زندان؛ آخرین راه برای جلوگیری و پیشگیری از جرم است که با قوانین ایران، محلی برای بازپروری و تربیت مجدد مجرمان برای بازگشت به جامعه تعریف شده است. حال وقتی یک سرپرست خانوار به دلیل جرمی وارد زندان می شود، خانواده آن فرد، در معرض جدی آسیب های اجتماعی قرار می گیرد.
مشکلات اقتصادی شاید اولین دغدغه خانواده زندانیانی باشد که سرپرست آنها در زندان به سر می برد، این خانواده ها فقط به جرم زندانی بودن سرپرست خود، با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند که اگر راه حلی برای آن پیدا نکنند، سبب بروز جرم های دیگر خواهد شد.
بنابراین؛ درصورت عدم حمایت از این خانواده ها شاهد رشد چشمگیر طلاق همسران زندانیان، ترک تحصیل فرزندان، ناهنجاری های اجتماعی و روانی، گرایش اعضای خانواده به مشاغل کاذب و تکدی گری خواهیم بود و باید این زنگ خطر را به صدا درآورد تا در آتیه، شاهد ورود تعداد قابل توجهی از اعضای خانواده زندانیان به چرخه جرم نباشیم.
خانواده زندانیان، اولین قربانیان جرم و جنایت در جامعه محسوب می شوند که نه تنها هیچ نقشی در ارتکاب جرم از سوی فرد بزهکار نداشته اند، حال آنکه باید تبعات ناشی از این اتفاق را نیز بر دوش بکشند و علاوه بر حبس سرپرست خانواده، دغدغه های بسیاری از جمله مشکلات اقتصادی، اجتماعی و... را نیز متحمل شوند.
پنجم خردادماه؛ روزی برای خانواده زندانیان
پنجم خردادماه، بنا به پیشنهاد سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور و بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان روز ملی حمایت از خانواده زندانیان یا روز نسیم مهر نامگذاری شده است که با هدف توجه بیشتر عموم به مشکلات این قشر نیازمند و لزوم حمایت همه جانبه از خانواده زندانیان، این روز در تقویم رسمی کشور به ثبت رسیده است.
به همین بهانه خبرنگار اترک نیوز در این روز، سری به زندان بجنورد زد و از نزدیک با خانواده های زندانیانی که در سالن انتظار، منتظر ملاقات با فرد زندانی خود بودند به گفتگو پرداخته است که در ادامه می خوانید.
به گزارش خبرنگار اترک نیوز، گفتگو با هر یک از افرادی که به عنوان خانواده زندانی در آنجا حضور دارند، یک زندگی را روایت می کند که قصه پُر غصه مشکلات اقتصادی و اجتماعی، پای ثابت داستان های آنهاست.
به فرزندم نگفته ام که پدرش در زندان است
در گوشه ای از سالن انتظار، خانم میانسالی روی صندلی نشسته است و در حالیکه غرق در افکار خودش است به بازی پسربچه خردسالش چشم دوخته که این طرف و آن طرف می دود و در دنیای کودکی خود نمی داند که چه آینده ای در انتظار اوست.
با او به صحبت می نشینم، به کودکش اشاره می کند و می گوید: تازه امسال برای پیش دبستانی ثبت نامش کرده ام، 45 هزار تومان پرداخت کرده ام اما همسایه ها می گویند هزینه اش بیشتر از این ها می شود.
وی که نگران مخارج تحصیل فرزندش است، ادامه می دهد: تمام دغدغه و فکرم فرزندم شده است و اینکه چگونه از پس هزینه های مدرسه و تحصیلش بربیایم.
از او درباره تعداد فرزندانش می پرسم که در پاسخ می گوید: همین یک فرزند را دارم که آن را نیز خدا بعد از 23 سال نازایی به من عطا کرده و حالا تمام امید و آینده من، همین یک فرزندم شده است.
وی می افزاید: پدرش یک سال است که در حبس است اما هنوز فرزندم این را نمی داند چرا که نمی خواهم کمبود پدر را احساس کند و به او گفته ام پدرت آمده است اینجا تا مراقب خودش باشد و بعد از آنکه حالش خوب شد پیش ما برمی گردد.
افسردگی گرفته ام و با وجود مشکلات جسمی، توان پرداخت هزینه هایم را ندارم
این خانم میانسال که همسرش در زندان به سر می برد در بازگویی زندگی خود آهی میکشد و درحالیکه اشک چشمانش را با گوشه روسری خود پاک می کند، می گوید: شب ها کارم شده است گریه و تضرع به درگاه خداوند تا گره مشکلات ما به نحوی باز شود.
