مدیرکل دفتر روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی خبر از مهاجرت گسترده روستاییان در این استان را می‌دهد. خبر تلخ است و نگران‌کننده: «یک هزار و ۷۰۳ روستای خراسان جنوبی خالی از سکنه شده و روند مهاجرت در استان به دلیل خشک‌سالی‌ها در حال افزایش است.»
اگر بخواهیم حکایت روستاهای خالی از سکنه خراسان جنوبی را روایت کنیم باید نام بیش از ۱۷۰۰ روستا را ببریم که از حوصله مخاطب خارج است.
اما وقتی آخرین وضعیت روستاهای خراسان جنوبی و اقدامات انجام‌شده برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان را از مدیرکل امور روستایی استانداری خراسان جنوبی جویا شدیم وی ارائه اطلاعات در این زمینه را محرمانه عنوان کرد.
مدیرکل دفتر روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی البته چندی پیش در گفت‌وگو با خبرنگاران گفته بود: استان خراسان جنوبی ۳ هزار و ۵۵۵ آبادی طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ دارد.
محمد شفیعی اعلام کرد: بر اساس این سرشماری یک هزار و ۸۵۲ آبادی دارای سکنه و یک هزار و ۷۰۳ روستا فاقد سکنه است.
خشکسالی، کم‌آبی و عدم وجود شغل از مهم‌ترین دلایل مهاجرت مردم روستا به شهرها بوده استوی بیان کرد: خشکسالی، کم‌آبی و عدم وجود شغل از مهم‌ترین دلایل مهاجرت مردم روستا به شهرها بوده است.
وی بابیان اینکه مهاجرت تنها مختص استان خراسان جنوبی نیست، تصریح کرد: متأسفانه این اپیدمی، شرق کشور را درگیر کرده است.
شفیعی با اشاره به اینکه در حال حاضر آمار جدیدی از مهاجرت روستاییان به شهرها در دست نیست، اظهار داشت: این مهم در سرشماری نفوس و مسکن امسال مشخص خواهد شد.
به گفته وی مهاجرت از روستاهای خراسان جنوبی بسیار شدیدتر از سایر استان‌های کشور است.
متروکه شدن بسیاری از روستاها
نماینده ولی‌فقیه در خراسان جنوبی هم با اشاره به مهاجرت روستاییان به شهرها به دلیل خشکسالی، گفت: مهاجرت و سنگینی شهرها برای خود دولت نیز مشکل‌ساز می‌شود.
آیت‌الله سید علیرضا عبادی با تاکید بر اینکه باید سیستم عملی کارشناسی شده‌ای در زمینه آبی کشور طراحی شود، افزود: دولت باید به صورت ویژه نسبت به این قضیه حمایت داشته باشد تا مردم بر اثر خشکسالی آواره نشوند.
با افزایش مهاجرت به شهرها علاوه بر متروکه شدن بسیاری از روستاها ؛ مرزها خالی شده و این تبعات جبران ناپذیری خواهد داشتعبادی با اشاره به اینکه در حال حاضر برخی از مردم روستاهای استان حتی آب خوردن خود را با تانکر تامین می کنند، بیان داشت: با این وضعیت دیگر امیدی برای ماندن در روستاها نیست و با افزایش مهاجرت به شهرها علاوه بر متروکه شدن بسیاری از روستاها ؛ مرزها خالی شده و این تبعات جبران ناپذیری خواهد داشت.
وی تاکید کرد: در همین راستا نیاز است که صنایع کوچک که قابلیت دارد در روستاها راه اندازی شود تا از مهاجرت روستاییان جلوگیری شود.
سید علی اکبر پرویزی استاندار خراسان جنوبی هم با بیان اینکه خشکسالی های چندین ساله مشکلات زیادی را برای مردم استان به‌خصوص در روستاها ایجاد کرده است، ادامه داد: مدیریت درست منابع آبی به‌عنوان یک اصل مهم در دستور کار قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه تلاش داریم تا مناطق محروم و دورافتاده را بیشتر موردتوجه قرار دهیم، ادامه داد: رفع مشکل بی‌کاری، ایجاد اشتغال و سرمایه‌گذاری در روستاها و همچنین تأمین زیرساخت‌ها به‌منظور کاهش مهاجرت در دستور کار قرار دارد.
۴۷ درصد از روستاها به دلیل نبود آب خالی از جمعیت شده‌اند
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی هم با اشاره به روند مهاجرت از ۷۰ درصد روستاهای استان گفت: ۴۷ درصد از روستاها به دلیل نبود آب خالی از جمعیت شده‌اند.
حسین امامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر افزود: با توجه به بارندگی‌های کم و تبخیر بالا وضعیت خراسان جنوبی به سمت بحران کشیده شده است.
وی بابیان اینکه هم‌اکنون ۲۳ دشت محدوده بحرانی و ممنوعه در استان وجود دارد، افزود: شهرستان‌های بشرویه، طبس، سرایان و فردوس به لحاظ بارندگی بیش‌ترین مشکلات را دارا هستند.
امامی با اشاره به آبدهی قنوات استان، اظهار کرد: در حال حاضر آبدهی قنات‌ها در خراسان جنوبی ۲۰۰ میلیون مترمکعب است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی بیان کرد: در سال آبی جاری، بالغ‌بر یک میلیارد مترمکعب از این قنات‌ها آب برداشت‌شده است.
وی با اشاره به برنامه‌های کوتاه‌مدت برای تأمین آب و نگهداشت جمعیت روستاهای استان، بیان کرد: در سال جاری دولت توجه ویژه‌ای به تأمین آب روستاها کرده است.
