سفرها، اجرای مصوبات، تصمیمات و توافقات این سفرها را پیگیری خواهد کرد.