وی می افزاید: تا سال های اخیر با کارگری خرج زندگیمان را تامین می کردم اما اکنون افسردگی گرفته ام و با مشکلات روحی و جسمی که برایم بوجود آمده است، توان کار کردن نیز ندارم.
وی می گوید: خانه ای که در آن زندگی می کنیم امنیت ندارد و هر لحظه نگران فرو ریختن سقف و دیوارهای آن بر روی سر فرزندم هستم که جانش را در این خانه در خطر می بینم.
این خانم میانسال با اشاره به کمک های انجمن حمایت از زندانیان، می گوید: پول قبض هایمان را این انجمن پرداخت می کند و با پول اندک یارانه ای که به دستمان می رسد زندگی خود را می گذرانیم که اگر همین هم نبود معلوم نبود در کدام گوشه از خیابان های این شهر باید بساط مان را پهن می کردیم.
وی اشاره ای نیز به مشکلات اجتماعی که با آنها روبرو است دارد و می گوید: حتی لباس هایی که تن فرزندم است، مال خودش نیست و از این بابت همیشه خجالت می کشم چرا که خودم نیز برای اینکه بتوانم با ظاهر درست و معمولی به خیابان بروم، مجبورم چادر همسایه را قرض بگیرم.
وی با بیان اینکه امکانات خانه ای که در آن زندگی می کنیم محدود و اندک است، می افزاید: دو سال یخچال نداشتم تا بالاخره با کمک کمیته امداد یخچال کوچکی به من اهدا شد تا بتوانم از حداقل امکانات زندگی استفاده کنم.
وی می گوید: اکثر هزینه های زندگیم را با قرض از این و آن به نحوی تامین می کنم و برای آینده فرزندم و آبروی خودم حاضر نیستم دست به هرکاری بزنم و فقط با سیلی صورت خود را سرخ نگه داشته ام، چرا که بارها من غذا نداشتم برای فرزندم بگذارم و برای او نان خشک و آب آورده ام بخورد اما آبرویم نگذاشته است در خانه های مردم بروم و کار کنم.
دوست دارم سایه لطف پدر را تجربه کنم
دختر نوجوان دیگری در سالن انتظار نشسته است، از او درباره علت حضورش می پرسم که می گوید: پدرم در زندان است و به من نگفته اند جرمش چیست اما من هر دو هفته به دیدن او می آیم.
وی می افزاید: مادرم از پدرم طلاق گرفته است و خواهر و برادر دیگری هم ندارم و من نیز در خانه پدربزرگ پدری زندگی می کنم و آنها با وجود مشکلات اقتصادی که خود دارند از من مراقبت می کنند.
این دختر نوجوان که در کلاس هفتم مشغول به تحصیل است، می گوید: همیشه می خواستم حس داشتن خانواده را تجربه کنم و بدانم مهر مادری و سایه لطف پدر چگونه است، اما از وقتی که یادم می آید، پدرم در زندان بوده و از مادرم هم خبر ندارم.
نمی دانم چه آینده ای در انتظار من و فرزندم است
خانم جوان دیگری که منتظر همسرش است تا بتواند او را ملاقات کند، به خبرنگار ما می گوید: یک پسر سه ساله دارم و همسرم قبل از آنکه حبس شود مشغول مسافرکشی بود.
وی می افزاید: اگر پول یارانه نبود من قادر به گذران زندگی خود و فرزندم نبودم و اکنون نیز نگران آینده او هستم و نمی توانم از همسرم طلاق بگیرم.
وی با اشاره به اینکه همسرش به دلیل مواد مخدر، در حبس ابد است، می گوید: مشکل اقتصادی، مانند یک غول وحشتناک زندگی مرا تهدید می کند و خواب را از چشمان من گرفته است به گونه ای که نمی دانم چه آینده ای در انتظار من و فرزندم است.
500 خانواده نیازمند، تحت پوشش انجمن حمایت از زندانیان
عبدالله محمدی، مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان بجنورد در گفتگو با خبرنگار اترک نیوز، با اشاره به اینکه علاوه بر مرکز استان، 5 شهرستان خراسان شمالی نیز تحت حمایت این انجمن هستند، اظهار داشت: 500 خانواده نیازمند، تحت پوشش انجمن حمایت از زندانیان بجنورد قرار دارند.