امامی ادامه داد: در این راستا ۳۸ میلیارد تومان اعتبار از صندوق توسعه برای خراسان جنوبی منظور شده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی ادامه داد: همچنین ۱۰ درصد از محل اعتبارات استانی در اختیار آب و فاضلاب روستایی استان قرارگرفته است.
وی بابیان اینکه با تخصیص این اعتبارات بسیاری از مجتمع‌های آب‌رسانی راه‌اندازی می‌شود، گفت: همچنین تأمین آب پایدار بسیاری از روستاهای استان انجام خواهد شد.
امامی با اشاره به طرح انتقال آب به خراسان جنوبی، بیان کرد: این طرح در مرحله نهایی انتخاب مشاور برای ادامه فاز مطالعات قرار دارد.
امنیت شرق هزینه‌بر می‌شود
نماینده مردم «بیرجند»، «درمیان» و «خوسف» در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با مهر گفت: خشک‌سالی‌های چندین ساله در خراسان جنوبی روستاهای متعددی را خالی از سکنه کرده و باعث کاهش تعداد جمعیت برخی دیگر از روستاها شده است.
وقتی مردم نان‌وآبی برای خوردن نداشته باشند، بدون شک از روستاها مهاجرت می‌کنندحجت‌الاسلام سید محمدباقر عبادی با اشاره به بحران آب در برخی از روستاهای استان، اظهار کرد: وقتی مردم نان‌وآبی برای خوردن نداشته باشند، بدون شک از روستاها مهاجرت می‌کنند.
وی ادامه داد: در حال حاضر در برخی از روستاها حتی یک درخت سبز هم وجود ندارد و مردم برای لیوانی آب باید به انتظار تانکر بنشینند.
حجت‌الاسلام عبادی بابیان اینکه کمبود آب، کشاورزی و دامداری روستاییان را با مشکل بزرگی روبه‌رو کرده است، افزود: اگر درآمد یارانه‌ها نبود، تعداد بیشتری از روستاهای کنونی خالی از جمعیت می‌شد.
وی روستاییان را ذخایر نظام دانست و گفت: باید برای تأمین آب و کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها چاره‌ای جدی اندیشیده شود.
نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر مرزها و روستاها خالی از جمعیت شود، هزینه زیادی متحمل دولت خواهد شد.
وی بابیان اینکه روستاییان انسان‌های رئوف و نجیبی هستند، گفت: باید به بهبود شرایط این افراد کمک کنیم چراکه باوجود مشکلات فراوان، حافظ مرزها هستند.
اگر یارانه ۴۵ هزارتومانی دولت نبود، مرز شرقی استان خالی‌شده بود
نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی با اشاره به افزایش مهاجرت روستاییان در سال‌های گذشته، بیان داشت: اگر همین یارانه ۴۵ هزارتومانی دولت نبود، الآن مرز شرقی خراسان جنوبی خالی‌شده بود چراکه مردم دیگر درآمدی در روستاها ندارند.
به گفته وی در ۱۰ سال گذشته حدود ۵۰ درصد روستاییان استان به حاشیه شهرهای بزرگ مهاجرت کرده‌اند.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی هم پیش‌ازاین بابیان اینکه شهرستان نهبندان ۵۳۵ روستا دارد، گفت: خشک‌سالی‌های پیاپی رنج زیادی را بر این روستاییان تحمیل کرده است.
وی از خالی شدن ۲۳۷ روستا براثر خشک شدن قنوات و نبود آب خبر داد و گفت: هم‌اکنون تنها ۲۹۸ روستای این شهرستان دارای سکنه هستند.
مانع خالی شدن روستاها شویم
تأمین آب موردنیاز روستاها یکی از عوامل بازدارنده مهاجرت آن‌ها به شهرها استنظر افضلی بابیان اینکه باید مانع خالی شدن روستاها و افزایش مهاجرت روستاییان شویم، افزود: تأمین آب موردنیاز روستاها یکی از عوامل بازدارنده مهاجرت آن‌ها به شهرها است.
وی همچنین از وجود ۳۵۲ روستا در شهرستان سربیشه خبر داد و گفت: از این تعداد، ۲۶۰ روستا دارای سکنه و ۹۳ روستا نیز خالی از سکنه هستند.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در سال جاری ۵۰۰ میلیون دلار از ردیف بودجه ملی برای روستاهای سراسر کشور در نظر گرفته‌شده است.
وی خواستار پیگیری تخصیص این اعتبار از سوی اداره کل آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی شد و افزود: در مجلس نیز به دنبال اخذ بودجه ملی برای آب‌رسانی به روستاهای نهبندان هستیم.
افضلی بابیان اینکه باید توجه ویژه‌ای به روستاهای استان شود، گفت: روستاییان مردم غیوری بوده که با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
بنابراین گزارش موج مهاجرت از روستاهای خراسان جنوبی به دلیل محرومیت‌ها و مشکلاتی که خشکسالی آن را تشدید کرده آغازشده است و روستائیان دیگر امیدی به ماندگاری در روستاها ندارند و تنها راه نجات را در مهاجرت جست‌وجو می‌کنند.
در تعدادی از روستاهای استان آب وجود ندارد و مردم چشم‌به‌راه تانکرهای سیار آب‌رسانی هستند که این تانکرها هم تنها تأمین‌کننده آب شرب مردم هستند و در این شرایط کشاورزی در روستاها در معرض خطر قرارگرفته و اشتغالی وجود ندارد.
این‌ها تنها گوشه‌ای از محرومیت‌هایی است که مردم شهرستان‌های مرزی خراسان جنوبی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
