به نقل از اترک نیوز، این در حالی است که کشور ما ضمن برخورداری از جمعیتی جوان و جامعه‌ای در حال تغییر، نیازمند شناخت روزافزون مسائل در حال تغییر نسل جوان ایرانی است. یکی از مهم ترین مسائل در این زمینه، موضوع سبک زندگی و اوقات فراغت جوانان است. اوقات فراغت به سبب در برداشتن الزامات کمتر و آزادی عمل بیشتر، می تواند در بازنمایی ارزش¬ها، نگرش ها و ذائقه های فرهنگی جوانان نقش کلیدی ایفا کند و از این رو در مطالعات اجتماعی و فرهنگی دارای اهمیتی غیرقابل انکار است.
اوقات فراغت جوانان و سبکهای گذران آن، در عین حال که در هر جامعه ای می تواند معرف تحولات اجتماعی و فرهنگی به سامان بوده و دریچه ای برای ورود نوآوری های فرهنگی تلقی شود، در موارد زیادی نیز می‌تواند به عنوان منبع تهدید و نابسامانی و موضوع شکاف بین نسلی واقع شود.
اثرات و پیامدهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سبکها و فعالیت های فراغتی در جامعه ی ما همواره مطرح بوده است. در دهه های گذشته به ویژه در سال های بعد از انقلاب اسلامی به همراه گسترش فرایندهای نوگرایی، تمایزپذیری اجتماعی و توسعه فن آوری های اطلاعات و ارتباطات، ترجیحات و الگوهای فراغتی جوانان بسط یافته و به یکی از مهم ترین نگرانی ها و دغدغه های جامعه بزرگسال (اعم از والدین، معلمان، مسئولین دستگاه های فرهنگی، و نیروهای کنترل کننده ی اجتماعی) مبدل شده است. این دغدغه ها بالاخص در کشور ما با توجه به شرایط تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و همچنین تنوع فرهنگی، اقلیمی و قومی از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. نکته¬ ی حائز اهمیت اینکه، این فعالیت¬ها در مواردی تحت عنوان آسیبها و انحرافات اجتماعی و فرهنگی تفسیر شده و محکوم شده است.
بنابراین با توجه به نقشی که جوانان هر کشور در حیات و بالندگی آن ایفا می‌کنند سرمایه‌گذاری در آموزش و تربیت صحیح آن‌ها ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. دورة جوانی، دورة شکل‌گیری و قوام یافتن شخصیت فرد و هویت فرهنگی اوست. در این دوره فرد متناسب با اطلاعاتی که از طریق نهادهای اجتماعی دریافت می‌کند، هنجار و ارزش‌های جامعة خود را درونی می‌کند. سبک ها و نحوه ی گذران اوقات فراغت جوانان می‌تواند نقشی مؤثر در شکل‌گیری شخصیت آنان و همین طور سازندگی جامعه داشته باشد. لذا اهتمام به مطالعه در این خصوص و برنامه ریزی برای آن، از دغدغه های اصلی دست اندرکاران به شمار می رود.
محوریت برنامه های اوقات فراغت در تبلیغات اسلامی
حجت الاسلام علی خادمی، مدیر کل تبلیغات اسلامی خراسان شمالی با بیان اینکه برنامه های اوقات فراغتِ این دستگاه در 3 محور اجرایی می شود، به خبرنگار ما گفت: ایجاد کاروان های دین، نشاط و زندگی، برگزاری بوستان های معرفت و استفاده از ظرفیت طلابی که در فصل تابستان تعطیل می شوند و به روستای خود برمی گردند، از جمله محورهای برنامه های اوقات فراغت در تبلیغات اسلامی استان است.
وی افزود: این طلاب برای آموزش احکام اولیه، آداب زندگی و برخی از مباحث اخلاقی برای دانش آموزان، خانواده ها و دیگر افراد روستا، برنامه های خود را در این ایام اجرایی می کنند.
