«عاموس یادلین» رئیس پیشین اطلاعات ارتش رژیم صهیونیستی و مدیر کنونی اندیشکده «مطالعات امنیت داخلی اسرائیل» در یادداشتی به بررسی تفاهمنامه ایران و چین برای همکاری ۲۵ ساله پرداخته و نوشت این توافق باعث نگرانیهایی در حلقههای داخل واشنگتن شده است.
اخبار بین الملل- یادلین با بیان اینکه سند منتشر شده از توافق همکاری ۲۵ ساله پکن و تهران حاوی چارچوبی برای افزایش سرمایهگذاری چین در ایران، همکاریهای استراتژیک بین دو کشور و مشارکت ایران در طرحهای کمربند و جاده ابریشم چین است، گفت: «این توافق بالقوه، برخیها را در واشنگتن ترسانده و نگرانیهایی را از اینکه سیاست خارجی قاطع آمریکا باعث تحکیم ائتلاف خطرناک بین قدرتهای مهم ضد آمریکایی در خاورمیانه و شرق آسیا شده است».
وی همچنین تحلیل کرد: «اگر این توافق نهایتا امضا و اجرایی شود، میتواند تسریع چشمگیری در دو روند داشته باشد؛ یکی سرمایهگذاری روبهرشد چین در خاورمیانه و تحکیم قدرت کشورهای اقتدارگرای ضد آمریکایی».
این کارشناس امنیتی رژیم صهیونیستی ضمن اشاره به اینکه گفته میشود توافق ایران و چین به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار در طول ۲۵ سال است، نوشت: «برای ایران، روابط اقتصادی نوظهور با چین به این کشور اجازه میدهد در مذاکرات آتی برای رفع تحریمها، خود را کمتر وابسته نشان دهد».
یادلین افزود: «چین البته شاید به ایران اهرمهای فشار کوتاهمدت ارائه کند که [ایران] بتواند در مذاکرات آتی با آمریکا استفاده کند... در واشنگتن اما مخالفت با همکاری چینی-ایرانی همچنان سخت خواهد بود، فارغ از اینکه کدام نامزد پیروز انتخابات ریاستجمهوری شود».
برخلاف برخی ادعاهای رسانههای غربی از جمله نیویورکتایمز در خصوص محرمانه بودن این سند، در اعلام مراحل تدوین این سند تاکنون هیچ محرمانگی وجود نداشته است به طوریکه در بهمنماه ۹۴ و یک هفته پس از شروع اجرای برجام در سفر تاریخی «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین به ایران بیانیه ای مشترک میان دو کشور تنظیم و منتشر شد که در بند ششم آن آمده است «نظر به اراده راسخ طرفین برای توسعه روابط دو کشور و با توجه به مکمل بودن ظرفیتهای اقتصادی و همچنین وجود زمینههای مختلف همکاری در عرصههای انرژی، زیرساختی، صنعتی، فناوری و دیگر زمینه های مشترک، دو طرف توافق میکنند رایزنیها و مذاکرات لازم برای انعقاد قرارداد همکاریهای جامع ۲۵ ساله را در دستور کار قرار دهند».
از طرف دیگر، رئیسجمهور چین، موضوع همکاری های ۲۵ ساله را در دیدار با رهبر انقلاب نیز مطرح کرد که ایشان هم ضمن تایید فرمودند: «توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک ۲۵ ساله، کاملاً درست و حکمتآمیز است».
بلومبرگ چندی پیش در یادداشتی سند همکاریهای ۲۵ ساله ایران و چین را نشانه تغییرات بزرگ دانست و نوشت، جو بایدن حتی اگر در انتخابات پیروز شود، خیلی چیزها به حالت قبل برنخواهد گشت.