تاکنون گزارش‌های مختلفی از وجود سایت‌های مخفی هسته‌ای در بیابان‌های عربستان منتشر شده که جاه طلبی‌های هسته‌ای این کشور را بیش از پیش آشکار کرده اند.
موضوعی که باید در این زمینه مورد توجه قرار بگیرد، احتمال وجود مراکز هسته‌ای مخفیانه بیشتری است که هنوز لو نرفته اند و می‌توانند بخشی از تلاش سعودی‌ها برای توسعه قابلیت‌های هسته‌ای این کشور به منظور غنی سازی اورانیوم و حتی تولید سلاح هسته‌ای باشند.
تلاش عربستان برای دست یافتن به دانش هسته‌ای و ایجاد مراکز مخفی تاکنون در گزارش‌های متعددی آشکار شده است.
نخستین گزارش، گزارش مقام‌های اطلاعاتی آمریکاست که به رسانه‌ها درز و آشکار کرد که عربستان به صورت مخفیانه در حال ساخت ۲ مرکز هسته‌ای در بیابان‌های این کشور است.
ساخت مخفیانه این ۲ مرکز، پرسشهای زیادی را در مورد اهداف هسته‌ای ریاض ایجاد کرده است.
گزارش «بلومبرگ» در این زمینه در آوریل سال ۲۰۱۹، نیز قابل تامل است.
براساس تصاویر ماهواره منتشر شده توسط این رسانه، عربستان در آستانه تکمیل یک رآکتور تحقیقاتی قرار دارد که با کمک یک کشور خارجی ساخته شده است.
این راکتور برق تولید نمی‌کند، اما برای مطالعه کاربرد‌های علمی انرژی هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگرچه سعودی‌ها هنوز رسما برنامه مشخصی برای غنی سازی اعلام نکرده اند، با وجود این گزارش سال ۲۰۱۰ روزنامه «دیلی استار»، قابل توجه است.
براساس گزارش مذکور، یک مشاور فنلاندی در سال ۲۰۱۰، امکان توسعه غنی سازی ریاض را در قالب «چشم انداز ملی و استراتژی سطح بالا در زمینه انرژی هسته‌ای و تجدیدپذیر» بررسی کرد.
البته باید توجه داشت که عربستان تاکنون به کشور‌های مختلفی برای همکاری با ریاض در این زمینه مراجعه کرده و در برخی موارد موفق به امضای توافق‌هایی بعضا محرمانه شده است.
گزارش‌های دیگری نیز در مورد توافق یا تفاهم نامه هسته‌ای عربستان با چند کشور دیگر در طیف گسترده‌ای از مسائل از خرید رآکتورگرفته تا مدیریت پسماند هسته ای، از تولید رادیو ایزوتوپ گرفته تا توسعه قوانین نظارتی هسته ای، افشاگری کرده اند.
نکته مهم در مورد تلاش مخفیانه عربستان برای محقق کردن جاه طلبی بلندپروازانه اش در مورد مسائل هسته‌ای که تلاش کرده آن را در چارچوب چشم انداز ۲۰۳۰ مطرح کند، باید توجه داشت که این اقدام در حالی انجام می‌شود که با منافع و ادعا‌های آمریکا به عنوان متحد سنتی اش در تناقض است.
از جمله بهانه‌های ادعایی عربستان در توجیه اقدام مخفیانه اش، می‌توان به حفاظت از خود در برابر تهدیدات منطقه‌ای، اشاره کرد.
دیگر توجیه عربستان در این زمینه، استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید انرژی است؛ این ادعا با توجه به گستردگی منابع هیدروکربنی، سبب ایجاد سوال می‌شود.
همه این تلاش‌ها در حالی انجام می‌شود که براساس قوانین آژانس بین المللی انرژی اتمی، عربستان تا زمان امضای پادمان‌های جامع و توافق نامه‌های فرعی با این آژانس نمی‌تواند رآکتور‌های خود را به راه بیندازد.
عربستان هنوز پادمان‌های لازم برای استفاده صلح آمیز از مواد هسته‌ای و صلح آمیز بودن فعالیت هسته‌ای اش را امضا نکرده است.
عدم وجود چنین پادمان هایی، موید نگرانی‌هایی است که نشان دهنده قصد ریاض برای پنهان کردن ماهیت فعالیت‌های هسته‌ای خود هستند.
در مجموع باید گفت که جاه طلبی‌های هسته‌ای عربستان به یک نگرانی مهم برای کشور‌های مختلف تبدیل شده و مهم‌ترین دلیل آن نیز عدم شفافیت از جانب ریاض است.
هرچند برنامه هسته‌ای ریاض با چالش‌های متفاوتی مانند خرابکاریها، عدم جانمایی مناسب مراکز، عدم در اختیار داشتن کارشناسان و کمبود منابع مالی، مواجه است، اما همچنان به دلیل بلندپروازیی‌ها و ماجراجویی‌های مخاطره آمیز «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی، می‌تواند خطری جدی برای منطقه و جهان باشد.
با وجود نگرانی‌های عمده در مورد پایان نامشخص این جاه طلبی، سازمان‌ها و نهاد‌های مربوط و جامعه بین المللی هنوز واکنشی جدی به این موضوع نشان نداده اند.
این در حالی است که عربستان از جمله ۳۱ کشوری است که هنوز اجازه بازرسی را به آژانس انرژی اتمی نداده است.
