بامداد ۲۵ مرداد امسال، دولت آمریکا شکست سنگینی را در شورای امنیت سازمان ملل متحد متحمل شد که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان پیدا کرد. قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق و ۲ رأی مخالف به تصویب نرسید. به غیر از آمریکا، تنها کشوری که از تمدید این تحریم‌ها حمایت کرد، جمهوری دومینیکن بود و تنها اندکی پس از انجام رأی‌گیری شورای امنیت، «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا به این کشور سفر کرد. در ادامه نگاهی به این رفیق گرمابه و گلستان آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهیم داشت.
جمهوری دومینیکن در کدام نقطه از کره زمین واقع شده؟
اخبار بین الملل- در قسمت غربی اقیانوس اطلس و جنوب دریای کارائیب جزیره‌ای کوچک واقع شده است که دو کشور را در خود جای داده است: «هائیتی» و «جمهوری دومینیکن». دومینیکن با ۴۸ هزار و ۶۷۱ کیلومتر مربع، از بسیاری از استان‌های کشورمان نیز کوچک‌تر است. این کشور نزدیک به ۱۱ میلیون نفر جمعیت داشته و پایتخت آن «سانتو دومینگو» نام دارد.
جمهوری دومینیکن دارای نظام سیاسی ریاستی بوده و رئیس‌جمهور این کشور که هر چهار سال یک‌بار از طریق رأی مستقیم مردم تعیین می‌شود، فرماندهی کل نیروهای مسلح را نیز بر عهده دارد. قوه مقننه دومینیکن از دو بخش مجلس سنا (۳۲ عضو) و مجلس نمایندگان (۱۷۸ عضو) تشکیل شده است. قوانین مصوب این قوه از سوی کابینه دولت اجرا می‌شوند. اولین انتقال قدرت مسالمت‌آمیز و از طریق انتخابات در این کشور در تاریخ ۱۹۷۸ صورت گرفت.
بخش قابل توجهی از جمعیت این کشور زیر خط فقر قرار دارند و بیش از ۴۰ درصد مردم آن فقیر محسوب می‌شوند.
روابط جمهوری دومینیکن و آمریکا
پس از کشف قاره آمریکا توسط «کریستف کلمب» دریانورد اسپانیایی، این جزیره تا چند قرن جنگ‌ها و درگیری‌های نظامی متعدد میان حکومت‌های استعمارگر اروپایی را شاهد بود. وزارت امور خارجه آمریکا در پایگاه اینترنتی خود اذعان می‌کند که این کشور «از سال ۱۸۴۴ میلادی که استقلال خود از هائیتی را اعلام کرد، چندین کودتا و همچنین مداخله و اشغال نظامی آمریکا را شاهد بوده است».
لازم به ذکر است جمهوری دومینیکن از سال ۱۹۱۶ تا ۱۹۲۴ تحت اشغال نظامی آمریکا قرار داشت.
وزارت امور خارجه آمریکا در ادامه می‌نویسد، روابط میان آمریکا و جمهوری دومینیکن «مستحکم اما پیچیده» است. همچنین ادعا می‌کند که «کمک‌های آمریکا [به جمهوری دومینیکن] باعث ایجاد نهادهایی شده‌اند که به تأمین نیازهای مردم دومینیکن و تقویت حکومت دموکراتیک در این کشور می‌پردازند» و علاوه بر این، کمک‌های آمریکا به این کشور، هدف «تقویت آموزش زبان انگلیسی و افزایش فرصت‌های فرهنگی و آموزشی» را نیز دنبال می‌کند.
از سویی، آمریکا بزرگ‌ترین شریک تجاری جمهوری دومینیکن محسوب می‌شود و با یکدیگر قراداد تجارت آزاد امضا کرده‌اند. چنین قراردادی طبعاً منجر به نوعی وابستگی دومینیکن به آمریکا می‌شود.
علاوه بر این، دومینیکن از دریافت‌کنندگان مستمر کمک‌های مالی آمریکا محسوب می‌شود. اخیراً دولت آمریکا ۳.۲ میلیون دلار کمک‌هزینه مقابله با ویروس کرونا به این جزیره اهدا کرد. همچنین کاخ سفید هر از گاهی تحت عنوان کمک به مقابله با تغییرات اقلیمی، فجایع انسانی و مهاجرت، توسعه کشاورزی و زیباسازی نماهای شهری، مبالغ قابل توجهی را روانه جمهوری دومینیکن می‌کند.
