حسن روحانی از روزی که سکان ریاست‌جمهوری را گرفت تا امروز، به بهانه‌های مختلف اقدامات دولت متبوعش بویژه در حوزه سیاست خارجی را برگرفته از آموزه‌ها و تاریخ صدر اسلام می‌داند، تشبیهاتی که اغلب صدای بسیاری از فعالان سیاسی و مذهبی کشور را درمی‌آورد و دوقطبی‌هایی را در جامعه ایجاد می‌کند.
یکم تیرماه ۹۳ بود که روحانی در کنگره بین‌المللی امام حسن مجتبی (ع) بدون آنکه به مقدمات صلح تاریخی امام حسن (ع) و خیانت یارانش اشاره‌ای کند، گفت: «ما امروز نیازمند به آن هستیم که پرچم صلح حسنی به اهتزاز درآید … بیایید همه با هم با یک صدا، صلحِ رمضانی را فریاد بزنیم … شجاعت در صلح به مراتب بالاتر از شجاعت در جنگ است… صلح از آنِ آن امامی است که پشت پرده را به خوبی می‌بیند و پیش‌بینی می‌کند»
روحانی در همان سال یعنی ۳۰ مهرماه، تشبیه دیگری از شرایط امروز با صدر اسلام انجام داد و این بار درس کربلا را درس مذاکره خواند و گفت: «درس کربلا هم درس تعامل سازنده و مذاکره در چارچوب منطق و موازین است … امام حسین (ع) خیمه‌ای برپا کرد و عمر سعد را به مذاکره دعوت کرد، امام حسین (ع) از شهادت استقبال هم می‌کرد اما با این حرکت خود به ما یاد داد که حتی با دشمن خود باید به گونه‌ای رفتار کنیم که دنیا منطق ما را در صحنه مذاکره پیروز بداند»
ارتباط دادن وقایع صدر اسلام با شرایط امروزی و توجیه اقدامات دولت از سوی حسن روحانی ، طی ۷ سال اخیر، بارها تکرار شده و مصادیق متعددی دارد.
او در تازه‌ترین سخنان خود نیز مجدداً به صلح امام حسن (ع) اشاره‌ای کرد و گفت: «وقتی برخی از اصحاب امام حسن آمدند با زبان معترضانه که چرا قبول کردید و چرا صلح کردید؟ چرا در برابر طرف مقابل پیمان را امضا کردید؟ حضرت فرمود: "انی رأیت هوی معظم‌الناس علی الصلح"، گفت؛ جامعه اسلامی که شما ۱۰ نفر نیستید شما ۲۰ نفری که اینجا پیش من آمدید دنیای اسلام نیستید من در مسجد برای مردم سخنرانی کردم و دیدم اکثریت قاطع جامعه صلح می‌خواهند و وقتی مردم این را می‌خواهند صلح را انتخاب می‌کنم»
برداشت منتقدان روحانی از این سخنان، پالس او به آمریکا جهت آمادگی برای مذاکره و سازش بود، مذاکره‌ای که روحانی دو سال است در رد آن سخن می‌گوید و شرط آغازش را هم عمل به تعهدات برجامی آمریکا یا در واقع بازگشت به برجام عنوان می‌کند.
در این گزارش ۳۳ دلیل برای رد مذاکره با آمریکا و به مصلحت نبودن این اقدام از زبان حسن روحانی، که طی دو سال اخیر مکرر بیان کرده است، را مرور می‌کنیم.
