اخیرا یکی از اساتید دانشگاه جُندی شاپور اهواز متوجه سوءاستفاده غیراخلاقی از مقاله علمیاش توسط برخی از اساتید دانشگاه شد و انتشار سرخود مقالهاش را در یکی از ژورنالهای خارجی مشاهده کرد! مقالهای که طبق گفتهٔ وی سال گذشته با طی روال معمول قانونی در مجلهای دیگر به چاپ رسیده بود؛ این جریان برای تعداد زیادی از مقالات اساتید دیگر نیز رخ داده است.
اما موضوع اصلی که بیش از انتشار سرخود مقالات اساتید خودنمایی میکند درج غیرواقعی اسامی تعداد دیگری از افراد به عنوان رفرنس مقالات یادشده است! به این صورت که نام و مقاله برخیها به صورت کاملا نامربوط با موضوع مقاله اصلی، به عنوان رفرنس آن مقاله قید شده است که از این طریق شاخصهای پژوهشی همچون سایتیشن خود و h-index دانشگاه ارتقا یابد!
خبرنگار سینا، با یکی از اساتید این دانشگاه که مقالهاش مورد سوءاستفاده قرار گرفته است گفتوگو کرد؛ این استاد نخواست نامش فاش شود.
وی گفت: شاخصهای پژوهشی دانشگاه ما در سه سال گذشته افت بسیار زیادی داشته است؛ شاخص H-index به مقالات اساتید مربوط است که افراد دیگر به آنها ارجاع داده میشوند که یک امتیاز برای دانشگاه محسوب میشود؛ برای جبران این افت، اساتید قراردادی با یک شرکت نوشتهاند که مقالهها نوشته شده و در مجلهای چاپ شود؛ در قسمت بالای مجلهای که مقاله در آن چاپ شده، آرم رژیم صهیونیستی مشخص است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: واقعیت از این قرار است که تعداد زیادی مقاله بدون اجازه اساتید از پایان نامههایی که اساتید با دانشجویان خود داشتند استخراج و ترجمه شده و در مقالاتشان به چاپ رسیده است؛ در رفرنسهای این مقالات، بدون ارتباط با موضوع مقاله، رفرنسهای مقالات مسئولین دانشگاه نوشته شده است.
وی گفت: به طور مثال من یک مقاله در رابطه با چشم پزشکی، ENT، تخصص داخلی و هر تخصصی که مسئولین دانشگاه داشتند، دارم که استاد سوء استفاده کننده، ۵ مورد از مقالههای خودش را در رفرنسهای من آورده است درصورتی که هیچ ارتباطی با موضوع بنده نداشته و صرفاً بخاطر بالابردن ارزش خودش و ارتقاء H-index دانشگاه بوده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه از این نوع مقالات حدود ۷۰ مقاله نوشته و منتشر شده است، گفت: این موضوع باعث شده ظرف ۳ تا ۴ ماه رتبه H-index دانشگاه از ۳۰ به ۱۴ برسد و "سایتیشن" خود اساتید، یعنی ارجاع به مقالات خودشان نیز رشد ۱۰ الی ۱۵ برابری نسبت به سال گذشته داشته است؛ هیچ دانشمندی در دنیا در چندماهی که از سال ۲۰۱۶ میگذرد به اندازه این اساتید، سایتیشن نداشته است؛ کاری که این اساتید کردند موجب از بین رفتن آبروی خودشان، دانشگاه و آبروی نظام شد؛ این تخلف زمینه ساز این خواهد شد که طی چندماه آینده بگویند تمام مقالات ایران براساس تخلف است، دشمنان ما دنبال بهانه هستند و امکان دارد بگویند که هرچه مقاله از ایران منتشر میشود بههمین گونه است و بدین ترتیب نظام جمهوری اسلامی را زیر سوال خواهند برد.
این استاد تاکید کرد: علیرغم اینکه وزارتخانه متوجه این تخلف شده اما هنوز هیچ عکسالعملی نشان نداده است.
وی گفت: این اساتید برای ارتقاء دروغین دانشگاه ۲۰۰میلیون تومان گرفتهاند؛ حتی از دو دانشجوی چشم پزشکی که میخواستند فارغالتحصیل شوند نیز برای چاپ مقالاتشان ۱۶ میلیون تومان گرفتهاند؛ همه این تخلفات مستند شده و در سایتهای بینالمللی ثبت شده است؛ فعلا این تخلف برای محافل علمی بین المللی روشن نشده و هنوز آن را علنی نکردهاند و درحال حاضر امتیاز به اسم ایران و دانشگاه جندی شاپور اهواز ثبت شده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: به نظر بنده، کمترین برخورد با این افراد اخراج از دانشگاه است زیرا آنها به آبروی نظام جمهوری اسلامی و به دانشگاه ضربه زدند؛ متاسفانه اساتید متخلف به جای معذرتخواهی و قبول اشتباهاتشان، شروع به فرافکنی و تهمتزنی میکنند.
چندی پیش دکتر محمد رضا ناظر، متخصص بیماریهای عفونی نیز در گفتوگو با سینا به مشکلات روشهای تحقیقات علمی در کشور اشاره کرد و گفت: در گذشته کار تحقیقاتی در آزمایشگاهها برای هر استادی یک امتیاز علمی محسوب میشد که آن را تبدیل به مقاله در ISI میکرد اما هم اکنون مشکل رانت تحقیقاتی در کشور وجود دارد.
وی تاکید داشت: مدیران دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی برجسته باید با درجه علمی بالا پست بگیرند وگرنه رانت تحقیقاتی در جامعه علمی کشور بیشتر رشد خواهد کرد.
دانشگاه جُندی شاپور نقش مهمی در تاریخ طب ایران داشته است
لازم به ذکر است؛ دانشگاه گندیشاپور که اعراب آن را جُندیشاپور میخواندند، یکی از آثار به جای مانده از سلسله ساسانیان است و بیش از ۱۷ سده قدمت، از باستانیترین دانشگاههای خاورمیانه محسوب میشود؛ گندیشاپور شهری است کهن در شمال استان خوزستان و در نزدیکی شهرستان دزفول که امروزه ویرانههای آن باقی است و به سبب بیمارستان و دانشگاهی که در آن بوده شهرت بسیار داشته است.
از سیر تحولات مدرسه جندی شاپور در بقیه دوران حکومت ساسانیان اطلاع چندانی در دست نیست ولی گفته میشود که پزشکان متبحری از این مدرسه به اطراف کشور و حتی کشورهای هم جوار گسیل میشدهاند.
زمانی که اعراب به ایران حمله کردند این مدرسه در اوج شکوفایی علمی خود بود؛ در سال ۶۳۶ میلادی جندی شاپور به سپاه اسلام تسلیم شد، ولی خوشبختانه شهرت دانشگاه باعث شد که از گزند حوادث مصون بماند و همچنان به عنوان مرکز پزشکی قدیم و علوم یونانی نمایان باشد. بعدها با مهاجرت اساتید آن به بغداد کمکم از شهرت و آوازهِ این شهر کاسته شد و بغداد جای آن را گرفت.
اکنون در پی افتضاح پژوهشی پیش آمده در این دانشگاه باید گفت؛ در واقع، جُندی شاپور نقشی مهمی در تاریخ طب ایران داشته است اما متاسفانه تعداد کمی از افراد خواسته یا ناخواسته با مرتکب شدن تخلف علمی وجهه دانشگاه را تخریب کردند.