از دهه ۱۹۷۰ میلادی به بعد، جمهوری دومینیکن به طور متوسط چیزی حدود ۲۰ میلیون دلار در سال، از دولت آمریکا کمک مالی دریافت کرده است.
جمهوری دومینیکن به دلیل نزدیکی به کوبا و ونزوئلا ، دو کشوری که در برابر سلطه‌جویی‌های آمریکا مقاومت کرده‌اند، از اهمیت ژئوپولیتیک و راهبردی مهمی برای واشنگتن برخوردار است. این دو کشور ظرف سال‌های اخیر چند رزمایش و تمرین مشترک نظامی برگزار کرده‌اند.
سال گذشته «نیکلاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا به جزایر کارائیب از جمله دومینیکن و پورتو ریکو هشدار داد که نباید به آمریکایی‌ها اجازه دهند از آن‌ها به‌عنوان بستری برای برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی عملیات‌های غیرقانونی و تروریستی استفاده کند.
هنگام اشغال نظامی عراق از سوی ائتلاف آمریکایی، جمهوری دومینیکن نیز ۳۰۰ سرباز به این کشور اعزام کرد. «جورج دبلیو بوش» در سال ۲۰۰۴ و پس از خروج نیرهای دومینیکن از عراق، از دولت این کشور به‌خاطر مشارکت در این اشغالگری قدردانی کرد.
اشغال جمهوری دومینیکن توسط آمریکا
تنها حامی این روزهای اقدامات ضد ایرانی آمریکا در شورای امنیت
طبق گزارش روزنامه «گاردین»، در جلسه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد جهت به رأی گذاشتن تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، حتی کشورهای کوچکی مانند استونی و تونس در مقابل فشار ۱۱ ساعته آمریکا برای حمایت از پیش‌نویس بازبینی شده این کشور مقاومت کردند که این نمایانگر از بین رفتن نفوذ آمریکا در سازمان ملل است.
پامپئو که از این شدت انزوای آمریکا به خشم آمده بود بیان داشت: «شکست شورای امنیت در خصوص اقدام قاطعانه در دفاع از صلح و امنیت بین‌المللی غیرقابل بخشش است».
طبق گزارش گاردین، با توجه به مخالفت‌های روسیه و چین، هرگز احتمال تصویب قطعنامه پیشنهادی آمریکا وجود نداشت و این قطعنامه تنها به‌عنوان اقدام دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا برای هموار کردن مسیر اقدام بیشتر علیه ایران صورت گرفت.
آمریکایی‌ها تنها چند روز پس از این شکست مفتضحانه، بحث فعال سازی مکانیسم ماشه را مطرح کردند که در برجام با عنوان «مکانیسم حل و فصل اختلافات» درباره آن سخن رفته است.
در قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل قید شده است، «مشارکت‌کنندگان» برجام این اجازه را دارند که در صورت تخطی یکی از طرفین از اصول این توافق، ابتدا شکایت خود را در کمیسیون مشترک برجام مطرح کرده و اگر به نتیجه‌ای نرسیدند آن را در شورای امنیت سازمان ملل مطرح کنند.
آمریکایی‌ها حدود دو سال پیش از برجام خارج شده‌اند و حق ارائه اعتراض در کمیسیون مشترک برجام را ندارند اما مدعی هستند که می‌توانند در شورای امنیت سازمان ملل شکایات خود را مطرح کنند. با این حال به عقیده تمامی طرف‌های باقی‌مانده در این توافق، آمریکایی‌ها حق فعال کردن مکانیسم ماشه را ندارند. در همین راستا، کشورهای اروپایی عضو برجام، به همراه روسیه و چین، پس از آن‌که واشنگتن اعلام کرد قصد دارد این مکانیسم را فعال کند آن را محکوم کردند.
با این وجود آمریکا با قصد حفظ وجهه از دست رفته خود و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، هفته گذشته درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه را به سازمان ملل برد.