وی با بیان اینکه کاروان های دین، نشاط و زندگی هم با جامعه هدف روستایی ایجاد می شود، تصریح کرد: این کاروان ها که متشکل از چند روحانی و چند تن دیگر از افرادی است که توانمندی ارائه کار هنری همراه با پیام فرهنگی دارند، به مناطق روستایی دور دست که عالم ندارد و حتی در طول سال نیز از وجود روحانی بی بهره است، اعزام می شوند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان با اشاره به اینکه برنامه های اوقت فراغت از 20 تیرماه آغاز و در تاریخ اول شهریورماه سال جاری خاتمه می یابد، عنوان کرد: 40 کاروان دین نشاط و زندگی در این ایام به مناطق روستایی اعزام خواهند شد.
وی با بیان اینکه 50 پایگاه بوستان معرفت هم در این زمینه ایجاد شده است، اظهار داشت: در این بوستان ها از روحانیونی استفاده می شود که در حوزه های علمیه قم و مشهد، دوره های آموزشی و تخصصی تعامل و نحوه رفتار با کودک و نوجوان را گذرانده باشند.
وی اولویت ایجاد بوستان های معرفت را حاشیه شهرها و مناطق شهری کم برخوردار عنوان کرد و گفت: در شهرها دستگاه های فرهنگی بسیاری حضور دارند و برنامه های خاص خود را اجرا می کنند، بنابراین کلاس های بوستان های معرفت در مساجد حواشی شهرها، برگزار می شود تا مردم این مناطق نیز از برنامه های اوقات فراغت بهره مند شوند.
حجت الاسلام خادمی افزود: بوستان های معرفت، قرآن محور، مسجد محور و روحانی محور است و عصاره موضوعات ارائه شده در آن نیز، معارف دین و سبک زندگی اسلامی است.
فضای مجازی، تیغ دو دم
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان، با تشبیه فضای مجازی به تیغ دو دم، اظهار داشت: اگر نحوه استفاده از این ابزار را به درستی برای فرزندانمان تبیین کنیم، نه تنها جامعه را از آسیب های شبکه های اجتماعی مصون می داریم، بلکه می توان با استفاده آگاهانه و درست، فضای مجازی را به یک منبر جهانی در حوزه های اعتقادی و... تبدیل کنیم.
وی افزود: در همین خصوص، طرح اتصال مساجد استان به شبکه ملی پرتال مساجد در دست اقدام است و جوانان می توانند در مساجدی که به این شبکه متصل است با استفاده از امکانات موجود، در فضایی سالم در کنار یکدیگر فعالیت های سرگرمی و آموزشی انجام دهند و نحوه تعامل با شبکه های اجتماعی را بیاموزند.
وی گفت: تشکیل گروه و ایجاد پاتوق، تبادل اطلاعات، پرسش و پاسخ، تولید محتوا و... از فعالیت هایی است که در طرح پورتال مساجد برای اوقات فراغت جوانان و استفاده صحیح از فضای مجازی، تعریف شده است.
حجت الاسلام خادمی تصریح کرد: طرح آموزش و توسعه سواد رسانه ای در استان از دیگر برنامه های این دستگاه برای کاهش آسیب های شبکه های اجتماعی و فضای مجازی است که در صورت اجرایی شدن، یک جمعیت تاثیرگذار در خصوص نحوه برخورد و بهره گیری از امکانات فضای مجازی، آموزش می بینند و آن را به جامعه هدف خود انتقال می دهند.
وی عنوان کرد: با فراهم کردن زمینه آموزش و افزایش سواد رسانه ای برای دبیران پرورشی آموزش و پرورش، ائمه جماعات، مدیران هیئت های مذهبی و... می توان استفاده جوانان از شبکه های مجازی به خصوص در اوقات فراغت را هدفمندسازی کرد.