|
۱۵ مرداد ۱۳۹۷ |
درخواست مذاکره همزمان با تحریم معنایی ندارد | تحریم علیه مردم ایران، با درخواست مذاکره با هدف رسیدن به نتیجه، متناقض است | آمریکا بدهکاری‌اش به ملت ایران را پرداخت کند، ما هم اهل مذاکره در تاریخ بودیم و هستیم | کسی که در برابر مردم ایران یاوه‌گویی می‌کند، همین اسلامی که به ما دستور داده با صلح و صفا با همه رفتار کنیم، همان اسلام به ما می‌گوید که در برابر متجاوز بایستیم |
|
۲۴ مرداد ۱۳۹۷ |
آمریکا شرایط مذاکره را از بین برده، با روند خوبی داشتیم مذاکره می‌کردیم اما خودش پل را خراب کرده و آن طرف ایستاده و می‌گوید باید چگونه عبور کنم!؟ | اگر راست می‌گوئید بیایید پل را دو مرتبه درست کنید. پل را که درست کردید خود به خود و به طور طبیعی رفت و آمد درست می‌شود |
|
۲ مهر ۱۳۹۷ |
امروز نسبت به رفتار رئیس‌جمهور آمریکا هیچ امیدی نداریم و هیچ خاصیت و اثری در این کار [دیدار با ترامپ] نمی‌بینیم. اما اگر روزی ببینیم آمریکا صادقانه به دنبال بازسازی روابط است، آن زمان تصمیم خواهیم گرفت |
|
۳ مهر ۱۳۹۷ |
هیچ دولت و ملتی را نمی‌توان به زور به پایِ میز مذاکره آورد و اگر چنین شود آنچه انباشت می‌شود، خوشه‌های خشم ملت‌هاست که نصیب زورگویان خواهد شد | ما از شما دعوت می‌کنیم که به میز مذاکره‌ای که آن را برهم زدید، بازگردید | تعهد در برابر تعهد، نقض در برابر نقض و تهدید در برابر تهدید |
|
۱۴ آبان ۱۳۹۷ |
[آمریکایی‌ها] مرتب برای ما پیغام می‌دهند که بیایید با هم مذاکره کنیم. مذاکره برای چه چیزی انجام دهیم؟ شما اول آن مذاکره‌ای که انجام دادیم و به نتیجه رسیدیم، به آن احترام بگذارید تا زمینه برای مذاکره بعدی درست شود | این موضوع نیاز به واسطه و اینقدر پیغام ندارد، به تعهدات عمل کنید، با هم صحبت می‌کنیم |
|
۱۴ آذر ۱۳۹۷ |
اگر دشمنان ما در برابر حق سر فرود بیاورند، می‌توانیم مسایل‌مان را حل و فصل کنیم. اما معتقدیم باید به موقع حرف بزنیم و بی‌موقع حرف زدن و بی موقع مذاکره کردن برای کشور خطرناک است | مذاکره بی‌مورد مانند چیدن میوه نارس است که هنگام خوردن ذائقه را تلخ می‌کند | اهل مذاکره با دنیا هستیم، اما به شرطی که دنیا و اروپا تسلیم مسیر حق باشند |
|
۴ اردیبهشت ۹۸ |
مذاکره در صورتی میسر است که همه فشارها برداشته شده، از اقدامات غیرقانونی خود عذرخواهی کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد | ما با فرد چاقوکش و با فرمول چاقوکشی مذاکره نمی‌کنیم و قبول چنین مذاکره‌ای به معنای ذلت و تسلیم است| آمریکا اصلاً برای مذاکره آمادگی ندارد و اعمالی که انجام می‌دهد برای شکست ملت ایران است و قصد دارد، دومرتبه به ایران بازگردد |
|
۱۸ اردیبهشت ۹۸ |
در چارچوب برجام آماده مذاکره هستیم، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه اضافه |
|
۲۸ اردیبهشت ۹۸
|
ما اهل مذاکره و منطق هستیم، اما ادعای طرفی که می‌گوید ما را به میز مذاکره می‌کشاند، واهی است. ما حاضر نیستیم چنین مذاکره‌ای را حتی اگر همه قدرت‌های عالم پشت به پشت هم بایستند، انجام دهیم | ما اهل منطق، مذاکره و گفتگو هستیم اما در برابر کسی که قصد زورگویی دارد، هیچگاه تسلیم نمی‌شویم |
|
۸ خرداد ۹۸ |
هر زمان آنها دست از ظلم نسبت به ملت ایران برداشته و تحریم‌های ظالمانه را کنار گذاشته و در برابر تعهدات خود پایبند بوده و به میز مذاکره‌ای که خودشان ترک کردند و برهم زدند، بازگشتند، راه به روی آنها بسته نیست |