اندکی بعد، خبرگزاری «رویترز» فاش کرد، در فاصله ۲۴ ساعتی که از اقدام آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه می‌گذرد، بریتانیا، فرانسه، آلمان، بلژیک، چین، روسیه، ویتنام، نیجر، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، آفریقای جنوبی، اندونزی، استونی و تونس نامه‌هایی در مخالفت با اقدام آمریکا نوشته‌اند.
این بار هم تنها کشوری که آمریکا را در سقوط به قعر انزوای بین‌المللی همراهی کرد، جمهوری دومینیکن بود.
در حال حاضر تمامی طرف‌های برجام و ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد با بازگشت قطعنامه‌های پیشین علیه ایران مخالفت کرده‌اند. گفته می‌شود این کشورها قصد دارند پیچ و خم حقوقی به ثمر رسیدن مکانیسم ماشه را تا زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که در ماه آبان برگزار می‌شود بسط دهند.
از زمان فعال شدن مکانیسم ماشه، شمارش معکوس ۳۰ روزه برای بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران کلید می‌خورد. اما از اکتبر ۲۰۲۰ (مهرماه امسال) ریاست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل به روسیه خواهد رسید که عضو دائم و یکی از وزنه‌های مهم این شورا بوده و روابط نزدیکی با ایران دارد و ممکن است بتواند رویه فعال شده کنونی را کندتر کند تا تکلیف ساکن بعدی کاخ سفید مشخص شود.
خبرگزاری رویترز نیز نوشته است، با توجه به مخالفت اکثر اعضای شورای امنیت با تلاش آمریکا برای بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران، رئیس دوره‌ای شورای امنیت موظف به ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای با موضوع «ادامه لغو تحریم‌های ایران» نیست.
نمونه سیاست‌های دوگانه آمریکا، این بار در حوزه کارائیب
پامپئو روز یکشنبه ۲۶ مرداد، وارد جمهوری دومینیکن شد. او در پیامی توئیتری نوشت: «از سفر به جمهوری دومینیکن، یکی از قدرتمندترین متحدان و شرکای ما در (منطقه) کارائیب هیجان زده شده‌ام. من در انتظار دیدار با رئیس جمهور "لوئیس ابی‌نادر" و ایجاد روابط پایدار میان دو کشور هستم».
سفر هفته گذشته پامپئو به جمهوری دومینیکن
اما از دومینیکن، مرکز لطف و توجهات این روزهای آمریکا که اندکی به سمت شرق بریم، به جزیره‌ای به نام «پورتو ریکو» برمی‌خوریم که تحت حاکمیت سیاسی آمریکا قرار دارد. این جزیره زمانی یکی از قطب‌های گردشگری کارائیب و منبع درآمد خوبی برای دولت آمریکا بود.
طوفان «ماریا» که سپتامبر ۲۰۱۷ (شهریور ۹۶) پورتو ریکو را درنوردید، موجب خسارات جزئی تا شدید به بیش از ۷۸۶ هزار منزل مسکونی شد اما دولت محلی تا کنون تعمیر جزئی حدود ۱۰۸ منزل را از محل بودجه فدرال را وعده داده است.
همچنین طبق آخرین آمار از شمار تلفات طوفان ماریا در پورتو ریکو، ۲۹۷۵ نفر در این طوفان کشته شدند که ۴۶ برابر آمار اعلام شده توسط کاخ سفید است؛ آماری که سبب تشدید انتقادها از اقدامات دولت ترامپ برای کمک به طوفان‌زدگان پورتو ریکویی شد.
چندی پیش روزنامه «دیلی میل» گزارش داد که با گذشت سه سال از طوفان ماریا، همچنان هزاران نفر در پورتو ریکو بی خانمان هستند و حتی یکی منازل ویران شده، از سوی دولت مورد تعمیر و بازسازی قرار نگرفته است.
«ایلاین دوک» وزیر امنیت داخلی سابق آمریکا در سال ۲۰۱۷ اخیراً افشا کرده است، ترامپ پس از وقوع طوفان ماریا در جزیره پورتو ریکو از وی پرسیده که چطور می‌توان «این جزیره کثیف» را فروخت.