اوقات فراغت باید با اقتصاد مقاومتی گره بخورد
مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان شمالی با بیان اینکه یکی از آسیب های حوزه اوقات فراغت، نبودن تعریفی جامع در این زمینه است، گفت: نگاه مقطعی و تعیین بازه زمانی برای اوقات فراغت، یک آسیب است.
وی با اشاره به اینکه اوقات فراغت در طول سال و به صورت فراگیر برای افراد جامعه وجود دارد، اظهار داشت: دستگاه های اجرایی و متولی باید تعریفی از کارگاه های کوچک زود بازده و درون خانواده برای افراد جامعه ارائه دهند تا در ایام اوقات فراغت مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: با آموزش افراد در این زمینه و تولید محصول قابل استفاده برای خانواده در اوقات فراغت و در سطح بالاتر برای دیگر افراد و حتی صادرات محصول تولیدی، علاوه بر اشتغالزایی، بی نیازی از واردات و صدور پیام فرهنگی و آورده ارزی، اقتصاد مقاومتی مورد تاکید رهبری که اقتصادی درون زا است، نیز شکل می گیرد.
حجت الاسلام خادمی با اشاره به اینکه امروزه اکثر خانواده ها اوقات فراغت خود را با شبکه های اجتماعی، برنامه های تلویزیونی و ماهواره ای و یا در بازار و پاساژ ها و... می گذرانند، گفت: این عارضه در حوزه اوقات فراغت وجود دارد و اگر به دقت و درستی برنامه ریزی نشود، سبب بروز ناهنجاری های اجتماعی بسیاری خواهد شد.
وی اذعان داشت: دولت باید بتواند بستر ایجاد کارگاه های تولیدی کوچک و زود بازده را با نگاه جدی و رویکرد ارتباط اوقات فراغت با اقتصاد مقاومتی، فراهم کند تا افراد از وقت خود در جهت درست بهره ببرند که نیاز به سرمایه های آنچنانی هم نباشد.
دستگاه های متولی در حوزه اوقات فراغت، جزیره ای عمل می کنند
مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان شمالی با بیان اینکه دستگاه های متولی حوزه اوقات فراغت باهم هماهنگ عمل نمی کنند، اظهار داشت: هر دستگاه یک تخصص دارد که باید همگی تبدیل به یک مجموعه هم افزا و جامع شویم تا بتوانیم تعریف معیوب از اوقات فراغت را که منحصر به فصل تابستان می دانند، تصحیح کنیم.
وی با تاکید بر اینکه در این زمینه نقص وجود دارد، عنوان کرد: همان گونه که تبلیغات اسلامی برای اوقات فراغت در حوزه های معارف، قرآن و مباحث اخلاقی تخصص دارد و دستگاه دیگری در حوزه هنری و... باید هرکدام با تخصص خود در کنار هم قرار بگیریم تا منجر به ارائه کاری جامع شود.
وی از فعالیت جزیره ای در موضوع اوقات فراغت، به عنوان یک آسیب مشهود یاد کرد و افزود: گرچه اوقات فراغت به صورت ستادی ساماندهی و در ادارات کل ورزش و جوانان جلساتی هم گرفته می شود اما آنگونه که باید عملی نمی شود و در عمل شاهد تابلوهای بیشمار با عناوین متعدد در حوزه اوقات فراغت هستیم که در سطح شهر و روستاها، خودنمایی می کند.
حجت الاسلام خادمی گفت: اگر مجموعه دستگاه هایی که در حوزه اوقات فراغت فعالیت می کنند، توفیقات و اقدامات خود را در پایان در قالب نمایشگاه به مردم عرضه کنند، در آن صورت مورد ارزیابی مردم قرار می گیرند و علاوه بر آن دستگاه هایی هم که در این امر موفق عمل کرده اند، می توانند برای دیگر دستگاه ها الگودهی و برنامه راهبردی ارائه کنند.
