در حالی که افکار عمومی جهان سرگرم اخبار کرونایی است، شمار آوارگان درونمرزی به رکوردی بیسابقه رسیده است.
اخبار بین الملل-درگیریها، بحرانها و بلایای طبیعی، میلیونها انسان را به فرار از خانه وامی دارد. بسیاری از آنها از مرزها عبور نمیکنند و از آنجا که پناهنده نمیشوند، سرنوشتشان مورد غفلت قرار میگیرد. اما برخی از کشورها اکنون در حال یافتن راهحلهایی برای هموطنان آواره خود هستند.
امروز بیشتر از هر زمان دیگری مردم در کشورهای خود آواره شدهاند.
براساس گزارش سالانه موسسه نظارت بر آوارگان داخلی مستقر در ژنو (IDMC) در پایان سال گذشته میلادی، ۴۵.۷ میلیون نفر با فرار از درگیری و خشونت از خانه، در شرایط آوارگی زندگی میکردند.
این میزان در سال ۲۰۱۸ میلادی ۴۱.۳ میلیون نفر بود. این در حالی است که به سرنوشت افرادی که از خانههای خود آواره شده اما از مرزها فرار نکردهاند، توجه کافی بینالمللی صورت نمیگیرد.
«ژان اگلاند» رئیس شورای پناهندگان نروژ که موسسه یادشده متعلق به آن است در این باره میگوید: آوارگان آسیبپذیرترین مردم هستند و باید از آنها محافظت کرد. سیاستمداران، ژنرالها و دیپلماتها باید بر بنبستها غلبه کرده و برای آتشبس و مذاکرات صلح و نه برای اسلحه و نارنجک تلاش کنند.
در حالی که آمار رسمی در این خصوص وجود ندارد، اما برآورد میشود ۱۸.۳ میلیون کودک زیر ۱۴ سال در پایان سال ۲۰۱۹ آواره شدهاند. سه چهارم این آوارگان در ۱۰ کشور جهان از جمله سوریه، کلمبیا، کنگو، یمن و افغانستان هستند. در این مدت شماری از مردم توانستند به زادگاه خود بازگردند اما ۳۳.۴ میلیون نفر، بیش از سال ۲۰۱۲ در سال گذشته آواره شدند.
برای نخستین بار این موسسه همچنین کسانی را که از بلایای طبیعی گریخته و تا پایان سال برنگشته بودند، شمارش کرد: ۵.۱ میلیون نفر که بسیاری از آنها به دلیل خشکسالی در افغانستان و بارانهای موسمی در هند آواره شدهاند.
«بینا دسایی» مدیر بخش استراتژی و تحقیق IDMC، بحران کرونا را فرصتی برای بهبود اوضاع در کشورهای مورد نظر میداند.
وی گفت: در این شرایط(کرونایی) که فعالان بشردوستانه خارجی باید خارج شوند اما نیروهای محلی در محل حضور دارند و اکنون زمان تقویت ظرفیتهای آنها حتی بیشتر از گذشته است.
وی تاکید کرد، جامعه مدنی باید تقویت شود تا مردم نسبت به خشونت و درگیری بیشتر مقاومت کنند.
دسایی گفت: بیشتر اوقات، فرصت سیاسی مانند تغییر دولت در اتیوپی ایجاد میشود. رویکردهای امیدوارکنندهای در آنجا و در کشورهایی مانند سومالی، اوگاندا یا افغانستان وجود دارد که تعداد آوارگان داخلی را کاهش می دهد.
افغانستان قصد دارد به آوارگان داخلی کمک های بیشتری کند. در سومالی دولت همه تلاش خود را برای بازگرداندن آوارگان به محل سکونت قبلی آنها انجام نمیدهد؛ جایی که ممکن است به نوبه خود افرادی را که به خانه های خود نقل مکان کرده اند فراری دهد.
بعضی اوقات آوارگان ترجیح می دهند در جایی جدید زندگی کنند و این امر در کنار توسعه ساختارهای آموزشی و بهداشتی برای آوارگان، تقویت مدارس موجود، بیمارستانها و اقتصاد محلی بسیار اهمیت دارد.