وی با تاکید بر اینکه انجمن حمایت از زندانیان یک نهاد غیر دولتی است و ردیف اعتبار دولتی برای آن وجود ندارد، تصریح کرد: هزینه های این انجمن از طریق خیرین و منابع درآمدی انجمن و نیز مشارکت دستگاه های دولتی است.
وی محورهای فرهنگی، علمی آموزشی و خدمات را از جمله مهمترین اهداف ارائه خدمات به خانواده های زندانیان برشمرد و عنوان کرد: ارتقاء سطح اعتماد به نفس و امید به آینده، تقویت باورهای دینی، تعمیق باورهای قرآنی و حمایت های معنوی از این خانواده ها، از اهداف فعالیت های فرهنگی این انجمن است.
محمدی با بیان اینکه حمایت ها در حوزه علمی و آموزشی به شکل های مختلف از خانواده های زندانیان صورت می گیرد، گفت: کمک های مالی و تامین کمک هزینه تحصیلی، تشویق رتبه های برتر در زمینه های علمی، ارائه خدمات آموزشی با هدف تقویت بنیه علمی و افزایش سطح دانش و... از جمله فعالیت ها است.
وی محور اصلی خدمات به خانواده زندانیان را در بخش معیشتی عنوان کرد و اظهار داشت: در سال 2 بار سبد کالا با ارزش قابل توجهی به این خانواده ها تعلق می گیرد.
وی پرداخت قبوض، پشتیبانی های اداری و پیگیری های لازم در این خصوص را از دیگر خدمات این انجمن برای خانواده های زندانیان برشمرد و افزود: علاوه بر این، در حوزه مددکاری نیز با استقرار مددکار در انجمن و نیز خدمات مشاوره و روانشناسی در یکی از بهترین مراکز مشاوره، به مراجعه کنندگان ارائه می شود.
توجه به خانواده زندانیان، توجه به حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی است
مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان بجنورد با اذعان به اینکه هر اندازه که به خانواده زندانیان کمک و توجه شود، در حوزه آسیب های اجتماعی وارد اقدامات پیشگیری شده ایم، عنوان کرد: توانمند سازی فرهنگی و ایجاد انگیزه و باور در این خانواده ها که می توانند مشکل خود را حل کنند، پیش نیاز اولیه فعالیت ها در این حوزه است.
محمدی با اشاره به اینکه توانمند سازی خانواده ها به لحاظ اقتصادی به صورت جدی در این انجمن دنبال می شود، تصریح کرد: با جذب کارآفرینان برتر در استان، این خانواده ها آموزش های لازم را دریافت می کنند و با امکانات اشتغالی که انجمن در اختیار آنها قرار می دهد، وارد چرخه کسب درآمد می شوند.
وی افزود: در حال حاضر 35 درصد از خانواده هایی که تحت پوشش انجمن حمایت از زندانیان قرار دارند، در این حوزه توانمند سازی شده اند.
وی اظهار داشت: در حوزه آسیب های اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم در خانواده های زندانیان نیز توسط اساتیدی از داخل استان و نیز کشوری، به لحاظ روانی و اجتماعی مورد توجه قرار می گیرند.
وی با بیان اینکه طی تفاهم نامه این انجمن با دانشگاه علوم پزشکی، برخی خدمات بهداشتی و پزشکی به صورت رایگان به افراد تحت پوشش ارائه می شود، عنوان کرد: بیمه این افراد از قبیل بیمه حوادث و سایر خدمات بیمه ای نیز در دستور کار قرار دارد.
160 میلیون تومان؛ هزینه خدمات انجمن حمایت از زندانیان در سال 94
مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان بجنورد با تاکید بر اینکه خدمات و کمک های این انجمن بلاعوض است، عنوان کرد: در سال 94، میزان 160 میلیون تومان، کل هزینه های ارائه خدمات این انجمن به خانواده های زندانیان بود.
محمدی با بیان اینکه 65 درصد خانواده هایی که عضو انجمن حمایت از زندانیان هستند، تحت پوشش کمیته امداد نیز قرار دارند، اظهار داشت: حضور خیرین در این انجمن، یاریگر خدمات بهتر و بیشتر خواهد بود.
وی با ابراز امیدواری از گسترش حمایت های مردمی و خیرین در این زمینه، شماره حساب 0103521722000 بانک ملی را برای کمک به خانواده های نیازمند انجمن حمایت از زندانیان، معرفی کرد.