برپایی نمایشگاه های فرهنگی توسط ناحیه مقاومت بسیج
محمد باقرپور، مسئول فرهنگی ناحیه مقاومت بسیج بجنورد نیز در گفتگو با خبرنگار اترک نیوز از افتتاح دو نمایشگاه فرهنگی در تفرجگاه بش قارداش و پارک شهربازی بجنورد خبر داد.
وی با اشاره به اینکه پارک ها بستری مناسب برای اجرای برنامه های فرهنگی است، گفت: عموم مردم، اوقات فراغت خود به خصوص در فصل تابستان را در تفرجگاه ها و پارک ها می گذرانند که در همین راستا برپایی نمایشگاه های فرهنگی درنظر گرفته شده است.
وی افزود: خستگی های ناشی از کار و تلاش روزانه موجب شده اوقات فراغت افراد به سمت تفریحات و اماکن تفریحی سوق داده، بنابراین هدف از برگزاری این نمایشگاه ایجاد یک فضای تفریحی سالم و شاد متناسب با فرهنگ اسلامی و ایرانی در تفرجگاه های شهرستان است.
باقرپور اظهار داشت: هر نمایشگاه شامل 5 غرفه در محورهای مذهبی، خانواده، طب سنتی، مشاوره و پاسخگویی به سوالات احکام است که با موضوعات عفاف و حجاب، ماهواره، صنایع دستی، اقتصاد مقاومتی، کودک و نقاشی، بازی های اسلامی و... به بازدیدکنندگان ارائه می شود.
وی اظهار داشت: این دو نمایشگاه با رویکرد فرهنگی تا پایان هفته جاری در مرکز استان افتتاح خواهد شد و تا پایان تابستان نیز میزبان بازدیدکنندگان است.
ایجاد 120 پایگاه اوقات فراغت بسیج با عنوان جوانه های صالحین
حجت الاسلام قوی بنیه، مسئول تعلیم و تربیت ناحیه مقاومت بسیج بجنورد نیز از ایجاد 120 پایگاه اوقات فراغت با عنوان جوانه های صالحین خبر داد.
وی افزود: این پایگاه ها که 25 خردادماه و همزمان با سراسر کشور افتتاح شده است در ماه مبارک رمضان با جلسات آموزش روخوانی قرآن، تجوید و موضوعات نماز و... آغاز شده است و بعد از ماه مبارک نیز در دیگر حوزه های تخصصی فعالیت خواهد کرد.
وی عنوان کرد: طرح دیگری نیز با عنوان مکمل جوانه های صالحین وجود دارد که بعد از پایان تابستان نیز ادامه دارد و افراد می توانند با شرکت در این طرح، از برنامه های اوقات فراغت در طول سال بهره ببرند.
اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان برای اوقات فراغت چه برنامه ای دارد؟
یاسر خطیب، مسئول اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان خراسان شمالی به خبرنگار اترک نیوز گفت: این اتحادیه برای اوقات فراغت دانش آموزان برنامه مدون و سالانه دارد که بخش مهم آن، برنامه های مربوط به تابستان است.
وی با اشاره به اینکه ماموریت اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان، نخبه پروری است، افزود: در سه مقطع زمانی دانش آموزان نخبه و با استعداد شناسایی و در صورت تمایل خانواده ها در کلاس ها نام نویسی می شوند.
وی برنامه های اوقات فراغت این اتحادیه را در محورهای علمی، عقیدتی، فرهنگی، ورزشی و مهارتی برشمرد و گفت: برگزاری آزمون های آمادگی کنکور، تشکیل حلقه های معرفت، برگزاری محافل عقیدتی، برگزاری کلاس های قرآنی با همکاری مدرسه قرآنی مشکات و... از جمله این فعالیت ها است.
مسئول اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان استان با اشاره به جامعه امروز و گستردگی شبکه های اجتماعی، اظهار داشت: فضای مجازی یک پدیده نوظهور است که خواه ناخواه در جامعه گسترش پیدا کرده است و نمی توان حذفش کرد.
