لاله‌های واژگون زرد یا «اشک مریم» گلهای وحشی هستند که در مناطق سنگلاخی با آب‌وهوای خنک در فصل بهار می‌رویند اما دست دخالت عامل انسانی این گل‌ها را از زادگاه رویششان دور می‌کند غافل از آنکه این گل تنها در این مناطق است که شکوفا می‌شود و رشد می‌کند.
گل «اشک مریم» یا لاله واژگون از جمله ذخایر ارزشمند طبیعی کشورمان است که به‌عنوان یک اثر طبیعی ملی از سال ۷۵ به مجموعه میراث طبیعی تحت مدیریت منابع طبیعی و سازمان حفاظت از محیط‌زیست پیوست.
در شهرستان گرمه سه سالی است که جشنواره‌ای با همین نام و با هدف حمایت از این گونه گیاهی ارزشمند در کوه‌های خمبی این شهرستان برگزار می‌شود اما این جشنواره که با حضور بیش از ۱۵۰۰ نفر اجرا می‌شود در حال تبدیل‌شدن به آسیبی جدی برای رویشگاه اینگونه کمیاب گیاهی است و در این گزارش سعی شده است تا برخی از کاستی‌های این جشنواره یادآوری شود تا مسئولین بتوانند تصمیم‌گیری‌های بهتری برای برگزاری این جشن در سال‌های آینده داشته باشند.
روزی که «اشک مریم» را درآورند
بی‌شک همه ما با دیدن طبیعت سرسبز و گلهای بهاری به وجد آمده و قدردان نعمت‌های الهی می‌شویم اما گاهی با بی‌توجهی کامل به عرصه‌های منابع طبیعی تنها به فکر رسیدن به اهداف کوتاه‌مدت خود هستیم که این امر جز آسیب به طبیعت بازدهی دیگری نخواهد داشت.
روز گذشته سومین جشنواره لاله‌های واژگون شهرستان گرمه در حالی برگزاری شد که به علت عدم تعریف کمیته‌ای برای صیانت از این گونه گیاهی، بسیاری از مردم و بخصوص کودکان که شاید درک درستی از مباحث حفاظت از طبیعت نداشتند؛ این گیاه باارزش را جمع‌آوری و با آن دسته‌گل‌های رنگارنگ ساختند.
از دیگر صدمات جبران‌ناپذیری که روز برگزاری سومین جشنواره لاله‌های واژگون شهرستان گرمه به طبیعت وارد شد افروختن آتش آنهم در محدوده رویشگاه لاله واژگون و مهمتر از آن در کنار درختان ارسی بود که صدها سال عمر دارند.
همان‌طور که مسئولین برگزاری جشنواره عنوان داشتند هدف اصلی این جشنواره باید حفظ طبیعت برای سال‌های آینده و جذب گردشگر به شهرستان باشد اما با وضعیت قابل‌مشاهده در سه جشنواره برگزارشده این نتیجه استنباط می‌شود که تا هنگامی‌که برنامه‌ریزی کاملی برای برگزاری این جشن نداشته باشیم شاید این جشنواره جز آسیب به طبیعت بهره دیگری نخواهد داشت.
رخ‌نمایی زباله به‌جای لاله‌های واژگون!
خاک هر میهنی برای هممیهنان آن مقدس است و مردم برای حفظ خاک میهن‌شان، از جان می‌گذرند. در برگزاری جشن‌هایی که در دل طبیعت برگزاری می‌شود نیز ما با همان خاک پاک طرفیم و با آرامش، روی همان خاک می‌نشینیم تا یک‌روز را بیخیال هیاهوی پوچ شهر بیاساییم.
اما اگر زباله‌های خود را که از آن ما است، به ماهیان دریا ببخشیم و بخش دیگر را مانند بذر در کوه‌ها بپاشیم و چهره باغ‌ها را نیز با دیگر زباله‌های خود بیاراییم و برخی از زباله‌ها را روی آب پاک رودخانه‌ها شناور سازیم، بی‌شک، ماهیان را نابود، کوه‌ها را بدمنظر و چهره باغ‌ها را زشت و آب‌ها را بیش‌ازپیش آلوده خواهیم کرد.
در گذشته، مردم چیزی، پشت‌سر خود در طبیعت رها نمی‌کردند، ولی امروز در بازگشت، کافی است که سری برگردانیم و از دیدن کوه زباله‌های خود در پشت سرمان، بهراسیم!
رهای سازی انبوه زباله‌ها و همراه شدن باد شدید در محل رویش لاله‌های واژگون آنهم در روز جشن این گلهای زیبا، یکی از مناظر تلخی را رقم زد که دل هر بیننده‌ای را به درد می‌آورد.
اگر اعتقاد پیدا کنیم که طبیعت نیز مانند انسان، دارای روح و روان است و از این بابت بسیار آسیب‌پذیر و بپذیریم که کیسه‌های زباله جنبه نمایشی ندارد و کاربردی است، وجود زباله بر روی زمین و در طبیعت، هیچ توجیهی نخواهد داشت و شاهد این اتفاق نخواهیم بود که در هنگام بازگشت از طبیعت بر روی درختان، به‌جای شکوفه‌ها، کیسه‌های پلاستیکی ما بنشینند و با به‌جای لاله‌های واژگون و سربه‌زیر انداخته، زباله‌ها خودنمایی کنند.