|
۱۱ خرداد ۹۸ |
اهل منطق و مذاکره با کسی هستیم که با احترام سر میز بنشیند، نه اینکه فرمان مذاکره صادر کند | در غیر این صورت ما تابع نخواهیم بود |
|
۴ تیر ۹۸ |
آمریکایی‌ها اگر به دنبال مذاکره بودند از شرایطی که به واسطه مذاکره بوجود آمده بود، خارج نمی‌شدند | با تحریم وزیر خارجه ایران باز هم نشان دادند که ادعای مذاکره، دروغ است | آمریکایی‌ها عهد و پیمانشان را زیر پا گذاشتند و اعلام کردند که دنیا نمی‌تواند به آنها اعتماد کند، در این شرایط چگونه آنها توقع دارند که مجدداً و از ابتدا با ایران مذاکره کنند |
|
۴ تیر ۹۸ |
تحت هیچ شرایطی برای توافقی که در نتیجه دوسال مذاکره به دست آمده، مذاکره مجدد نخواهیم کرد | آمریکایی‌ها بر خلاف موازین بین المللی با اعمال و تشدید تحریم‌ها علیه ملت ایران ثابت کردند به هیچ وجه خواهان حل و فصل مسائل نیستند |
|
۲۳ تیر ۹۸ |
مردم ایران امروز کاملاً به این نظر رسیده‌اند که در برابر زورگو نمی‌توان تسلیم شد و باید در برابر زورگویی ایستاد | ما همیشه برای مذاکره آماده‌ایم، همین ساعت و همین لحظه شما از زورگویی و تحریم دست بردارید و پای منطق و عقل برگردید، ما آماده‌ایم |
|
۲ مرداد ۹۸ |
کاملاً برای مذاکره عادلانه و عزتمندانه آمادگی داریم، اما حاضر نیستیم به اسم مذاکره کنار میز تسلیم قرار بگیریم | تسلیم را غیرجایز می‌دانیم و آن را ملت ایران و قانون اساسی نمی‌پذیرد، اما برای مذاکره عادلانه و محترمانه همیشه آمادگی داشته و الان هم آماده هستیم | حاضر نیستیم زیر حرف زور برویم و در برابر قلدری تسلیم شویم |
|
۲۳ مرداد ۹۸ |
همواره معتقد بوده و هستیم که هیچ‌وقت نباید از تعامل و مذاکره فرار کنیم. البته باید محیط آن مساعد باشد و طرف مقابل به مذاکره و حل و فصل مسائل معتقد باشد| اگر همه شرایط مناسب بود، همیشه دنبال تعامل با دنیا و مذاکره با طرف مقابل برای اهداف خود هستیم |
|
۳۱ مرداد ۹۸ |
در برابر زورگویی باید تمام قدرت خود را بکار بگیریم، اینجا دیگر میز مذاکره جواب نمی‌دهد. وقتی دشمن از موشک و هواپیما علیه ما استفاده می‌کند، ما هم باید به دنبال باور قدرت نظامی خود باشیم | آمریکا دست از تجاوز، فشار و تحریم بردارد و دوستان خود را تشویق نکند که با ایران ارتباط نداشته باشند، ما آماده مذاکره و رفع سو تفاهم هستیم |
|
۱۲ شهریور ۹۸ |
بارها گفتیم و باز هم می‌گوئیم ما هیچ تصمیمی برای مذاکره ۲ جانبه با آمریکا نداریم و نداشتیم | بحث مذاکره ۲ جانبه با آمریکا به طور اصولی و اساسی مطرح نیست | وقتی می‌گوئیم مذاکره یعنی وقتی که همه تحریم‌ها برداشته شود و شرایطی که قدیم در برجام داشتیم | هر زمان آمریکا کل تحریم خودش را بردارد، می‌تواند در جلسه ۱+۵ مثل قدیم حضور پیدا کند |
|
۲۰ شهریور ۹۸ |
از دیدگاه دولت، مجلس و مردم ایران در شرایطی که تحریم‌ها باقی باشد، مذاکره با آمریکا معنا و مفهومی ندارد |
|
۲۷ شهریور ۹۸ |
به مقامات آمریکایی اعلام می‌کنم که مذاکره با فشار حداکثری ناممکن است و اگر شما راست می‌گوئید و به دنبال مذاکره هستید، باید همه فشارها علیه ایران متوقف شود | هیچ کشوری حاضر به گفتگو در شرایط فشار حداکثری نیست | همه دنیا می‌دانند که مذاکره در شرایط فشار به چه معناست |
|
۲ مهر ۹۸ |
