وحید قربانی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بر اساس سرشماری سال 1390 از هفت هزار و 359 آبادی در خراسان رضوی سه هزار و 335 آبادی دارای جمعیت ساکن است.
وی ادامه داد: از این تعداد آبادی دارای جمعیت ساکن دو هزار و 524 مورد روستاهای دارای جمعیت بیش از 20 خانوار هستند و بقیه آنها جمعیت از 20 خانوار دارند.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان رضوی گفت: چهار هزار و 24 آبادی استان هم خالی از سکنه است.
وی افزود: از بین سه هزار و 335 روستای خراسان رضوی 40 درصد روستاهای مهاجرفرست هستند که به دلیل پایین بودن درآمد نسبت به هزینه ها، ناپایداری درآمدها و پدیده خشکسالی عمده جمعیت مولد آنها مهاجرت کرده اند.
قربانی ادامه داد: اقتصاد این گروه از روستاها متکی به کشاورزی صرف بوده اما به دلیل وضعیت ناپایدار منابع آبی آن، درآمد اندک و از دست رفتن زمینه های معیشت جمعیت از آنها خارج شده است.
وی گفت: در این دسته از روستاها متوسط سن اهالی بالا و فراتر از سن فرزندآوری و همچنین بعد خانوار بسیار اندک است. بخشی دیگر از روستاهای استان هم که عموما در حاشیه کلانشهر مشهد و شهرهای بزرگ استان قرار دارند بر خلاف روستاهای مهاجرفرست، مهاجرپذیر هستند.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان رضوی افزود: این ویژگی ناشی از توانمندی و ظرفیتهای بالای این روستاها نیست و همین امر چالشی جدی برای شهرها محسوب می شود.
وی ادامه داد: 10 درصد روستاهای استان خراسان رضوی در همین بخش جای می گیرند که به دلیل قرارگیری در حاشیه شهرها و قوت و توانمندی شهر، از جذابیت برخوردار شده و مهاجرپذیر هستند.
قربانی گفت: 50 درصد روستاهای استان نیز در شرایط تثبیت و پایدار قرار دارند بگونه ای که نه صرفه و شرایط اقتصادی برای افزایش جمعیت دارند و نه تمایل به مهاجرت از آنها وجود دارد.
وی راهبرد نظام را برای هر یک از این بخشها متفاوت ذکر و بیان کرد: در گام نخست اولویت در تثبیت جمعیت 50 درصد روستاهای استان است که دارای شرایط نسبتا پایدار هستند.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان رضوی افزود: امروز برای روستاهای مهاجرفرست هم کاهش میزان خروج و مهاجرت جمعیت در قالب ایجاد ظرفیت اشتغال و جاذبه های اقتصادی با استفاده از ظرفیتهای غیر کشاورزی و متنوع سازی اقتصاد روستایی مبنای عمل قرار گرفته است.
وی بخش زیادی از این روستاها را دارای ظرفیتهای قابل توجه در حوزه صنایع تبدیلی، معدنی و گردشگری ذکر و بیان کرد: تقویت صنایع کوچک و توسعه برخی مشاغل روستایی همچون صنایع دستی می تواند موجب مهاجرت معکوس به این روستاها شود.
قربانی ادامه داد: رای 10 درصد روستاهای مهاجرپذیر استان خراسان رضوی که خود به مفهوم افزایش جمعیت حاشیه شهرهاست باید بگونه ای عمل شود که این جاذبه از بین برود حال آنکه ارائه خدمات زیرساختی و عمومی خود عامل جذب جمعیت است.
وی گفت: در میان روستاهای مرزی نیز که طی دوره های مختلف در گذشته به دلیل عوامل خاصی چون ناامنی ناشی از همجواری با مرز به ویژه طی دهه گذشته تخلیه شده اند نیز نوع برنامه ریزی متفاوت است.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان رضوی افزود: در گذشته این جابه جاییها با رویکرد افزایش امنیت انجام می شد اما امروز اعتقاد بر آن است که حفظ جمعیت در این مناطق خود عامل امنیت است. این دسته از روستاها که یا به خواست و تمایل خود مردم و یا به تشویق دولتهای وقت تخلیه شده اند امروز تاکید بر حفظ و نیز بازگشت جمعیت به آنهاست که بدین منظور تسهیلاتی هم فراهم شده و می شود.
یک میلیون و 700 هزار نفر از جمعیت شش میلیونی خراسان رضوی ساکن روستاهای این استان هستند.