مدیریت حلقه مفقوده یک جشنواره
قبل از برگزاری هر مراسمی جلسات متعدد برگزارشده؛ برای نوع و نحوه برنامه‌های اجرایی تصمیم‌گیری و برای تقسیم‌کار برنامه‌ریزی می‌شود اما آنچه مهمتر از برگزاری این جلسات خواهد بود مدیریت برنامه در حین اجراست که گاهی این مدیریت با ضعف‌هایی همراه است.
در سومین جشنواره لاله‌های واژگون شهرستان گرمه اولین ضعف مدیریت در اجرای برنامه‌ها را می‌شد در برگزاری مسابقات اسب‌دوانی و موتورسواری مشاهده کرد که علی‌رغم اینکه در سین برنامه‌های این جشن اجرای این برنامه‌ها به بعد از نماز و ناهار موکول شده بود و توسط مجری نیز این موضوع چندین بار اعلام شد ولی در کمال تعجب این دو برنامه جذاب، ظرف مدت کوتاهی قبل از نماز و در فاصله دورتر از محل برگزاری جشنواره اجرا شد و بسیاری را از دیدن این مسابقات هیجان‌انگیز محروم ساخت.
و اما مهمترین برنامه‌ای که در طول سه سال برگزاری جشنواره یکی از چالش‌های آن محسوب می‌شود تأمین غذا برای میهمانان است که همه‌ساله نیز اجرای این بخش، ناراحتی‌هایی را برای میهمانان مراسم به همراه دارد.
روز گذشته نیز باوجوداینکه مسئولین برای توزیع غذا در بین مردم تصمیم‌گیری کرده بودند؛ متأسفانه بحث کمبود غذا وجود داشت و باعث شد بسیاری از مردم بدون صرف ناهار و با دلخوری به شهر خود بازگردند.
به نظر می‌رسد با توجه به اینکه مردم توقعی برای تهیه غذا از سوی مسئولین ندارند اگر قبل از برگزاری اینگونه مراسمات به افراد اعلام شود که با خود غذا به همراه داشته باشند چنین مشکلاتی پیش نخواهد آمد و مسئولین نیز می‌توانند هزینه تهیه غذا را صرف سایر برنامه‌ها این جشن نمایند تا با کیفیت بیشتری اجرا شود.
لزوم ایجاد «ستاد صیانت از لاله واژگون» در روز برگزاری جشنواره
مسلماً اگر مسئولین برگزاری جشنواره لاله‌های واژگون در شهرستان گرمه جدای از برنامه‌ریزی برای تهیه غذا، برگزاری مسابقات مختلف و سایر برنامه‌هایی که در این جشن اجرا می‌شود تنها چند نفر را به‌عنوان ستاد صیانت از لاله‌های واژگون انتخاب و در محل جشنواره به حفاظت از این گیاه ملزم کنند دیگر شاهد اتفاقاتی تلخ همچون جمع‌آوری این گونه گیاهی توسط مردم، حضور احشام در میان این گلهای زیبا و افروختن آتش در رویشگاه «اشک مریم» نخواهیم بود.
همچنین احساس می‌شود اگر مسئولین رده بالایی که برای برگزاری چنین جشنواره‌هایی در دل طبیعت برنامه‌ریزی می‌کنند تنها یک سال تا انتها مراسم حضور داشته باشند و شاهد ضعف در اجرای برنامه‌ها، بخصوص در حین پخش غذا باشند شاید برای سال‌های آینده، برنامه‌ریزی‌های بهتری انجام‌شده و بسیاری از مواردی که باعث ناراحتی مردم می‌شود حذف شود.
سخن پایانی
اخبار رسانه‌ها به‌خصوص تلویزیون، وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها، رویشگاه «اشک مریم» یا «اشک سیاوش» در شهرستان گرمه را بیش‌ازپیش به هموطنان شناساند و همین باعث تمایل جمعیت عظیمی از مردم برای دیدار با این زیبای زودگذر شد.
این اصلاً اشکالی ندارد که لاله واژگون مورد بازدید واقع شود و بتوان از طریق آن به صنعت گردشگری کمک کرد ولی مانند همه‌چیز در ایران که فرهنگ آن بعد از خودش می‌آید، سرازیر شدن مردم به دشت‌های لاله نباید برابر شود با تخریب زیستگاه این گیاه بی‌نظیر.
امروزه لاله واژگون نه مال من است و نه مال شما و نه مال هیچ انسان دیگری بر روی کره زمین. بلکه مال همه انسان‌هاست و همه وظیفه دارند از آن نگهداری کنند و از تخریب آن جلوگیری کنند.
هرگونه تخریب لاله واژگون حتی اگر در کنار چادر محل زندگی شما روییده باشد، مساوی است با پایمال کردن حق میلیون‌ها یا حتی میلیاردها نفر که فقط آرزو دارند چند لحظه‌ای دشت لاله‌های واژگون را ببینند و تنها چند عکس از این آیت استوار خدا بگیرند.
امیدواریم روزی بیاید که همه بفهمند لاله‌های واژگون فقط در دشت و در کنار آواز عاشقانه پرندگان زیبایند