تلاش‌های رئیس‌جمهور فرانسه در صورتی مؤثر است که آقای ترامپ تحریم‌های اعمال شده علیه ایران پس از خروج از برجام را بردارد که در آن زمان، امکان مذاکره در قالب ١+٥ وجود دارد | تداوم تحریم‌هایی که تحت عنوان فشار حداکثری اجرا شده است، به مثابه پیش شرط‌های عملی آمریکا برای مذاکره است، در حالی که از نظر ما برای مذاکره، ابتدا هر پیش شرطی باید برداشته شود |
|
۳ مهر ۹۸ |
اعتماد سازی لازمه هرگونه برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف مدنظر دو ملت ایران و آمریکاست | دولت آمریکا با خروج از برجام و اعمال حتی تحریم‌های دارویی علیه ملت ایران، این اعتماد را از بین برده است و اگر اکنون علاقه‌مند به مذاکره است باید با توقف فشارها بر مردم ایران، اعتماد سازی کند |
|
۳ مهر ۹۸ |
ما نمی‌توانیم دعوت به مذاکره کسانی را باور کنیم که اعلام می‌کنند سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ را علیه کرامت و معیشت ملت‌مان اعمال‌کرده‌اند | پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه می‌باشد | ایران هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحریم ایران را به تسلیم وادارد، مذاکره نخواهد کرد |
|
۴ مهر ۹۸ |
آمریکا کل تحریم‌ها و فشارها را بردارد و در یک محیط عادلانه و آزاد اگر بخواهد با هم گفتگو کنیم | فکر می‌کنم آن وقت این گفتگو ثمر خواهد داد | در شرایط فعلی گفتگو را مفید نمی‌دانم؛ نه برای ایران و نه برای آمریکا |
|
۴ مهر ۹۸ |
آمریکا شرط کرده که تحریم‌های شدید و فشار حداکثری بر ملت ایران وارد کند و بعد مذاکره کند | در شرایطی که آن پیش‌شرط‌های غلط را بردارد، امکان مذاکره با آمریکا وجود دارد |
|
۵ مهر ۹۸ |
آمریکایی‌ها فضاسازی کرده بودند که آماده مذاکره اند و همه مشکلات بر سر لجبازی طرف ایرانی است | با استدلال نشان دادیم مانع مذاکره آمریکاست؛ ما آماده مذاکره‌ایم اما نه در فضای تحریم و فشار |
|
۲۲ مهر ۹۸ |
هر زمان در چارچوبی که اعلام کردیم، تحریم‌ها برداشته شود و شرایط برای مذاکره ۱+۵ واقعی آماده باشد، آماده‌ایم در آن اجلاس شرکت کنیم و هر کسی که رئیس جمهور آمریکا است برای ما فرقی نمی‌کند |
|
۱۴ آبان ۹۸ |
آمریکا باید رسماً اعلام کند که تحریم‌ها درست نیست و با حضور رؤسای جمهور ۱+۵ آماده مذاکره‌ایم |
|
۱۳ آذر ۹۸ |
ما معتقدیم که تحریم‌های غلط و ظالمانه باید در ابتدا کنار گذاشته شود و بعد صحبت از مذاکره کنیم | ا گر آنها حاضر باشند، تحریم‌ها را کنار بگذارند، حاضر به مذاکره حتی در سطح سران کشورهای ۱+۵ هستیم |
|
۲۷ بهمن ۹۸ |
ما با قدرت و توانمندی و با عزت در برابر دنیا سخن حق‌مان را به صراحت بیان می‌کنیم اما هیچگاه با ضعف پای میز مذاکره نخواهیم رفت | اگر آمریکا به برجام برگردد و از تحریم‌ها دست بردارد، می‌تواند در قالب ۱+۵ باز هم حضور پیدا کرده و مذاکره کند و تا زمانی که اینچنین نشود امکان مذاکره با آمریکا وجود ندارد |
|
۴ تیر ۹۹ |
آمریکایی‌ها به جای تعارفات بی اساس برای مذاکره، هر موقع از مسیر اشتباه بازگردند، همان لحظه ما هم آماده‌ایم |
|
۶ مرداد ۹۹ |
[آمریکایی‌ها] در این دو سال و سه ماه اگر بگویم ۲۳ بار، کم گفتم که درخواست مذاکره کرده‌اند | تقریباً همه سران کشورهای غربی و اروپایی یکی یکی آمدند و خواستند که ملاقات و مذاکره کنیم. البته ابایی از مذاکره نداشتیم، اما نمایش را نمی‌خواهیم و دنبال نمایش نیستیم |
|
۱ مهر ۹۹ |
آمریکا نه می‌تواند مذاکره را برما تحمیل کند و نه جنگ را |