وی تصریح کرد: اما می توان با اقدامات برنامه ریزی شده و دانش افزایی از طریق ارائه بسته های فرهنگی مناسب، این فضا را جوری برای فرزندانمان ترسیم کنیم که شبکه های اجتماعی در متن قرار نگیرند.
وی با بیان اینکه انجمن های اسلامی دانش آموزان در مدارس و یا قرارگاه خادم المهدی که دانش آموزان در آن حضور و فعالیت دارند، صرفا یک شنونده نیستند، اظهار داشت: در این گروه ها، دانش آموزان از 0 تا 100 یک فعالیت را در دست دارند و با قرار گرفتن در مسیر ایده پردازی و اجرا، برای دیگر دوستان خود خوراک فکری تولید می کنند که این فعالیت ها می تواند دانش آموزان را از فضای مجازی و آسیب های آن مصون نگاه دارد.
خطیب با تاکید بر اینکه هدف پایگاه های اوقات فراغت اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان درآمدزایی نیست، عنوان کرد: آموزش کار و ابتکار در زندگی و تجربه اقتصاد مقاومتی از مهمترین اهدافی است که در فعالیت های این اتحادیه پیگیری می شود.
محدود کردن اوقات فراغت به تابستان، یک آسیب است
مسئول اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان استان با بیان اینکه محدود کردن اوقات فراغت به تابستان، آسیب است، عنوان کرد: اگر به موضوع اوقات فراغت نگاه درستی داشته باشیم، برنامه ریزی ها نیز در این خصوص در طول سال انجام می گیرد.
وی تصریح کرد: در برنامه ریزی برای اوقات فراغت باید نگاه جامع و همه جانبه وجود داشته باشد، بنابراین وجود دیدگاه اقتصادی، علمی، فرهنگی، اعتقادی و... در برنامه ها، برای اینکه دانش آموز توانمندی در آینده تحویل جامعه شود، ضروری است.
خطیب اشاره ای نیز به جشنواره کشوری مداد کمرنگ داشت و عنوان کرد: این جشنواره با هدف تمرین نویسندگی و تقویت مهارت های نگارشی برای دانش آموزان مقطع متوسطه اول و دوم فراخوان شده است.
وی افزود: جشنواره مداد کمرنگ در قالب نشریه مجلد، الکترونیکی و نشریه تک برگی، در سه موضوع اصلی سبک زندگی اسلامی، استکبار ستیزی، اقتصاد مقاومتی و نیز بخش ویژه نامه دوم رهبری به جوانان اروپا، برگزار می شود.
برپایی 400 پایگاه اوقات فراغت در کانون های فرهنگی و هنری مساجد
هاشم شیرازیان، مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی و هنری مساجد خراسان شمالی هم از برپایی 400 پایگاه اوقات فراغت در استان خبر داد و گفت: این پایگاه ها با رویکرد غنی سازی اوقات فراغت و مهارت آموزی افراد، از تاریخ 20 تیرماه سال جاری فعالیت خود را آغاز می کنند.
وی ارائه گواهینامه و معرفی نمونه کارهای برتر را از مزایای این دوره ها عنوان کرد و افزود: فعالیت‌های اوقات فراغت نوجوانان و جوانان خراسان شمالی در 341پایگاه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، 24 خانه نور با محوریت فعالیت قرآنی و 21 کانون تخصصی و چهار مرکز دیجیتال انجام می‌شود.
شیرازیان اظهار داشت: امسال پس از ماه مبارک رمضان نیز 20 مبلغ در پایگاه‌های اوقات فراغت کانون‌های مساجد و اردوگاه‌های موقت استان، حاضر می شوند و به طرح مباحث دینی می‌پردازند.
وی همچنین با تأکید بر پرهیز از موازی کاری در فعالیت‌های اوقات فراغت، مهارت‌آموزی در کنار فعالیت‌های فرهنگی، هنری، ورزشی و علمی در پایگاه‌های اوقات فراغت را از دیگر اولویت‌های برنامه‌های سال جاری اعلام کرد.
مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی و هنری مساجد استان با بیان اینکه تقویت ارزش‌های دینی و تربیتی به عنوان اولویت و محور فعالیت‌های اوقات فراغت مساجد است، گفت: این فعالیت ها در بخش های مختلف آموزشی، کارآفرینی، اردوهای سیاحتی و فنی و حرفه ای، بصیرت افزایی و... برگزار می شود.
راه اندازی 150 پایگاه اوقات فراغت در خراسان شمالی
علی اصغر ایزدی ، معاون پرورشی اداره کل آموزش و پرورش استان نیز از راه اندازی 150 پایگاه اوقات فراغت درتابستان امسال خبر داد و گفت: این تعداد پایگاه ها نسبت به مدت مشابه پارسال 30 درصد رشد داشته است.
وی افزود: در طی 28 جلسه ای که در راستای اوقات فراغت در استان برگزار شده است بیش از 200 برنامه فرهنگی را برای اوقات فراغت دانش آموزان طراحی کرده و به ادارات شهرستانها ابلاغ کرده ایم.
وی تصریح کرد: برنامه های فرهنگی در پنج محور فرهنگی هنری با 50 عنوان برنامه، قرآن و معارف با 30 عنوان برنامه و فعالیت، کمیته تربیت بدنی با 30 عنوان برنامه و دیگر برنامه ها هم در قالب طرح مجد، طرح سفیران و طرح سلامت انجام می گیرد.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این برنامه های فرهنگی حضور تشکل ها و نهادهای دانش آموزی در استان هم بر تعدد این برنامه ها می افزاید و تمام سعی ما بر این است تا بتوانیم خطراتی که دانش آموزان ما را تهدید می کند از بین ببریم.
وی عنوان کرد: 90 درصد از دانش آموزان حاشیه شهرهای استان در معرض خطر قرار دارند که سعی داریم تا با برنامه ریزی های درست این دانش آموزان را به جامعه هدف فرهنگی اضافه کنیم.
برنامه های ستاد اوقات فراغت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بجنورد
علی اصغر نودهی، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بجنورد گفت: برنامه ها با هدف غنی سازی اوقات فراغت و ارتقاء سلامت جسمی و روانی و نیز استحکام ساختار تربیتی جامعه و با محوریت برنامه های فرهنگی و هنری برگزار خواهد شد.
وی اظهار کرد: اوقات فراغت فرصتی است به منظور فراهم آوردن بستری مناسب برای جذب حداکثری نوجوانان و جوانان که این امر مستلزم برنامه ریزی جامع و دقیق و همچنین استفاده از تمام ظرفیت ها جهت ایجاد فعالیت های شادی آفرین و نشاط آور در پرتو آموزه های دینی و اسلامی می باشد.
نودهی اظهار داشت: انجمن های فرهنگی و هنری مستقر در مجتمع های فرهنگی و هنری، موسسات فرهنگی و هنری، آموزشگاههای آزاد هنری دارای مجوز از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی از جمله پایگاه های اوقات فراغت با موضوعات تجسمی، نمایش، سینمایی، موسیقی به شمار می روند.
وی تصریح کرد: در روستاهای شهرستان نیز کانون های فرهنگی و هنری مساجد آماده ثبت نام از جوانان و علاقمندان به موضوعات فرهنگی و هنری در سال جاری در بحث غنی سازی اوقات فراغت می باشند.
نودهی در پایان افزود: برگزاری کلاس های آموزشی با موضوعات طراحی و نقاشی، تئاتر، کارگاه های قصه نویسی، موسیقی، خوشنویسی و قرآنی و دینی برای جوانان و نوجوانان از مهمترین برنامه های ستاد اوقات فراغت این شهرستان می باشد که از اول تیرماه آغاز می شود.
